fbpx
Małgorzata Walendowska czerwiec 2018

Zbadać Zło

Z okazji 50. rocznicy Marca ’68 ukazało się wiele okolicznościowych publikacji. Wśród nich niezwykła, pozbawiona goryczy opowieść Włodka Goldkorna.

Artykuł z numeru

Kochać, uprawiać, chronić

Kochać, uprawiać, chronić

Autor był jednym z polskich Żydów, których PRL-owskie władze wyrzuciły z kraju w 1968 r. Urodził się w Katowicach, dorastał w Warszawie, skąd w niechlubnym marcu emigrował do Izraela, potem do Niemiec, by na końcu osiąść we Włoszech. Jak wielu jego rówieśników, całe życie borykał się z piętnem Zagłady. Dorastał jednak w rodzinie, w której gorycz, nienawiść i idea zemsty były nie do pomyślenia. Dzięki temu jego stosunek do pamięci, niewypowiedzialnego, niewyobrażalnego jest bardziej pogodny niż nastawienie wielu osób, które definiują się jako „drugie pokolenie”. Dziecko w śniegu to rodzinna historia autora. Wspomnienia o rodzinie Goldkorn wpisuje w historię w skali makro – czytelnik dostaje solidną porcję wiedzy o Zagładzie, okresie PRL-u, pogromie kieleckim. Goldkorn wie, że nie jest ofiarą, ale podmiotem historii, stwierdza – „powinniśmy badać to Zło. Nie po to, żeby stwierdzić, że wszyscy jesteśmy oprawcami, ale żeby wiedzieć, jak się nimi nie stać”. Dlatego też autora interesują różne aspekty badań nad Holokaustem i historią powojenną. Wiedza, zręcznie przemycona we wspomnieniach, daje czytelnikowi znacznie szerszą perspektywę. Nie da się ukryć, że książka została napisana dla włoskiego czytelnika. Autor dokładnie wyjaśnia zawiłości XX-wiecznej historii Polski, które dla Włochów mogą nie być jasne (np. zbrodnia w Katyniu). Jednak opowieść Goldkorna jest także uniwersalna – uwodzi piękną dykcją oraz brakiem nienawiści do losu.

_

Włodek Goldkorn

Dziecko w śniegu

tłum. Joanna Malawska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018, s. 256