Wydarzenia, których doświadczyliśmy od chwili zakończenia II wojny światowej, kiedy założono miesięcznik, wyposażyły nas w narzędzia pozwalające lepiej widzieć złożone i niejednoznaczne role, jakie w historii ludzkości odegrały i wciąż odgrywają religie. Mamy jednakże świadomość, że lepsze rozumienie historii nie zawsze skutkuje jasną wizją przyszłości, w której dawne błędy nie są powielane. Jeden z najważniejszych pierwiastków, jakie zawiera w sobie wiara religijna (obecnym właściwie w każdej tradycji i kulturze), stanowi nadzieja, że zawsze możliwy jest nowy początek, że przed nami jest przyszłość, która daje szansę na przezwyciężenie pomyłek i podjęcie nowych kierunków rozwoju.
Jubileusz stawia nas wobec pytań zarówno o przeszłość, jak i o przyszłość. Dlatego w tym wyjątkowym numerze „Znaku” znajdą Państwo materiały pozwalające lepiej zrozumieć konsekwencje historii (opowiadają o nich Józefa Hennelowa oraz Joanna Kos-Krauze). Nie mogło również zabraknąć odniesień do tych prądów filozoficznych, które przez lata kształtowały oblicze pisma. Jednym z nich jest niewątpliwie personalizm, którego twórcami byli Emmanuel Mounier i Jacques Maritain. Filozofia osoby miała decydujący wpływ na tworzone po II wojnie światowej prawodawstwo i liberalno-demokratyczny ustrój. Dziś jednak coraz wyraźniej dostrzegamy, że ochronie godności osoby musi towarzyszyć wysiłek rozszerzenia pola współodczuwania i odpowiedzialności także na inne istoty żywe (nieposiadające statusu osób) oraz powierzony nam świat.
Pytanie o przyszłość postawiliśmy w Temacie Miesiąca wybitnym przedstawicielom różnych tradycji duchowych i intelektualnych. Odpowiedzi udzielili nam: pisarz Tahar Ben Jelloun, teolog muzułmański Tariq Ramadan, goszczący wielokrotnie na łamach miesięcznika kanadyjski filozof i teoretyk sekularyzmu Charles Taylor oraz rabin Abraham Skórka – prywatnie przyjaciel papieża Franciszka. Całość wieńczy refleksja Karola Tarnowskiego, filozofa religii, wieloletniego redaktora miesięcznika, oraz ankieta przeprowadzona wśród młodych reprezentantów różnorodnych światopoglądów i środowisk.
Przyszłość człowieka będzie zależeć od umiejętności widzenia problemów i wyzwań w jak najszerszym horyzoncie, od gotowości do otoczenia troską całego świata i stworzenia, od zdolności współdziałania z innymi (również wyznającymi odmienną wiarę) dla realizacji wspólnych celów. W swoich najważniejszych dokumentach i wypowiedziach papież Franciszek podkreśla, że czas jest ważniejszy niż przestrzeń. W nas, ludziach związanych z miesięcznikiem „Znak”, rodzi to świadomość, że ograniczenia, które towarzyszą każdej aktywności, nie są przeszkodą w budowaniu dalekosiężnych wizji i trafnym doborze środków. Zasada ta umożliwia pracę bez obsesji na punkcie natychmiastowych rezultatów i nawet w trudnych okolicznościach pozwala zachowywać nadzieję, że dobre działania zaowocują w przyszłości. Taka wiara przyświecała twórcom „Znaku”, który dziś jest jednym z najstarszych polskich pism.
