fbpx
Grażyna Borkowska czerwiec 2011

Inka. Wspomnienie o Alinie Brodzkiej-Wald

Żaden biogram nie odda tego, kim była – chciałoby się powiedzieć – naprawdę. Kim była dla nas – Jej kolegów, uczniów, przyjaciół. Trudno o Niej pisać (nie popadając w patos, którego nie znosiła), bo trudno jest pisać o zjawiskach niemających punktów odniesienia, płaszczyzny porównania. Od lat – jeśli nie liczyć drobiazgów – nie publikowała tekstów własnych. Źródła tej decyzji pozostaną już na zawsze tajemnicą, ale znamy jej skutki.

Artykuł z numeru

Kreatywna Polska?

Cały swój czas, wiedzę, intelektualną doskonałość, entuzjazm oddała innym. Pisała nam recenzje, opinie, rekomendacje, prośby i protesty. Angażowała się w sprawy przegrane i beznadziejne. Pracowała z olimpijczykami i doktorantami. Dokonywała pierwszej lektury naszych książek. Komplementowała i poprawiała. Poprawiała i komplementowała. Wysłuchiwała opowieści o kłopotach rodzinnych, zdrowotnych. Pomagała na różne sposoby setkom ludzi. Przez wiele lat żywiłam magiczne przekonanie, że jej mądrość i dobroć przezwyciężą wszystko. Dom na ulicy Lwowskiej był miejscem wspaniałym: pomocnym i otwartym. Myśmy tam nie tylko chodzili, myśmy tam pielgrzymowali, szukając ratunku, oparcia, wyzwolenia. Pokoje zarzucone książkami i papierami, małe, niewygodne foteliki z lat sześćdziesiątych, czerwone wino, sery, owoce. Kiedy zaczęły się kłopoty z oddychaniem – dyskretnie uchylone drzwi balkonu. Oczy wpatrzone w rozmówcę, uważność, zrozumienie, czułość.

Trudno uwierzyć, że te dwa numery telefonu, pod które można było dzwonić, pozostaną głuche. Że nie usłyszymy, nie usłyszę jej czarownego głosu, który od pierwszego „halooo!” przekazywał podskórnie informację, że dzwoniący jest osobą pożądaną, ba – wyczekiwaną.

Inka, droga, bliska, jedyna.


Alina Brodzka-Wald (1929–2011)

19 marca 2011 roku zmarła w Warszawie, po długiej, ciężkiej chorobie, Alina Brodzka-Wald, historyk literatury, profesor w Instytucie Badań Literackich PAN, z którym związana była od roku 1950. Tutaj w roku 1960 obroniła doktorat poświęcony nowelom Marii Konopnickiej, tutaj w roku 1966 zrobiła habilitację na podstawie rozprawy O kryteriach realizmu w badaniach literackich. Przez dziesiątki lat pełniła funkcję kierownika Pracowni Literatury Współczesnej. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych prowadziła prywatne seminarium poświęcone prozie dwudziestowiecznej, wybranym zagadnieniom teorii literatury, wspólnie zaś z Michałem Głowińskim i Januszem Sławińskim konwersatorium na temat literatury wojennej. Przez lata była członkiem Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, a z czasem także jego wiceprzewodniczącą. Od roku 1979 do 1992 kierowała zespołem redakcyjnym Słownika literatury polskiej XX wieku. W latach 2003–2009 prowadziła konwersatorium z literatury powszechnej na studiach doktoranckich IBL PAN. Była współautorką podręczników akademickich literatury XX wieku, redaktorką wielu książek, promotorką doktoratów, recenzentką, opiekunką prac habilitacyjnych, jurorką konkursu literackiego Gdynia i konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, a także jurorką konkursu stypendialnego „Polityki”.

W młodości sympatyzująca z lewicą stała się w latach siedemdziesiątych jedną z cichych uczestniczek ruchu na rzecz demokracji. Jej warszawskie mieszkania były miejscem spotkań Uniwersytetu Latającego, a w stanie wojennym służyły niejednokrotnie ukrywającym się członkom podziemnej Solidarności, a potem znów studentom i doktorantom, dla których była fascynującą, wyjątkową przewodniczką po literaturze i życiu.

Chcesz przeczytać artykuł do końca?

Zaloguj się, jeden tekst w miesiącu dostępny bezpłatnie.

Zaloguj się