W telewizji leciało coś na kształt Czerwonego Kapturka, a ja bardzo lubiłem baśnie, więc siedziałem wpatrzony w ekran. Pamiętam przerażenie zrodzone tym seansem, ale i fascynację, jaką wywołał obraz wilka wychodzącego z ludzkiej skóry myśliwego. To było Towarzystwo wilków w reżyserii Neila Jordana, udana adaptacja opowiadania autorstwa Angeli Carter. Dziś, dzięki wspaniałemu przekładowi Magdy Heydel, mogę znów wejść w świat mrocznych fantazji brytyjskiej pisarki.
Piękna córka kata zawiera większość opowiadań Carter, dając obraz twórczości pisarki obdarzonej błyskotliwym piórem, skłonnej do udanych stylizacji językowych. Co prawda najlepsze są te historie, które już znamy, lecz autorka wywraca je na drugą stronę i na tym polega siła jej pisarstwa. Carter inteligentnie używa popularnych toposów, korzystając z nich jako narzędzia krytyki feministycznej. Sinobrody czy Bestia (ta od Pięknej) nadal obrazują tu figury patriarchalnej ciasnoty, jednak zostają pokonani przez spryt zdolny do przewartościowania zawartych w baśniach stosunków władzy. Czerwony Kapturek uwodzi wilka, a Śpiąca Królewna okazuje się krwiożerczą wampirzycą.
Pozornie niewinne (mówimy wszak o baśniach!) bohaterki prozy Carter doświadczają przemian: budzenia się erotycznej fascynacji, pragnienia samostanowienia, dojrzewania. Choć niekiedy zarzucano pisarce reakcjonizm – brakuje tu np. perspektywy nieheteronormatywnej, część fabuł rozwiązuje deus ex machina – to jednak Piękna córka kata wyraźnie pokazuje, z jak bardzo nowoczesną autorką, zwłaszcza po #MeToo, mamy do czynienia.
–
Czytaj także
Niewidzialne miasta
Angela Carter
tłum. Magda Heydel,
Piękna córka kata. Opowiadania wybrane
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, s. 448
