Światowy Ruch Ekumeniczny świętował w 2010 roku swoje stulecie. Okazją do tego była setna rocznica I Światowej Konferencji Misyjnej w Edynburgu (1910), podczas której nie tylko powołano pierwszy organ ekumeniczny (Komitet Kontynuacji Pracy), ale zrozumiano, że działalność ekumeniczna musi być rozwijana. Te starania miały z czasem doprowadzić do utworzenia Światowej Rady Kościołów.
Wprawdzie dążenia ekumeniczne sięgają początków XIX wieku (dzięki czemu powstały organizacje międzywyznaniowe: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne (1804), Alians Ewangeliczny (1846), Światowa Organizacja Chrześcijańskich Związków Młodych Mężczyzn (YMCA, 1855), Światowa Organizacja Chrześcijańskich Związków Młodych Kobiet (YWCA, 1893) i Światowy Związek Studentów Chrześcijańskich (WSCF, 1895) to jednak Edynburg skonsolidował owe działania i stał się pierwszą konferencją o takim zasięgu i przygotowaną z taką starannością. W konferencji wzięli udział przedstawiciele Kościołów protestanckich i anglikańskich, nieobecne były Kościoły prawosławne oraz Kościół Rzymskokatolicki (KRK). Mimo to myśl ekumeniczna nie była tym dwóm tradycjom obca, ale wymagała jeszcze dookreślenia.
Jedną z pierwszych prób wyrażenia dążeń ekumenicznych na gruncie prawosławnym była encyklika ogłoszona w 1920 roku przez patriarchę ekumenicznego Konstantynopola, która wzywała wszystkie Kościoły na świecie do rezygnacji z nawracania chrześcijan różnych wyznań oraz zachęcała do stworzenia wspólnoty Kościołów. W encyklice podkreślano, że „różnice dogmatyczne nie mogą stanowić przeszkody we wspólnym działaniu. Przyjaźń i wzajemna dobra wola mogą przejawiać się m.in.: w lepszych stosunkach między przedstawicielami różnych Kościołów w świecie, współpracy szkół teologicznych, wymianie czasopism teologiczno-kościelnych, zwoływaniu konferencji ogólnochrześcijańskich, zajmujących się problemami wspólnego zainteresowania, obiektywnym zbadaniu różnic dogmatycznych, wzajemnym szacunku do obyczajów i zwyczajów każdego Kościoła, porozumieniu w sprawie małżeństw mieszanych między członkami różnych wyznań”.
W tym czasie ruch ekumeniczny funkcjonował w trzech nurtach (Praktyczne Chrześcijaństwo Nathana Söderbloma, Wiara i Ustrój Kościoła, Międzynarodowa Rada Misyjna), a starania dążące do ich konsolidacji doprowadziły w 1938 roku do utworzenia Komitetu Tymczasowego Światowej Rady Kościołów, a 10 lat później do powołania Światowej Rady Kościołów (ŚRK) na I Zgromadzeniu Ogólnym w Amsterdamie. Przedstawiciele Kościoła Rzymskokatolickiego nie mogli brać oficjalnie udziału w zgromadzeniu, gdyż dwa miesiące przed jego terminem „Święte Oficjum opublikowało Monitum „Cum compertum”, powołujące się na Kanon 1325 (III) – zabraniający „mieszanych zgromadzeń” bez uprzedniej zgody Stolicy Apostolskiej, oraz na kanony 1258 i 731 (II) – zakazujące „communio in sacris.” Warto jednak zauważyć, że mimo tych ograniczeń spotkanie nie pozostało bez echa na gruncie rzymskokatolickim i doprowadziło między innymi do postawienia pytania czy możliwa jest modlitwa i teologiczna współpraca pomiędzy Kościołem Rzymskokatolickim a innymi Kościołami chrześcijańskimi.
