fbpx
Rok
  • 832
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 1983
  • 1978
  • 1971
  • 1946
  • 2006 — 2000
  • 1999 — 1990
  • 1989 — 1980
  • 1979 — 1970
  • 1969 — 1960
  • 1959 — 1950
  • 1949 — 1946
Kategoria
  • Made in America
  • W Ukrainie
  • Świat uchodźców
  • Świat
  • Stacja Literatura
  • Społeczeństwo
  • Socjologia
  • Religia
  • Recenzje książkowe
  • Publicystyka
  • Psychotest
  • Psychologia
  • Przebłyski
  • Pożegnanie
  • Poezja
  • Dobre podróżowanie
  • Po swojemu
  • Pele-mele
  • Pele-mele
  • Nierzeczywiste Miasto
  • Nauki ścisłe
  • Nauka
  • Moi mistrzowie
  • Ludzie Znaku
  • Kościół i LGBT
  • Kultura
  • Wiara i zwątpienie
  • Kadry - znaki szczególne
  • Islamofobie
  • Idee
  • Historia
  • Fotoreportaż
  • Filozofia
  • Filmy
  • Feminizm dzisiaj
  • Felieton
  • Duchowość 2.0
  • Deszcz alfabetów
  • Bioróżnorodność
  • Bez kategorii
  • Bauman
  • Antropologia
  • Ale książka!
Autor
  • A — D
  • E — I
  • J — N
  • O — S
  • T — Z

nr760

Okładka miesięcznika ZNAK nr 760
Redakcja

Ankieta uczonych

Relacje nowożytnej nauki i religii były bardziej złożone, niż często sądzimy: niekiedy miały charakter konfliktu (proces Galileusza, opór części wierzących wobec teorii ewolucji), niekiedy zaś „przyjaznego rozdziału” obu dziedzin kultury (warto pamiętać, że wielu wybitnych naukowców było ludźmi wierzącymi, np. wybitni genetycy: kiedyś Grzegorz Mendel, a dzisiaj Francis Collins).
Szymon Wróbel

Polityka śnienia, otwarcia i przebudzenia

Budzenie jest niebezpieczne. Anestezjolodzy wiedzą o tym doskonale. Często oznacza ono także burzenie zastanej konstrukcji. Zadaniem materialisty historycznego, takiego jak Walter Benjamin, jest akt zburzenia „maszyny do produkcji złudzeń”, owego słynnego automatu, który miał być tak skonstruowany, że na każdy ruch szachisty odpowiadał posunięciem zapewniającym wygranie partii.
Marcin Napiórkowski

Krainy Pseudonauki

Żyjemy na gruzach obalonego imperium. Nauka, która od stuleci śniła sen o potędze, okazała się nagle niewielką enklawą pośrodku rozległych krain kierowanych obcymi jej motywacjami i rządzonych niezrozumiałymi prawami.
z Małgorzatą Hołdą rozmawia Mateusz Burzyk

Mózg – fabryka snów

Po co nam marzenia senne? Jak je badamy? O czym śnią niewidomi? Czy można kontrolować swoje sny?
Agnieszka Zalewska

Nauka zostawia miejsce na wiarę

Można powiedzieć, że uprawiana przeze mnie dziedzina nauki i religia spotykają się w miejscu, które nauka nazywa Wielkim Wybuchem, a religia stworzeniem świata.
Tomasz Szarek

Aluzja do transcendencji

Matematyka teoretyczna, którą się zajmuję, ze względu na swój abstrakcyjny charakter nie wchodziła w bezpośrednie konflikty z religią. Wprost przeciwnie, stanowiła inspirację do zachwytu nad pięknem stworzenia, który w naturalny sposób przechodził w zachwyt nad Stwórcą.
Jan Kozłowski

Darwin czyta Księgę Rodzaju

Pius XII w encyklice Humani generis stwierdził, że teoria ewolucji jest poważną hipotezą, ale nieprzekraczalną granicę stanowi wiara w pochodzenie wszystkich ludzi od jednej pary. Chociaż współczesne badania genetyczne wskazują na istnienie w przeszłości tzw. wąskiego gardła, to pochodzenie naszego gatunku od zaledwie dwóch jednostek jest wysoce nieprawdopodobne.
Dominika Dudek

