Co to sie porobiło, ze o godnym mendrolu, co bez cale zycie wspinol sie na granie prowdziwej mondrosci, pedzieć zem zabocyl[1]! Lesek Kołakowski, co go wołali „Scyptyk”, bo rod był uscypnąć jakąsi uconom ekscelencje, przecytał cheba syćko, co fto ino napisoł. Trzymały sie go śpasy, ale gdziesi we wnuku cuł ino stropienie. Godali o nim, ze chłop rzewny. Jesce kie był mały i siod pod pokurconom mazowieckom wierbom, świat mu sie zwidzioł niecuły na ludzkom boleść, a Pon Bóg jakisi niedzisiejsy. Na ksiendzów krzywo pozieroł, bo z Pona Boga harmate se robili na komunistów. I kie tak dumoł i dumoł, i cytał seleniejakik filozofów, znaloz u brodziotego Marksa myśl takom, ze nie trza sie juz światu dziwować, ba go do imentu pozmieniać. I to go tak uciesylo, ze zabocył o frasunku i rod do komunistów przystoł. A oni go juz het skołowali, jaz zacon myśli wykręcać dialektycnie i – ancykryst! – na Pona Boga hipkać. Kie roz przyjechoł moncić w głowak do Zokopanego, partyzanty byliby go obwiesili, ale Pon Bóg go oscendził, bo wiedzioł, ze jesce pozytek ś niego bedzie.
Przesło troche roków i dyktatura proleratariatowa zacena go mierzić, bo uwidzioł, ze niescęść nie ubywo, a od tej całej dialektyki ino kołowacieje i mency sie jako kozica we wnyku. Wte przybocył se mondrość Wawrzka Kuchty, ze nojglupsy tyn, co sie myślami mency. Zwonchoł sie z takimi kumotrami, co zalozyli skołe „Krzywego Koła” i skrony tego krzywienia koła rozum mu sie zacon prostować. Ale cołkiem by mu sie ta nie naprościł, kieby sie zaś ku Tatrom nie obrócił. Jakisi zokopiański gozda – boskom renkom wiedziony! – dał mu cudownej kwaśnicy Zachwiei; tej, co gymbe krzywi, ale rozum prostuje. I tak mu juz na gymbie i w rozumie zostało.
Z pomocom kwaśnicy uwidzioł, ze w tym komunizmie ino diasi siedzom. A kie zacon o tym godać, z partyi i z Polski go wyrucili. Pote po świecie sie poniewieroł, ale juz choć cego nie pisoł, ba śpekulowoł o tyk diasach, co po świecie mąt siejom. O tym cyrwonym, co śklił, ze nie bedzie krzywdy, a ludzi do hareśtu wsadzoł, napisoł telo, ze bieda przecytać. O tym, co godo, ze ni ma Pona Boga i jest wesoło, mniej, ba telo pieknie, ze sie jaz chłopy do probosca śli wysłuchać. O sobie godoł, ze jes jako tyn komedyjant, co cłekowi, ale i Ponu Bogu świat pomago znosić. Bo kie tak scyptycnie scypał i śpasowoł, jakąsi radość budził. I co sie porobiło? Tym scypaniem zaraził samego diaska, co juz nie wiedzioł, cy i jako cłeka do zmienianio świata przymusić. Telo go syćka kwolili, ze sam Ojciec Swienty pytoł go do siebie, coby mu pomóg jakąsi łacińskom bulle wyśtuderować.
Wiela by jesce o przesławnym „Scyptyku” godać mozna… Myśli jego nieśmiertelne. Na przykłod tako, co sie jednemu biskupowi bars uwidziała: „Od niejedzenia się umiera, od niekopulowania sie nie umiera”.
[1] Okolicznościowy tekst przygotowany na uroczystości jubileuszowe Wydawnictwa Znak, które odbyły się w warszawskim Teatrze Syrena 11 grudnia 2009 roku.
Chcesz przeczytać artykuł do końca?
Zaloguj się, jeden tekst w miesiącu dostępny bezpłatnie.
