Miesięcznik Znak

Konto użytkownika

nr790

Okładka miesięcznika ZNAK nr 790

← Poprzedni numer Następny numer →

Redakcja

Książki ks. Hellera dla nowych prenumeratorów „Znaku”

Z okazji 85. urodzin prof. Michała Hellera wraz z Copernicus Center Press przygotowaliśmy prezenty dla naszych czytelników. Czterej pierwsi nowi prenumeratorzy miesięcznika Znak otrzymają komplety trzech książek wybitnego kosmologa!

Tadeusz Zatorski

Pochwała arcydzielności

Maria Konopnicka z Jobsjady, podrzędnej satyry K.A. Kortuma, uczyniła prawdziwy majstersztyk translacji.

Jan Woleński

Otwartość na odmienne poglądy

Mimo że jestem ateistą, zgadzam się z ks. Hellerem w wielu kwestiach związanych ze stosunkiem religii i nauk.

Tomasz Szarek

Granice matematycznego świata

Muszę przyznać, że w mojej filozoficznej edukacji większą rolę niż dzieła klasyków odegrały eseje Michała Hellera.

ks. Eligiusz Piotrowski

Inny Bóg?

Michał Heller jest uczonym kosmologiem i księdzem katolickim. Sam przyznaje, że z tego powodu „ma pewien problem” z własną tożsamością, która zmienia się cyklicznie na trasie Kraków–Tarnów. To napięcie nie tylko ma charakter anegdotyczny, ale również wpływa na naukowe problemy, które się z nim wiążą.

Julia Fiedorczuk

Jeż na autostradzie: Barbara Klicka

A gdyby – trzymając się tej przestrzennej metafory – odwrócić topografię i założyć, że prawda jest ulokowana na wierzchu? W naskórku, nie w trzewiach?

Joanna Guszta

Lampy jak znaki

Wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazują… że potrzebujemy znaków. Wypatrujemy ich, interpretujemy je, pomagają nam one zrozumieć i opisać rzeczywistość.

Katarzyna Pawlicka

Matka Boska z rysami pani Knurowej

„W obrazie Huty, w jej wnętrzu, są sprawy niepokojące i złe” – pisał, wówczas zaledwie 23-letni, Ryszard Kapuściński w głośnym reportażu o budowanym od podstaw robotniczym mieście. W owo mroczne wnętrze powstającej w pocie tysięcy czół Nowej Huty wchodzi w swoim debiucie Elżbieta Łapczyńska.

Agnieszka Dziedzic

Filozofia (śmiechu) z prof. Zenonem Elą

Zenon Ela to zaktualizowana przez Artura Przybysławskiego wersja greckiego filozofa Zenona z Elei, słynącego m.in. ze sformułowania dowodów na niemożność ruchu. Stąd też tytułowy Profesor porusza się tak wolno, że prawie wcale. Jest wzorcowym nieudacznikiem i jednocześnie everymanem uniwersyteckiego świata.

Ewelina Kaczmarczyk

Pociąg do przeszłości

Eseje Marty Wyki zabierają czytelnika w podróż do powojennego świata, który żył duchami przeszłości, tworząc jednocześnie utopie przyszłości.

z Adamem Kotsko rozmawia Piotr Sawczyński

Homo Sacer. Plan i improwizacja Agambena

Giorgio Agamben publikuje od ponad 50 lat. Jego projekt „Homo Sacer” to jedno z najambitniejszych przedsięwzięć filozofii europejskiej ostatnich dziesięcioleci: setki stron zebranych w dziewięć książek. Jaki jest ich punkt wspólny i co jest w nich najważniejsze?

Aldona Kopkiewicz

Uszy otwarte

Choć liczba książek o muzyce współczesnej jest w Polsce całkiem przyzwoita, rozprawa Jakuba Momry będzie zajmować wśród nich szczególne miejsce. Pokaźny tom Ucho nie ma powieki. Dźwiękowe sceny pierwotne to bowiem pozycja zarówno z dziedziny filozofii, jak i krytyki muzyki nowoczesnej.

Marcin Wilk

Trzaska mówi

Mikołaj Trzaska to współzałożyciel słynnej yassowej grupy Miłość, saksofonista, klarnecista, nagradzany kompozytor muzyki teatralnej i filmowej. Przy tym erudyta i intelektualista, który posiadł sztukę pięknego opowiadania o własnym życiu. Wiem to po przeczytaniu jego autobiografii Wrzeszcz!.

Bogumiła Motyl

Płynna prawda

Manipulacja, dezinformacja czy kreowanie propagandowej wizji rzeczywistości nie są zjawiskami nowymi. Wręcz przeciwnie, zostały oswojone i wpisane w autorytarne polityki. Jednak współcześnie osobliwość owych mechanizmów zawiera się w ich ogólnoświatowej powszechności, niezarezerwowanej wyłącznie dla krajów komunistycznych, oraz w tym, że media i idea globalnej połączonej wioski stały się od nich uzależnione.

Maciej Topolski

Nie dotykać!