Kościół, psychiatria, dialog

Z niepokojem obserwuję to, że w Polsce wciąż zdarzają się egzorcyzmy osób z zaburzeniami psychicznymi. Ani ja, ani nikt z moich kolegów i koleżanek po fachu nie sugerujemy pacjentom kontaktów z egzorcystą.
Krzysztof Dołowy

Ten konflikt będzie trwał

Najpoważniejszy cios trzem monoteistycznym religiom zadała nauka w XIX w., wykazując, że Biblia nie ma żadnej wartości jako źródło wiedzy o świecie. Świat nie ma 6 tys. lat, jak wynikałoby z Księgi Rodzaju. Różne gatunki nie powstały jednocześnie i podlegają ciągłym zmianom. Potop i arka Noego to bajki, a człowiek nie jest stworzeniem absolutnie wyjątkowym, tylko jednym ze zwierząt, które ewoluowały przez miliony lat.
Krzysztof Kornas

Neuroteogonia

Neuroteologia jest dla religii zagrożeniem, ponieważ dostarcza silnej, naturalistycznej alternatywy dla religijnych wyjaśnień rzeczywistości. Tak jak teoria Darwina pozwoliła zrozumieć, jakie biologiczne procesy doprowadziły do powstania człowieka, „wyręczając” w tym Boga, neuroteologia pozwala bez wychodzenia poza świat przyrody pojąć doświadczenia mistyczne.
z ks. Michałem Hellerem rozmawia Michał Jędrzejek

Znamy tylko małą cząstkę wieczności

Nauka, która pozbawia świat tajemniczości, to nauka XIX-wieczna, gdy wydawało się, że wszystko da się wyjaśnić za pomocą korbek, śrubek, pasów transmisyjnych i kół zębatych. A tak nie jest. Współczesna nauka wprowadza człowieka w świat tajemnic.
Jarosław Maślanek

Zbyt wiele poniedziałków

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Jarosława Maślanka. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.
Janusz Poniewierski

Milczenie jak tombak

Czy hierarchom Kościoła w Polsce wolno milczeć, gdy pojawiają się pierwsze symptomy procesu, który jest groźny dla społeczeństwa i państwa? Czy – w świetle katolickiej nauki społecznej – wolno im oświadczyć, iż naruszanie zasady trójpodziału władzy „nie leży w kompetencjach Kościoła”?
Józefa Hennelowa

Coraz bliżej albo coraz mniej

Jest w Ewangelii bardzo niewiele słów Maryi jako opiekunki Syna Bożego, wypowiadanych przez te wszystkie lata, gdy Ona, rzeczywista matka, a wraz z nią i jej realny towarzysz, a tylko opiekun, służyli w 30-letnim życiu ukrytym Syna Bożego.
Angelika Kuźniak

Krąg

Dawno, dawno temu, jeszcze przed potopem, żyły na ziemi olbrzymy. Stwory pół ludzie, pół demony. Bóg dał im jedno zadanie: miały robić chmury, a potem zaciągać je tam, gdzie on im każe.
Jerzy Illg

Mój przyjaciel wiersz

Doczekaliśmy się chwili, kiedy powyższa preambuła ukazuje się wraz z „Moim przyjacielem wierszem” po raz ostatni. Mam nieuchronne poczucie, że formuła tej rubryki, prowadzonej przeze mnie – co odkrywam ze zdumieniem – od siedmiu już lat, wyczerpała się.
W księgarni: Tajne Komplety

W księgarni: Tajne Komplety

Gdy wchodzę do wrocławskiej księgarni na Rynku, słynnych Tajnych Kompletów, od razu atakują mnie poezja i filozofia.
Michał Jędrzejek

Republika listów

W archiwum Leszka Kołakowskiego znajduje się ok. 16 tys. listów. Powoli poznajemy kolejne części tych zbiorów – obecnie nadszedł czas na korespondencję prowadzoną z Andrzejem Walickim, wybitnym badaczem filozofii polskiej i rosyjskiej.
Andrzej Serafin

Zbawienie przez trans

Głównym słowem i stanem Wodzińskiego jest trans, do którego osiągnięcia nawołuje Augustyniak.
Kinga Piotrowiak-Junkiert

Riesling na koniec epoki

Krzysztof Varga znowu powraca na Węgry. Tym razem z imponującą rozmachem wielką narracją, w której romans swobodnie splata się z estetyką, a seks z historią.
Marta Kudelska

Kroniki codziennych ścieżek

Odwiedził Wschód, trochę też Zachód. Spacerował po zielonych połaciach Beskidu Niskiego.
Eliza Kącka

Pociągi pod specjalnym podejrzeniem

Za życia Stefana Grabińskiego nikt nie chciał zauważyć, że poświęcił on całą swą twórczość nadrabianiu znaczącego braku literatury polskiej – braku fantastyki i grozy.
Iwona Boruszkowska

Poczet feministów polskich

Autor
Łukasz Łoziński

Czego nie chcemy wiedzieć?

