Śpiewali o niej John Lennon, Yoko Ono i Rolling Stonesi. Angela Davis – ikona ruchu abolicjonistycznego oraz walki o prawa kobiet. Jej książka Kobiety, rasa, klasa, wydana w 1981 r., czekała na polskie tłumaczenie 41 lat. To nie tylko historia emancypacji ruchu Afroamerykanek i Afroamerykanów, ale studium społeczno-polityczne. Davis nie tyle przedstawia kronikę wydarzeń czy zajmuje się enumeracją bohaterek, które miały wpływ na ruchy feministyczne (siostry Grimké, Sojourner Truth, Prudence Crandall), ile przede wszystkim poszukuje przyczyn nierówności. Prowadzi pełną pasji analizę społeczeństwa, w którym gałęzie tożsamości klasowych, rasowych i płciowych są ściśle powiązane. Bezlitośnie wypunktowuje elitaryzm ruchów feministycznych, które wciąż stosują to, co Reni Eddo-Lodge nazwałaby „strukturalnym rasizmem”. Wskazuje, jak kolonizacja Południa przez północnych kapitalistów przyniosła nowe formy ucisku. Strategia linczów nie tylko pozwalała im na wyzysk oraz utrwalanie hierarchii, ale także hamowała gniew białych robotników, którzy – choć również wykorzystywani – odczuwali rasową solidarność z białymi panami.
Korzeniami nierówności są dla Davis sieci globalnego kapitalizmu, dlatego postuluje zniesienie systemu, który generuje i wzmacnia struktury represji przez podziały. Jak niejednokrotnie konstatuje: ekonomiczna podrzędność ewokuje podrzędność polityczną. Dlatego trajektoria, którą wyznacza, to wspólne przeciwstawienie się systemowi konstytuującemu relacje ucisku. Wektorami wskazującymi drogę są z kolei solidarność, zaangażowanie i nadzieja. Wszak praca, którą wykonujemy teraz, określi, jakie będzie nasze jutro.
Angela Davis Kobieta, rasa, klasa tłum. Dariusz Żukowski, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2022, s. 384
