Miesięcznik Znak

Konto użytkownika

nr768

Okładka miesięcznika ZNAK nr 768

← Poprzedni numer Następny numer →

George Lakoff

Zrozumieć Trumpa

O Trumpie wiele już napisano i powiedziano. Szanuję spostrzeżenia dokonane przez inteligentnych i elokwentnych komentatorów. Jednakże jako doświadczony badacz w zakresie kognitywistyki i lingwistyki chciałbym wnieść perspektywę tych nauk do zrozumienia fenomenu Trumpa.

Tymoteusz Piotrowski

Centrala Produktów Naftowych

Dziś nie wypada nie być entuzjastą polskiego wzornictwa sprzed kilku dekad – podkreślanie zainteresowania i osobistego stosunku to wręcz obowiązek towarzyski.

Redakcja

Ankieta: Tematy Houellebecqa

Poprosiliśmy czytelników francuskiego pisarza (nie tylko akademickich literaturoznawców, ale także edukatorkę seksualną, reportażystę czy teologa) o komentarze dotyczące najważniejszych motywów jego twórczości.

Józefa Hennelowa

Coraz bliżej albo coraz mniej

Wysłuchuję czasem w mediach wzruszającego apelu o ratowanie życia w Puszczy Karpackiej. I niby nie chodzi o życie człowieka, lecz świata poza nim, kilku gatunków ptaków. Jednak ten świat pozostaje w rękach człowieka, a jeżeli zdecyduje się on na taki akt ratowania, będzie ratował także świat człowieczy, świat dla siebie.

Halina Bortnowska

Droga do społeczeństwa otwartego

W obawie przed naszym polskim samozesłaniem do Eurazji, a także w poszukiwaniu tego, co może się przydać przyjaciołom z Ukrainy, sięgam po nagromadzone przez długie lata zasoby. Spośród nich wydobywam pracę Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, swego czasu bardzo znane i wpływowe dzieło Karla Poppera.

Angelika Kuźniak

Wielka cisza

„Postanowiłam od dziś nie wstawać z łóżka, już tak zdechnę” – od czasu do czasu powtarzam sobie te słowa Zofii Stryjeńskiej.

Janusz Poniewierski

Dzwoneczek na trwogę

Ostatni list społeczny episkopatu Polski to swoisty „skład zasad”, jakimi powinno kierować się demokratyczne państwo prawa. To również – obficie czerpiący z nauczania ostatnich papieży – wykład na temat chrześcijańskiej wizji polityki.

Piotr Oczko

Ojciec i syn

W Holandii kobaltowa fliza jest dziś elementem narodowej tożsamości. Wykorzystuje się ją w projektach reklam, znaczków pocztowych, jedwabnych krawatów, biżuterii, klocków Lego przeznaczonych na lokalny rynek, a nawet piecze się przypominające ją kwadratowe ciasta.

z Radosławem Rybkowskim rozmawia Zbigniew Rokita

Ameryka oszalała?

Istnieje coś takiego jak strategia szaleńca, który podejmuje działania nieprzewidywalne, co z kolei zmusza innych do ustępowania mu ze strachu. I można byłoby uznać, że w szaleństwie Trumpa jest metoda, pod warunkiem, że na arenie międzynarodowej Stany Zjednoczone zaczęłyby odnosić sukcesy. Tymczasem jest inaczej.

Mateusz Burzyk, Michał Jędrzejek

Prawicowy anarchista

Choć dwóch Francuzów zdobyło w ostatnich latach literackiego Nobla (J.M.G. Le Clézio i Patrick Modiano), to właśnie Houellebecq jest najbardziej rozpoznawalnym żyjącym pisarzem znad Loary. Jak postrzega swój kraj i jaki obraz Francji odmalowuje w swych powieściach?

Piotr Ibrahim Kalwas

Artysta ma prowokować

Nigdy nie wyczułem u Houellebecqa rasizmu. Patrzę na niego jak na krytyka religii, który pozwala sobie na prowokacje w stosunku do islamu, ponieważ przynoszą mu one dodatkową popularność.