Nowa publikacja Piotra Zychowicza prezentuje aktualny stan wiedzy o najbardziej kontrowersyjnych zdarzeniach z dziejów „żołnierzy wyklętych”. Dodatkowo redaktor „Do Rzeczy” formułuje oszczędne komentarze do omawianych działań. Tylko tyle i aż tyle.
Tomasz Kunz

Kultura w (niekontrolowanym) działaniu

Bauman, przeistaczając się z akademickiego socjologa i badacza kultury w pisarza eseistę, uprawiał odmianę socjologii zaangażowanej, odległą od partycypacyjnej odmiany „praktyki teoretycznej” charakterystycznej dla współczesnych czynnościowych i interwencyjnych teorii humanistycznych i społecznych.
Maciej Pawlikowski

Mamy swojego poetę

Od 26 lat Marcin Świetlicki buduje swoją Polskę, o której lepiej czytać, niż w nią wierzyć. Jego Polskę określają trzy podstawowe momenty: władza, która się wydarza zawsze i zawsze próbuje nas skrzywdzić; miłość, którą przeżywa się po cichu, a wspomina z równie niemym wrzaskiem; oraz samotność, która wyje i odkłada się w kątach nękanego przeciągami mieszkania.
Katarzyna Niedurny

(Zielone) światło dla ducha

Rygorystyczne przestrzeganie przesądów sprawiłoby, że wszystkie pokazy premierowe rozpoczynałyby się z 13-minutowym opóźnieniem, nikt nie wchodziłby na scenę lewą nogą i nie otwierał tam parasola (po co kusić licho?).
Michał Przeperski

Bieszczadzkie blizny

Istniał kiedyś świat sklepów cynamonowych i zgodnego współżycia Ukraińców, Żydów i Polaków. Dlaczego pozostały z niego jedynie marne strzępy?
Marta Watral

Brawura ignorancji

Użycie cudzej krzywdy jako oręża w walce z systemem nie wymaga wielkiego charakteru. Ale rzetelne przekopanie się przez archiwa, empatia wobec bohaterów i przyznanie się do bezsilności wobec podejmowanego tematu już tak. Paweł Smoleński jednak jako reporter postanowił się tym nie kłopotać.
Marta Kudelska

Dążąc ku niesamowitemu

Na rodzimym gruncie nie doczekaliśmy się postaci na miarę Williama Blake’a czy Francisco de Goi, ale nie zmienia to faktu, że polska kultura przejawiała zainteresowanie grozą i magią. Młodzi artyści coraz częściej odwołują się do tej tradycji.
z Markiem Górlikowskim rozmawia Daniel Lis

Jak Józef Rotblat przestawał być Polakiem

Gdy w sierpniu 1939 r. Józef wyjeżdżał do Liverpoolu, miał 31 lat, żonę, przyjaciół, skromne, ale dość przyjemne życie w Warszawie, robił doktorat. Gdy przyjechał znów w 1957 r. i pojechał na Muranów, po dawnej tętniącej życiem dzielnicy nie było już śladu.
Paweł Słoń

Lasy Astany

EXPO 2017 miało umocnić wizerunek Kazachstanu jako kraju odważnie spoglądającego w przyszłość. Hasło przewodnie: „Energia Przyszłości” – wzbudziło kontrowersje, bo środkowoazjatyckiej republice daleko do miana zielonej gospodarki. Niemniej transformacja jest konieczna, żeby uporać się z problemami degradacji środowiska odziedziczonymi po ZSRR.
Patryk Kugiel

Prześladowania chrześcijan w Indiach?

Według Open Doors 215 mln chrześcijan cierpi z powodu „silnego lub ekstremalnego” stopnia prześladowań. Wpływowa, założona w Holandii protestancka organizacja uznaje wyznawców tej religii za najbardziej prześladowanych na świecie. Kolejnych doniesień o śmierci za wiarę dostarczają regularnie polskie i zagraniczne media.