I chyba te ostatnie są najciekawsze. Choć jednocześnie zadanie udzielenia choćby częściowej odpowiedzi na pytanie, co w ostatnim stuleciu najbardziej nam się udało, a z czym wciąż musimy się zmierzyć, bywa bardzo trudne i nieuchronnie wiąże się z dzieleniem każdego włosa na czworo.
Któż najlepiej mu sprosta? Oczywiście pierwsza nasuwająca się odpowiedź to: najwybitniejsi przedstawiciele świata nauki i kultury. Z takiego założenia wyszli zapewne autorzy zbioru Polska. Eseje o stuleciu. Znajdziemy w nim wypowiedzi uznanych historyków, ekonomistów, polonistów czy redaktorów. Dosyć wymienić kilka nazwisk: Chwalba, Paczkowski, Friszke, Morawski, Orłowski, Miodek, Skarżyńska, Groński… Każdy z autorów mierzy się z dorobkiem stulecia, przyjmując za punkt wyjścia swoją specjalizację. Znajdziemy więc zarówno próbę bilansu dziejów dwudziestolecia międzywojennego, PRL-u, III RP, jak również charakterystykę wybranych zjawisk ekonomicznych, dynamiki zmian regulacji prawnych, roli samorządu terytorialnego, miejsca Polski w Europie, a także literatury, teatru czy muzyki ostatnich 100 lat.
Każdy autor wybiera swój sposób prowadzenia narracji. Od czytelnika zależy więc, którymi esejami zainteresuje się szczególnie i jak je wykorzysta (naukowo, publicystycznie etc.). Kto wie, może to również kopalnia ciekawych informacji o naszych czasach dla przyszłych historyków?
_
Polska. Eseje o stuleciu
red. Andrzej Romanowski, Maria Płażewska
Wydawnictwo Bosz, Olszanica 2018, s. 320