Alicja Długołęcka

Współczesna Pieśń nad Pieśniami

"Serotonina" to przejmująca powieść o umieraniu z braku poczucia sensu, z braku miłości

Jarosław Fazan

Niezrozumiałe wypaczenie życia

Houellebecqa można uznać za celebrytę à rebours. Obecne w przestrzeni medialnej wizerunki pisarza: nieatrakcyjnego, zniszczonego i niechlujnego, parodiują wzorce urody, braki w uzębieniu i niedbała fryzura są szyderstwem z gwiazdorskiego imażu perfekcyjnego ciała.

Inga Iwasiów

Niezaproszona

Houellebecq jest pisarzem niegościnnym. Nie próbuje dać czytelniczkom okazji do „dobrego nastroju”.

ks. Andrzej Draguła

Katolicyzm jako pokusa

W jednym z wywiadów Houellebecq mówił o sobie: „Jestem katolikiem w tym sensie, że pokazuję horror świata bez Boga".

Agata Bielik-Robson

Czy istnieje życie po seksie? „Serotonina”, czyli cicha apokalipsa zombie

Houellebecq jako czołowy nostalgik odczuwa żal po odejściu chrześcijaństwa z kultury Zachodu. Nie ma w nim jednak krzty wiary w osobową nieśmiertelność. Na pytanie „Czy istnieje życie po śmierci?” – odpowiada stanowczym, ale i obojętnym: nie. W jego zsekularyzowanej i znaturalizowanej wersji właściwe pytanie brzmi: „Czy istnieje życie po seksie?”.

Justyna Bargielska

Chłopczyk

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Justyny Bargielskiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Weronika Gogola

Zbójnicy, pasterze i grafowie. Kim są Słowacy?

Postrzeganie Słowaków tylko jako zbójników spod Tatier albo biednych, acz szlachetnych pasterzy jest niezwykle krzywdzące. Co najgorsze, wielu Słowaków do dziś żyje w przekonaniu, że te dwie tożsamości: zbójecka i pasterska, są podstawą ich bycia.

Monika Gałka

Miejski dobrostan

Jonathan F.P. Rose, inspirując się odpowiednią temperacją dzieł Bacha, proponuje zestaw elementów, którymi powinny cechować się miasta.

Bogumiła Motyl

Symbol ujarzmiony

Rozumienie języka to wymóg, który spełnić musi każdy członek danej społeczności. Jak więc się tego uczymy? Oprócz różnorodności języków należy jeszcze wziąć pod uwagę ich złożoność i wieloznaczność. W opanowaniu zawiłych meandrów znanego i nieznanego pomóc może książka teoretyka literatury Tzvetana Todorova Symboliczność i interpretacja.

Maciej Miłkowski

Testament samobójcy

Wydawnictwo Tajfuny, które ma się specjalizować w literaturze azjatyckiej, zainaugurowało działalność wznowieniem powieści Zmierzch Osamu Dazaia.

Marta Kudelska

Jerzy w krainie lalek

Lalki teatralne są pełne kontrastów. Z jednej strony wydają się delikatne i kruche, z drugiej zaś – budzą podskórną grozę i strach. Wisząc na cienkich sznureczkach, zdają się kołysać między życiem a śmiercią. W jednej chwili mogą z trzaskiem upaść na ziemię, a ich rozrzucone członki uświadamiają nam, że tak do końca nigdy nie opanowaliśmy materialnego świata.

Biserka Rajčić

Być tłumaczem

Chociaż idealny przekład nie istnieje, tłumacz musi do niego dążyć – zarówno na poziomie treści, jak i formy.

Andreas Volk

„Czy stać cię na to?”

Czasami zadaję sobie pytanie, czemu zajmuję się zawodowo przekładem literackim, a na domiar złego przekładem literatury polskiej – z niemieckiej perspektywy to nadal egzotyczny wybór.

