Mroczkowska-Brand podejmuje rozważania na te skomplikowane tematy, analizując literaturę piękną i literaturę faktu autorstwa przedstawicieli grup mniejszościowych, którzy opowiadają o doświadczeniach reprezentatywnych dla wspólnoty dotkniętej przemocą rządzących cywilizacji. Kategorię „deportowania z życia” można rozumieć zarówno jako pozbawienie domu, wygnanie, ucieczkę, a nawet śmierć, jak doprowadzenie do wykorzenienia z kultury i tożsamości jednostek należących do mniejszości etnicznych. Mroczkowska-Brand ukazuje, jak kolonializm i neokolonializm oparte na destrukcyjnych strategiach podporządkowania dążą do uniwersalizacji i standaryzacji świata, wyjaławiając go z pluralizmu światopoglądów, tradycji, języków. Interpretuje z perspektywy badań kulturowych i komparatystycznych utwory współczesnej literatury światowej m.in. takich autorów, jak Louise Erdrich, Toni Morrison, Chimamanda Ngozi Adichie, Leslie Marmon Silko, Zadie Smith. Wsłuchuje się w głosy opowiadających o własnych lub odziedziczonych po przodkach doświadczeniach zawłaszczenia lub unicestwienia ich unikatowego habitatu oraz o życiu z piętnem alienacji i chronicznego nieprzystosowania. Książka doskonale unaocznia niewyobrażalną skalę zjawiska deportacji z życia i jego skutki, nie tylko w prywatnych relacjach konkretnych osób, ale przede wszystkim w przestrzeni kulturowej, społecznej i politycznej.
—
Katarzyna Mroczkowska-Brand
Deportowani z życia. Nowe głosy w narracjach literackich i ich kolonialne konteksty
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 350
