fbpx
Anita Wincencjusz-Patyna Wrzesień 2014

Nowe szaty (graficzne) książki (polskiej)

Wokół ilustracji panuje dziś w Polsce sprzyjający klimat, twórczy ferment dokonuje się na wielu rozmaitych polach. Coraz więcej młodych ludzi studiujących na polskich uczelniach artystycznych zajmuje się graficzną stroną książek, widząc w tym szansę na własny twórczy rozwój. Młodzi ilustratorzy chętnie inicjują dialog z dawnymi mistrzami, czerpiąc wszak z najlepszych źródeł.

Artykuł z numeru

Imperialne oblicze Rosjan

Imperialne oblicze Rosjan

Bologna Ragazzi Award 2014 w kategorii non- -fiction i wyróżnienie na portugalskim Biennale Ilustrarte 2014 dla Uli Palusińskiej za Majn Alef Bejs Jehoszuy Kamińskiego (Czulent), dwa wyróżnienia na pierwszym Quadriennale Książki Obrazkowej Ryga 2014 dla Pawła Pawlaka za projekt Korka (tekst Ewy Kozyry-Pawlak) i dla Barbary Dziedzic za projekt Bobo, paryska Prix Sorcières 2013 w kategorii dokumentalnej oraz Premio Andersen 2013 (Genua) w kategorii popularnonaukowej dla Map Aleksandry i Daniela Mizielińskich, główny laur boloński non-fiction 2012 dla Marty Ignerskiej za Wszystko gra (z tekstem Anny Czerwińskiej-Rydel, Wytwórnia i Narodowy Instytut Fryderyka Chopina), a w 2011 r. w tym samym konformalkursie – uznawanym za najważniejszy w świecie książki dla młodszych czytelników – nagroda za debiut w kategorii Opera Prima dla Gabrieli Cichowskiej za Słoniątko Adama Jaromira (Muchomor) i wyróżnienie dla Mizielińskich za Co z ciebie wyrośnie? (Dwie Siostry) w kategorii fiction, ujęcie efektów działalności tego duetu z Warszawy w prestiżowych zestawieniach – ich Mapy pojawiły się w szóstce najlepszych tytułów graficznych 2013 r. według „New York Timesa”, a D.O.M.E.K (Dwie Siostry) został wpisany na Listę Honorową IBBY oraz listę „White Ravens” (Białych Kruków) Internationale Jugendbibliothek w Monachium, przetłumaczono go na ponad 20 języków, a Mapy podążają już także w jego ślady. Książka Psie rozmowy autorstwa nestora polskich ilustratorów Józefa Wilkonia otrzymała nagrodę Best Book Design from all over the World 2012 w Lipsku. A jeszcze międzynarodowa kariera Iwony Chmielewskiej, do niedawna zdecydowanie bardziej znanej i docenianej w Korei Południowej, dla której Polka dwukrotnie zdobyła główną nagrodę w konkursie Bologna Ragazzi (2012 i 2013). Jej książka Pamiętnik Blumki pierwszy sukces odniosła w Niemczech, otrzymując nominację do Deutsche Jugendliteraturpreis, w 2012 r. została wpisana na listę Białych Kruków.

Ta wyliczanka obejmuje sukcesy polskich twórców strony graficznej książki na arenie międzynarodowej wyłącznie z bieżącej dekady, zaledwie z czterech ostatnich lat. XXI w. przyniósł tych laurów znacznie więcej, a wśród nagradzanych pojawiały się nazwiska artystów reprezentujących wszystkie pokolenia: od uznanych mistrzów polskiej ilustracji, przez średnie pokolenie poświęcające swój talent plastyczny rodzimej książce, po debiutantów na tym polu, niejednokrotnie jeszcze studiujących na krajowych akademiach sztuk pięknych. Liczba wydawców, którzy przygotowują wyłącznie lub przede wszystkim ofertę dla dzieci i młodzieży, idzie obecnie w dziesiątki, a często im mniejszy edytor, tym oryginalniejsze propozycje dla czytelników (by wymienić tu najciekawszych z nich: Muchomor, Wytwórnia, Hokus- -Pokus, Format, Czerwony Konik, Tatarak, Ładne Halo, niemałe już wcale Dwie Siostry, a przecież nie ustaje też w działaniach, choć z różnym skutkiem, Nasza Księgarnia). Do ogólnopolskich konkursów z roku na rok zgłaszanych zostaje coraz więcej tytułów z niebanalną, intrygującą, niejednokrotnie porywającą szatą graficzną. A i liczba samych konkursów systematycznie rośnie. Mogłoby się zatem wydawać, że aktualny stan rzeczy powinien napawać bezkrytycznym optymizmem. Oczywiście rynek wydawniczy boryka się z wieloma problemami, a ceny książek pozostają, niestety, w bardzo wielu przypadkach barierą nie do pokonania i nie przekładają się na równie imponujące wyniki sprzedaży. Aspekt ekonomiczny sytuacji polskiej książki pozostawię jednak na boku, a spróbuję przyjrzeć się innym okolicznościom sprzyjającym tak imponującej kondycji jej strony graficznej.

Chcesz przeczytać artykuł do końca?

Zaloguj się, jeden tekst w miesiącu dostępny bezpłatnie.

Zaloguj się