Książka Marty Smolińskiej Haptyczność poszerzona. Zmysł dotyku w sztuce polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku skutecznie przekonuje, że prace z obszaru nauk humanistycznych są dzisiaj pisane językiem nie tyle nawet niezrozumiałym, ile kuriozalnym, przede wszystkim jednak że polska humanistyka nie jest gotowa do podjęcia refleksji nad dotykiem.

Michał Koza

Filozof martwy, filozof spełniony

Męczeństwo według Umrzeć za ideę to zawsze uwznioślenie, nigdy przymus, zniewolenie lub tragedia – co w świetle bardziej krytycznej refleksji o śmierci i władzy trudno przyjmować bez zastrzeżeń i bez pewnego niepokoju.

Monika Gałka

Spełnienie w literach

Przeglądając Dosłownie, uświadamiamy sobie, że niejeden projektant graficzny może dziś pozazdrościć swoim dużo starszym kolegom po fachu wolności artystycznej pozbawionej marketingowego kagańca.

Michał Jędrzejek

Ateizm walczący, sceptyczny i pobożny

Jakie pytania stawiają dziś ateiści? Czym jest dla nich religia? Jakie formy przyjmuje ich niewiara? Krótki przegląd nowych książek o ateizmie.

z Michałem Hellerem rozmawia Wojciech Bonowicz

Nie lubię pytań o Boga

Zawsze podkreślam, że jak się weźmie poglądy wyrafinowanego teologa i przekonania prostego człowieka, który modli się pod przydrożnym krzyżem, to w porównaniu z rzeczywistością Bożą różnica między nimi jest niewielka.

z Dominiką Biernat, Martą Ścisłowicz i Julią Wyszyńską rozmawia Katarzyna Pawlicka

Walka o podmiotowość w teatrze trwa

Afery mobbingowe w Teatrze Bagatela czy „Gardzienicach” boleśnie pokazały, że polski teatr potrzebuje zmiany. Reformy wymaga zarówno kształcenie reżyserów i reżyserek, aktorów oraz aktorek, jak i sama instytucja teatru. Jak o nią zawalczyć?

Zofia Smolarska

Przemoc od kuchni. „Gardzienice” w ogniu pytań

Siedzę w kuchni, podpierając kaloryfer. Kryję się tutaj przed nieubłaganie nadchodzącym deadline’em na oddanie tego tekstu. A może przed własnymi wspomnieniami doświadczanej przemocy? Im dłużej czytam świadectwa i słucham świadectw osób, które w „Gardzienicach” doznały przemocy ze strony dyrektora, tym bardziej narasta we mnie stary, znany lęk.

ks. Michał Heller

Kilka uwag o Kościele w okresie pandemii

Po upadku komuny przewidywałem, że laicyzacja dotknie Polskę. Myliłem się, gdyż przypuszczałem, że to nastąpi szybko. Nastąpiło ze znacznym opóźnieniem. Napięcia narastały nieubłaganie, stopniowo i podskórnie, a teraz nastąpił wybuch.

Urszula Honek

Najpierw zapaliły się włosy

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Urszuli Honek. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”. A oto krótki wywiad przeprowadzony z autorką.

Piotr Sawczyński

Agamben. Autoportret filozofa

W swej autobiografii Agamben zrywa z wizerunkiem filozofa publicznego. Jawi się nam raczej jako ten, który najlepiej czuje się przy zastawionym książkami biurku, a jeśli już toczy polityczne dyskusje, to nie na agorze, lecz we własnym ogródku, gdzie rozgrzaną sporem głowę można schłodzić lampką sączonego w gronie przyjaciół wina.

Anna Mateja

10% dzikiej ziemi

Nie musimy zbiednieć, żeby ocalić zasoby dla przyszłych pokoleń. Wystarczy, że nauczymy się rozsądniej gospodarować tym, co mamy.

Agnieszka Burton

Pusty dom

Domy widma to niedokończone budowy, ale też stare, opuszczone chałupy. W każdej wsi jest ich pełno. Kim są właściciele? Czy im nie zależy? Takie marnotrawstwo? Jeździłam od Zakopanego do Witowa, Chochołowa, Wróblówki, Czarnego Dunajca, po Stare Bystre i pytałam: „Dlaczego stoją puste?”

Filip Springer

Zabójstwo w Lindendorfie

Od jakiegoś czasu sprawdzam, jak to jest poruszać się w przestrzeni tylko za pomocą starych map.

Janusz Poniewierski

Odważmy się marzyć

Papież Franciszek nie wstydzi się marzeń, a równocześnie jest realistą. Dobrze wie, od czego zacząć budowanie braterstwa. Mówi o małych krokach: o szacunku, ręce wyciągniętej ku drugiemu, gotowości do tego, żeby go wysłuchać.

Olga Gitkiewicz

Wyjdź na balkon, idzie wiosna

„Z balkonu patrzę na miasto – pisał 16 lat temu Jacek Podsiadło w tomie Kra – puste kartony bloków, zatrzymaną rzekę”