Imponujący, choć w Polsce praktycznie nieznany, jest dorobek amerykańskiej teolożki Rosemary Radford Ruether (1936–2022), jednej z pionierek teologii feministycznej, myślicielki, która budowała jej zręby. Opublikowała kilkadziesiąt książek, m.in. rozprawę mariologiczną o Maryi i „kobiecej twarzy” Kościoła oraz fundamentalną pracę o seksizmie przenikającym tradycyjną teologię chrześcijańską (Sexism and God-Talk).
Radford Ruether – analizując różne „miejsca” i źródła teologiczne (również te najbardziej podstawowe, takie jak Biblia) zawłaszczone przez seksistowski i patriarchalny język – domagała się oczyszczenia chrześcijaństwa ze wszystkiego, co odmawia przyznania kobietom pełni ludzkiej godności. Była to, jej zdaniem, konieczność, bo – jak pisała – „idolatrią jest twierdzenie, że mężczyźni są bardziej niż kobiety »na podobieństwo Boga«” (co de facto leży u podstaw teologii pozwalającej na udzielanie święceń jedynie mężczyznom).
Józef Majewski, autor wprowadzenia do myśli Rosemary Radford Ruether, w Leksykonie wielkich teologów XX/XXI wieku określa jej twórczość mianem teologii wyzwolenia (w tym wypadku chodzi przede wszystkim o wyzwolenie od seksizmu i mentalności patriarchalnej, odrzucenie kulturowej dominacji mężczyzn).
Radford Ruether weszła do historii chrześcijaństwa jako współtwórczyni teologii feministycznej, warto jednak zauważyć także inne obszary jej twórczości. Na przykład ważne prace na temat ekoteologii (Gaia and God), chrześcijańskich (wręcz teologicznych!) korzeni antysemityzmu (Faith and Fratricide [Wiara i bratobójstwo]) czy – badanych na przykładzie konfliktu izraelsko-palestyńskiego – związków religii z nacjonalizmem. Nie sposób też nie odnotować jej zaangażowania w obronę praw człowieka oraz udziału w demonstracjach i marszach antywojennych (zwłaszcza przeciwko wojnie w Wietnamie), nierzadko kończących się jej aresztowaniem.
Momentem przełomowym dla całego jej życia okazało się lato 1965 r., które spędziła w Missisipi jako wolontariuszka-współpracowniczka ruchu na rzecz praw społeczności afroamerykańskiej. Po latach przyznawała, że to właśnie wtedy uświadomiła sobie, iż jej powołaniem jest stać po stronie wykluczonych i zmarginalizowanych. Protestować przeciwko wszelkiej niesprawiedliwości.
Pisał kiedyś ks. Józef Tischner, że „to, o czym myśleć trzeba, nie przychodzi u nas z kart książek, lecz z twarzy zaniepokojonego swym losem człowieka”. I dalej: „O jakości filozofii decyduje jakość bólu ludzkiego, który chce filozofia wyrażać i któremu chce zaradzać”. Podobne słowa na temat własnej twórczości teologicznej mogłaby, jak sądzę, sformułować również Rosemary Radford Ruether.
