Od kilku miesięcy wszyscy zainteresowani historiografią i teologią biblijną mają możliwość korzystania z cennej publikacji w postaci „Słownika teologicznego do tekstów qumrańskich” (dalej w skrócie ThWQ). Końcowe lata ubiegłego wieku, naznaczone rekonstrukcją, odczytaniem i publikacją wszystkich tekstów znad Morza Martwego, otworzyły drogę najpierw do opracowania konkordancji do pism wspólnoty z Qumran, a nieco później – konkordancji do qumrańskich tekstów biblijnych. Zaowocowało to wzmożonymi badaniami dokumentów i lepszym poznaniem życia i tradycji esseńczyków. To z kolei umożliwiło w 2007 r. rozpoczęcie prac nad „Słownikiem teologicznym do tekstów qumrańskich”, którego celem jest przedstawienie poglądów teologicznych starożytnej wspólnoty znad Morza Martwego. Na zaprezentowane w pierwszym tomie słownika hasła (jest ich w sumie 254: od ’āb do ḥātam) złożyły się specjalistyczne badania 107 fachowców reprezentujących niemalże wszystkie najważniejsze ośrodki naukowe świata.
Teksty wspólnoty z Qumran, które powstawały między pismami Starego i Nowego Testamentu (IV w. przed Chr. – I w. po Chr.) pozostawały zapewne w jakimś związku z literaturą innych grup religijnych okresu międzytestamentalnego i przygotowały grunt pod wczesne chrześcijaństwo oraz ruchy apokaliptyczne. Określenie dokładnej relacji, jaka istniała pomiędzy reprezentantami tych społeczności, a zwłaszcza ustalenie potencjalnych uwarunkowań i wzajemnych wpływów teologicznych możliwe jest jedynie poprzez szczegółową analizę leksemów stanowiących budulec pism. Na dany leksem składa się bowiem nie tylko znaczenie leksykalne słowa i zespół wszystkich jego funkcji gramatycznych, ale także formy językowe reprezentujące leksem i jego funkcje w tekście. Autorzy poszczególnych opracowań ThWQ przedstawiają więc walory semantyczne słów, ukazują ewolucję języka hebrajskiego, wpływy aramejskie, greckie i perskie oraz sukcesywne powiększanie pola semantycznego poszczególnych wyrazów. Słownik pozwala nie tylko dostrzec różnorodność i złożoność judaizmu przełomu czasów, ale niesie też nieocenioną pomoc w etymologicznym i semantycznym rozumieniu tekstów tworzących Biblię Hebrajską także tych, które składają się na literaturę deuterokanoniczną. Publikacja znacząco poszerza również naszą wiedzę o wspólnocie z Qumran w zakresie takich ważnych myśli teologicznych jak np. życie wspólnotowe, zmartwychwstanie, mesjanizm, apokaliptyka czy eschatologia.
Struktura poszczególnych artykułów przypomina tę, którą znamy ze „Słownika teologicznego do Starego Testamentu” (ThWAT), przygotowanego podobnie jak ThWQ pod redakcją prof. H.-J. Fabry’ego. Chociaż w odniesieniu do tekstów z Qumran – ze zrozumiałych względów – nie udało się do każdego z haseł zawartych w ThWQ zastosować tych samych reguł, co w ThWAT, to jednak zainteresowany znajdzie w słowniku informacje o liczbie, randze, przeznaczeniu i funkcji dokumentów, w których występuje dany termin; zapozna się z historią ważniejszych pism; dowie się ile razy dane słowo występuje w odnalezionych dokumentach i jaka jest jego relacja (zgodność lub odmienność) do analogicznych terminów w Biblii Hebrajskiej. Ponadto pozna faktyczne znaczenie świeckie, religijne i teologiczne danego słowa, a także jego synonimy i antonimy. Odnajdzie informacje dotyczące stosunku „terminu qumrańskiego” do jego odpowiednika w Septuagincie (LXX), a także związki z literaturą apokryficzną i pismami starożytnych historyków; oraz odniesienia do literatury rabinicznej i pism Nowego Testamentu.
