fbpx
Basia Małecka czerwiec 2023

Poszerzyć, rozciągnąć, przekroczyć

Żałuję, że nie mogłam przeczytać tych opowiadań, gdy byłam nastolatką. Być może szybciej dostrzegłabym rozpiętość świata, w którym inność wcale nie musi oznaczać wyobcowania.

Artykuł z numeru

Nowa sztuka miłości

Czytaj także

Kadr z filmu "Solaris Mon Amour" (2023) w reżyserii Kuby Mikurdy. Film zbudowany jest z found footage, istniejących materiałów filmowych, które umieszczone zostały w nowym kontekście fot. WFO / dzięki uprzejmości Dagny Kidoń

z Kubą Mikurdą rozmawia Filip Kahn

Film bez granic

Bo Carson McCullers, zmarła w 1967 r. ikona amerykańskiej kultury queerowej, w swojej prozie stwarza przestrzeń dla osób wykraczających poza normy, odmiennych, dziwacznych, a przez to spotykających się z niezrozumieniem i odrzuceniem. Powracającym refrenem w wielu opowiadaniach jest zrośnięte ze sobą dzieciństwo i dorastanie. To drugie łączy się według niej z wtłoczeniem w uwierający czarno-biały binarny podział ról, funkcji społecznych i obowiązków. Zarówno jej bohaterki i bohaterowie, jak ona sama – będąca w związkach i z kobietami, i mężczyznami– nie potrafią się w tym odnaleźć.

Nie ulega wątpliwości, że Carson McCullers to pisarka o słuchu absolutnym, która doskonale rozumiała ludzką psychikę i emocje – potrafiła nie tylko detalicznie i prawdziwie je odwzorować, ale też zręcznie ukryć pod warstwą zrytmizowanych fraz i dialogów. Dlatego gdy czyta się tę książkę, czasami wręcz się wydaje, że ma się do czynienia nie z fikcją, tylko z dokumentalnym zapisem scen oraz monologów wewnętrznych prawdziwych ludzi, ich skrytych pragnień i napięcia sprowokowanego rozmijaniem się z tym, co realne. Nie do przegapienia są też gęstwiny poetyckich opisów budujące napięcie i nastrój tajemniczości. Lecz proza ta przejmuje i pochłania bez reszty przede wszystkim dlatego, że daje przestrzeń przeżyciom niedającym się opowiedzieć za pomocą ciasnych, niby odwiecznych stereotypów. Potrzeba wrażliwości i empatii – w Komu ukaże się wiatr jest jej pod dostatkiem.


Carson McCullers Komu ukazał się wiatr tłum. Michał Kłobukowski, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, s. 536