Pojęcie typografii bywa mylnie rozumiane, ponieważ może być ono stosowane w rozmaitych kontekstach. Jego znaczenie będzie odmienne w zależności od czasów, do których się odnosi. Jednak najogólniej i w dużym uproszczeniu: typografia jest sztuką użytkową, zajmuje się użyciem liter, ich praktycznym wykorzystaniem związanym z tworzeniem treści oraz estetycznym wymiarem formy, graficznym kształtem stosowanych znaków pisarskich.
Typografia dawna, rozumiana i definiowana tradycyjnie, zawsze była związana z klasycznymi metodami tworzenia i powielania druku.
Przez kilka wieków, od czasu wynalezienia druku przez XV-wiecznego mogunckiego złotnika i drukarza Johannesa Gutenberga, sprzężona była przede wszystkim z produkcją tradycyjnych książek.
Z dziedziną typografii wiązały się liczne, bardzo wąskie specjalizacje. Rytownicy grawerowali stemple i matryce, będące formą do późniejszego odlewania gotowych czcionek – co następnie wykonywali odlewnicy. Drukarze – zwani także zecerami – początkowo samodzielnie zajmowali się drukiem, za pomocą materiału zecerskiego i pras formowali skład tekstu i powielali gotowe arkusze drukarskie. Wymienione specjalizacje związane były z typografią rozumianą jako rzemiosło, lecz traktowano je również jako działalność artystyczną – stanowiły pełnoprawną formę sztuki. Druk nie służył jedynie jako sposób powielania treści, ale jego niezwykle istotnym elementem okazała się estetyka tworzonych stron i książek. Z dużą uwagą dbano o urodę i jakość artystyczną produkowanych druków.
Osobę zawodowo zajmującą się typografią nazywamy typografem. Określenie to, zarówno kiedyś, jak i dziś, nie opisuje wyłącznie ludzi doskonale znających techniki i posiadających praktyczne umiejętności służące do tworzenia druków lub komputerowego składu tekstu. Termin ma szersze znacznie, mianem typografa należy nazwać osobę, która ma rozległą interdyscyplinarną wiedzę dotyczącą historii pisma, edytorstwa, a obecnie – również projektowania graficznego. Dobry typograf potrafi zadbać zarówno o poziom merytoryczny, jak graficzny i artystyczny projektowanego dzieła – cechuje go duże wyczucie i wrażliwość na formę liter; umie sprawić, by typografia odpowiednio współgrała z treścią.
Precyzyjne zdefiniowanie typografii jest niezwykle kłopotliwe ze względu na wyjątkowo dynamiczny rozwój i mnogość jej zastosowań, ewolucję nowych mediów i technologii oraz coraz szersze użycie jej cyfrowej formy. Dlatego dzisiejsze rozumienie typografii odnosi się nie tyle już do samego tworzenia druków i przekazywania wiedzy, ile do szeroko rozumianego formułowania różnorodnych komunikatów za pomocą tekstu.
Jednym z podstawowych wyzwań współczesnej typografii jest ułatwianie odbioru treści, usprawnienie orientacji w coraz bardziej złożonych strukturach informacji, które, źle zorganizowane, mogą utrudniać lub wręcz uniemożliwiać ich zrozumienie.
