Postanowiono przemalować na biało stojącą nad morzem wieżę, która niegdyś stanowiła część bizantyjskich fortyfikacji, ale na początku XX w. cieszyła się złą sławą i kojarzyła się przede wszystkim z więzieniem utworzonym tam przez Turków. W akcie oczyszczenia wykuto nową tożsamość Salonik.
Schematyczny wizerunek Białej Wieży umieszczony na okładce książki Marka Mazowera okazuje się doskonałym symbolem opowieści. Swoją historię autor rozpoczyna od 1430 r., kiedy to wojska osmańskiego sułtana Murada II zdobywają miasto. Zaczyna się okres, w którym władzę sprawują muzułmańscy Turcy, ale nie znikają chrześcijańscy Grecy, niedługo później pojawiają się też wygnani z Hiszpanii Żydzi. W XX w., gdy tworzyły się współczesne państwa narodowe, historia padła ich ofiarą. Grecy byli zainteresowani starożytnością i spuścizną bizantyjską, Turcy nie dbali o kultywowanie i badanie historii utraconych miejsc w Europie. Mazower przywraca zapomniany okres, koncentrując się na koegzystencji wyznawców trzech religii monoteistycznych, przedstawicieli wielu narodów. Interesuje go historia społeczna, polityka dzieje się w tle, przypominając, że Saloniki były dla Europy miastem prowincjonalnym. Autor nie tworzy obrazu kolorowej wielokulturowości – rzetelnie i z pasją opisuje przykłady zarówno współpracy, jak i krwawych konfliktów pomiędzy mieszkańcami miasta. Sprzeciwia się wykorzystywaniu historii do doraźnych celów.
—
Mark Mazower
Saloniki. Miasto duchów. Chrześcijanie, muzułmanie i żydzi w latach 1430–1950
tłum. Agnieszka Nowakowska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, s. 600