Hałyna Kruk

Wybór

Cieszę się, że nie jestem zmuszona do tłumaczenia tekstów, które mi się nie podobają, ani tych, których „nie czuję” – mam wybór. Przekładam to, co mnie interesuje, co mnie rozwija i jest pożywieniem dla mózgu i zmysłów.

Antonia Lloyd-Jones

W kontakcie

Główne kłopoty dla tłumacza literatury polskiej na angielski to problemy praktyczne. Stosunkowo łatwo jest znaleźć dobre książki, ale trudno trafić na wydawców brytyjskich albo amerykańskich gotowych je wydać.

Constantin Geambasu

Przekłady mentalności

Literatura polska od Kochanowskiego do Szymborskiej podążała europejską drogą, przejmując i rozwijając podstawowe prądy literackie. Zagraniczni poloniści są świadkami bogatej i innowacyjnej ewolucji techniki literackiej. Niestety, liczba tłumaczy w Rumunii była i jest wciąż niewielka. Dlatego też wybór tekstów do przekładu rozpoczyna się od oceny ich wartości i trudności językowych.

Jerzy Franczak

Ostatni Człowiek

„Katalog możliwości już się wyczerpał. Wielkie idee straciły ostrze na skutek ustawicznych powtórzeń; każdy ma je po prostu gdzieś” – tak brzmi diagnoza jałowej epoki zamieszkanej przez Ostatniego Człowieka, wystawiona przez Ernsta Jüngera w Eumeswil. Ta niezwykła opowieść o życiu u kresu dziejów zadziwia tym bardziej, że wyszła spod pióra pisarza, który w młodości powierzył się wartkiemu nurtowi historii.

Marcin Miętus

Karolina i mężczyźni

Główna bohaterka trzeciej powieści szwedzkiej pisarki Therese Bohman to pewna siebie wykładowczyni historii sztuki na Uniwersytecie Sztokholmskim. Praca nie daje jej satysfakcji, podobnie zresztą jak relacje z mężczyznami. Czterdziestoletnia Karolina Andersson jest atrakcyjna, inteligenta i dobrze wykształcona.

Ilona Klimek-Gabryś

Przytulne schronienie

Dlaczego bielejące na zimę łasice mają zakończony na czarno ogon? Jak to możliwe, że mysikróliki – ptaszki wielkości kciuka – potrafią przetrwać podczas mrozów? W jaki sposób śpiące pod wodą niekiedy nawet przeszło sześć miesięcy żółwie radzą sobie z niedoborami tlenu? Czy żaba przeżyje, jeśli zamarznie ponad połowa wody zawarta w jej ciele? Przy jakiej temperaturze pszczoły zaryzykują wylot z ula?

Maciej Jakubowiak

Niekompatybilne technologie

Krytycy Facebooka najchętniej przeciwstawiają go demokracji. To zrozumiałe. Tyle tylko że koncentrując się na technologii, autorzy zbyt pospiesznie przyjmują, że wiemy, czym jest demokracja.

Andrej Chadanowicz

Kronika olsztyńska tłumacza

Pedałuję, próbując przekładać z pamięci – to przyspieszając, to zwalniając. Myślę, że w przekładzie widać, w których miejscach pędziłem, a w których zwalniałem tempo.

Iwona Boruszkowska

„Ciemność niosąca ulgę”

Djuna Barnes uważana za jedną z najbardziej wyrazistych postaci nowojorskiej socjety i paryskiej bohemy lat 20. i 30. XX w. pozostawała dla polskiego czytelnika „najsłynniejszą nieznaną pisarką XX w.”.

Michel Houellebecq

Zachód jest w stanie zapaści

Faktem jest, że więcej dowiemy się o Francji z 1830 r., czytając powieści Balzaka niż 10 prac historycznych, choćby były poważne, kompetentne i dobrze udokumentowane. I jeśli za 100 lat ktoś napisze: „Pisarstwo Houellebecqa jest ważnym świadectwem schyłku, jaki przeżywał Zachód końca XX i początku XXI w.”, będzie to komplement, który z góry przyjmuję.