fbpx
fot. Wydawnictwo Krytyki Politycznej
fot. Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Karol Kleczka Luty 2024

Klikanie ku śmierci

W ostatnich latach mogliśmy zbudować całkiem pokaźną biblioteczkę prac jednego z najmodniejszych obecnie filozofów, czyli Byung-Chul Hana.

Artykuł z numeru

W kulturze ciągłej terapii

Jego popularność nieco zaskakuje, bo jego teksty są trudne, wymagające teoretycznego przygotowania. Osobiście podejrzewam, że tajemnica rozpoznawalności niemiecko-koreańskiego filozofa leży w przemyślanym przez niego doborze tematów – pisze bowiem o rzeczach bliskich współczesnemu człowiekowi, czyniąc ze znajomych doświadczeń przedmiot teoretycznego opracowania.

Znakomitym przykładem powyższej strategii jest najnowszy tom tekstów Hana. W Kryzysie narracji obok eseju tytułowego są jeszcze dwa: najstarszy, słynny W cyfrowym roju oraz Infokracja. Wszystkie obejmują dekadę myślenia poświęconego analizie zmiany, jaką w pojmowaniu człowieka wprowadziły nowe technologie.

Han jest myślicielem przewrotnie konserwatywnym: korzysta z tradycyjnej metafizyki (Hegel, Heidegger, uważny odnajdzie tu i Arystotelesa) i wykorzystując jej narzędzia, przypuszcza atak na sferę cyfrową. W swej diagnozie odsłania strategie alienacji osobistej i niszczenia sfery publicznej. Odmalowuje smutny pejzaż kultury: pozostajemy narcystycznie zależni od sieci, ale nie potrafimy już gromadzić się we wspólnotach. Znakomicie liczymy dane, ale nie umiemy snuć historii. Klikamy ku śmierci.

Pomimo gorzkiego wydźwięku Han pozostawia lekko uchylone okno ku nadziei. Pokłada ją w słuchu i dotyku, bo oba te zmysły kierują na drugiego, a nie na mnie: „Dotykająca dłoń osiąga taki sam efekt leczniczy jak opowiadający głos. Daje bliskość i zaufanie”.


Byung-Chul Han Kryzys narracji i inne eseje tłum. Rafał Pokrywka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2024, s. 288