fbpx
Bogumiła Motyl maj 2019

Symbol ujarzmiony

Rozumienie języka to wymóg, który spełnić musi każdy członek danej społeczności. Jak więc się tego uczymy? Oprócz różnorodności języków należy jeszcze wziąć pod uwagę ich złożoność i wieloznaczność. W opanowaniu zawiłych meandrów znanego i nieznanego pomóc może książka teoretyka literatury Tzvetana Todorova Symboliczność i interpretacja.

Artykuł z numeru

Święty Houellebecq

Święty Houellebecq

Autor wyznacza w niej drogę, którą należy podążać, by odkryć sens zawarty w wypowiedziach. Omawia wielość interpretacji, mechanizmy tworzenia nowych znaczeń, docieranie do sensów, które nie są dane wprost. Z tego względu dużą wagę przykłada do tekstów Ojców Kościoła i Biblii, jako źródła niewyczerpanych symboli i alegorii. Formułuje np. tezę, że bez alegorii nie byłoby idei Boga. Alegoria oferuje bowiem językowe narzędzia do opanowania abstrakcyjnej rzeczywistości tego, co boskie.

Autor pokazuje, kiedy należy podjąć działania interpretacyjne, a kiedy je zakończyć. Twierdzi, że nasze społeczeństwo szczególnie może mieć z tym problem, jako że potrzebuje uzasadnienia każdego aktu interpretacyjnego.

Todorov nie koncentruje się na jednej kulturze, lecz odwołuje się do różnych poetyk, od zachodniej po sanskrycką, filozofów, jak Arystoteles czy św. Augustyn, oraz literatów, takich jak Rimbaud i Kafka. Istotę omawianego zagadnienia obrazuje cytat z książki: ,,Interpretacja jest sztuką. Albowiem wszędzie buduje się to, co skończone i określone, z tego, co nieskończone i nieokreślone”. I tę tajemnicę autor stara się przekazać.

_

Tzvetan Todorov

Symboliczność i interpretacja

tłum. Tomasz Stróżyński, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2018, s. 160