Glob pod mikroskopem
Państwa Afryki mają bogate złoża surowców naturalnych – czemu więc ich społeczeństwa nie są zamożne? Obecnie wielu mieszkańców Azji cierpi głód – dlaczego, skoro globalnie produkujemy wystarczająco dużo żywności? Deklarujemy chęć życia w pokoju i dostatku, a zasada równości wpisana jest do najważniejszych międzynarodowych traktatów – z jakiego powodu przyzwalamy na niesprawiedliwość i wyzysk? Żaden z wymienionych problemów nie jest przecież nieuchronnym zjawiskiem pogodowym, lecz efektem ludzkich działań. Zatem mamy na nie wpływ.
Tego typu problemy podejmuje edukacja globalna. W ciągu ostatnich dziesięcioleci świat zrobił się niezwykle złożony, a ludzie – bardziej od siebie zależni. Dzięki nowym technologiom, mediom i podróżom możemy śledzić na bieżąco, co się dzieje na innych kontynentach. Widzimy i wiemy więcej. Trudno jest dziś ukryć cokolwiek przed światową widownią. Mamy szansę dowiedzieć się o głodzie czy pracy dzieci nawet w najdalszym zakątku globu. Co z tą wiedzą mamy zrobić?
Już w Polsce
Od 2000 r. wiele polskich organizacji pozarządowych, jak również kilka instytucji szkolących nauczycielki i nauczycieli zajęło się edukacją globalną. Zajęcia i warsztaty prowadzi się zarówno w szkole, jak i poza nią. Elementy edukacji rozwojowej zostały wpisane do nowej podstawy programowej obowiązującej od 2009 r. W przedmiotach takich jak WOS, historia, geografia i biologia należy uwzględnić treści i umiejętności związane z edukacją rozwojową.
W 2009 r. 13 organizacji pozarządowych skupionych w grupie roboczej ds. edukacji globalnej przy Grupie Zagranica rozpoczęło konsultacje, których celem jest upowszechnienie wysokiej jakości nauczania tego typu w naszym kraju. Do grupy należą 54 organizacje (m.in. Instytut Globalnej Odpowiedzialności, Centrum Edukacji Obywatelskiej i Polska Akcja Humanitarna). W maju 2011 r. uczestniczki i uczestnicy tego przedsięwzięcia opracowali Raport z procesu międzysektorowego na temat edukacji globalnej. Grupa Zagranica, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Spraw Zagranicznych podpisały następnie Porozumienie w sprawie wspierania rozwoju edukacji globalnej w Polsce. W 2011 r. pojęcie „edukacja globalna” znalazło się w ustawie o współpracy rozwojowej.
Uczestnicy wspomnianych wyżej konsultacji uzgodnili jej definicję, którą warto dla porządku przytoczyć: „Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza ich zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności globalnych. Jej głównym celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości. (…) Do aktualnych wyzwań globalnych zaliczyć można m.in.: zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie, poprawę jakości życia w krajach Globalnego Południa, ochronę praw człowieka, zapewnienie zrównoważonego rozwoju, budowanie partnerskich relacji gospodarczych i społecznych pomiędzy krajami globalnej Północy i globalnego Południa.