Praca Historie filmu awangardowego. Od dadaizmu do postinternetu zwraca uwagi na tę część dziejów filmu, która jest mniej zauważana czy też publicznie obecna. Książka pod redakcją Łukasza Rondudy i Gabrieli Sitek obszernie przedstawia główne nurty awangardy filmowej od lat 20. XX w. do lat 2000., które zarówno ukształtowały historię kina, jak i miały zasadniczy wpływ na historię sztuki.
W tytule książki słowa „historia” użyto w liczbie mnogiej. Nieprzypadkowo. Publikacja nie jest propozycją całościowej, uhierarchizowanej opowieści o awangardowych poszukiwaniach w ostatnich 100 latach. Przeciwnie, oferuje różnorodność spojrzeń, sposobów ujęcia tematów, a jej autorami są osoby z różnych pokoleń czy specjalizacji: od historyków sztuki czy filmu, przez kulturoznawców, po krytyków. Nie można jej też traktować jako usystematyzowanego przewodnika po awangardowym filmie. To zbiór samoistnych, autorskich tekstów (21 osób!), proponujących jednak – jako całość – znaczącą zmianę w sposobie myślenia o historii awangardowych poszukiwań. Co więcej, to pierwsza tak obszerna w Polsce prezentacja twórczości często zapomnianej lub znanej przede wszystkim w specjalistycznych kręgach. Historie filmu awangardowego umieszczają wreszcie twórczość polskich artystów, a przede wszystkim artystek w międzynarodowym kontekście.
Książka opisuje, jak podkreślają jej redaktorzy, spotkania nowoczesności i filmu. Film awangardowy ze względu na swe pograniczne usytuowanie między kinem a sztuką nadal pozostaje na marginesie zainteresowań. Jednocześnie sama definicja „kina awangardowego” okazuje się bardzo pojemna, a ono samo ogromnie zróżnicowane. W Historiach filmu awangardowego znalazło się miejsce na kino dadaistów i surrealistów, konstruktywizm filmowy i zapomniane twórczynie z czasów Wielkiej Awangardy. Jest też mowa o wczesnej awangardzie amerykańskiej, kinie letrystycznym i sytuacjonistycznym, czarnym feminizmie czy filmie queerowym, wreszcie o dziełach czasów internetu.
Jednym z najbardziej intrygujących wątków w tomie są związki między filmem eksperymentalnym a kinem, czyli wpływ awangardowych poszukiwań na produkcję adresowaną do szerokiego odbiorcy: od sposobu kadrowania, zdjęć, wykorzystania muzyki, po budowanie filmowej narracji. Są tu obecni Luis Buñuel, René Clair czy Derek Jarman, którzy swoje własne eksperymenty wykorzystywali w filmowej produkcji przeznaczonej do szerokiej dystrybucji. Książka pokazuje też odwrotny proces – eksploatowanie produkcji filmowej szerokiego obiegu jako materiału, na którym „żerują” artyści.
Nie mniej ważne jest zwrócenie uwagi na dokument jako gatunek szczególnie istotny dla awangardowych poszukiwań. Historie filmu awangardowego pokazują nie tylko uznawanego za jednego z najciekawszych artystów ostatnich dekad Haruna Farockiego, traktującego kino jako narzędzie krytycznej analizy wizualnego przekazu wpływającego na zbiorowe wyobrażenia. Są tu omówione twórczość Jamesa Benninga opowiadającego w swych filmach o środkowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych lat 70. ubiegłego stulecia, polityczne, antykolonialne dokumenty Francuza Chrisa Markera oraz opowieści o afroamerykańskiej społeczności przełomu XIX i XX w. Julie Dash.
