fbpx
Prenumeruj Znak

Religia

463

Publicystyka

Nauka

Rok
  • 2025
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
Redakcja

Czas na zmiany!

Od rozwiązań, które wypracujemy w energetyce, transporcie i designie, a także od zmiany trendów związanych z żywieniem, zależy nasza odpowiedź na zachodzące zmiany klimatyczne. Czy możemy je wyhamować lub znacząco spowolnić? Jakie są nasze możliwości, a gdzie napotykamy przeszkody?
z Adamem Mrozowickim rozmawia Olga Gitkiewicz

Przyszłość polskiej pracy

W czasie pandemii pracę utracili przede wszystkim ci na „umowach śmieciowych” i samozatrudnieni. Etat chronił przed bezrobociem. Ta sytuacja może sprawić, że będziemy częściej myśleć o sobie jako o pracownikach, którym przysługują określone prawa.
Urszula Zajączkowska

Wiej!

Kluczem do zrozumienia tego świata jest na pewno cecha, która dziś jest w zaniku, jest nieopłacalna i w obecnej rzeczywistości postrzegana jako słabość. To wdzięczność. Wdzięczność za innych, żywych i nieożywione cząstki materii, dzięki którym jesteś.
z Magdaleną Budziszewską rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy

Mówcie prawdę

Częścią dobrej komunikacji jest nauczenie dzieci zachwytu. Nie wystarczy wygłaszać im pogadanek o miłości do przyrody. Trzeba jeszcze zarazić je elementarną wrażliwością i przyjemnością płynącą z kontaktu z naturą.
Marta Dymek

Żywność: przyzwoitość indywidualnych praktyk

W wielu kręgach wciąż najpopularniejszym pytaniem w kontekście ekologii i przyszłości jedzenia jest to, czy stawiać na zmiany systemowe, czy też na indywidualne praktyki kształtowania rzeczywistości. A częstym komentarzem do tych drugich jest opryskliwa uwaga, że przecież nie zmienią świata. Im dłużej się je powtarza, tym częściej ze smutkiem przychodzi mi do głowy, że być może są wyrazem wyższościowego myślenia.
Magdalena Assanowicz

Design: nie bójmy się zmian

Rola designu zaczyna się zmieniać. Teraz polega na optymalizacji rozwiązań w zakresie materiałów, opakowań, zużycia energii i nowych technologii. Bardziej niż kiedykolwiek wybrzmiewają słowa Victora Papanka, prekursora idei odpowiedzialnego projektowania, który w swoim Dizajnie dla realnego świata przedkłada funkcjonalność nad walory estetyczne.
Karol Trammer

Transport: potrzeba atrakcyjnej oferty

Dla walki z globalnym ociepleniem istotne jest zaszczepienie w ludziach przekonania, że transport zbiorowy jest lepszy niż samochód. Aby ich przekonać, trzeba jednak przedstawić dobrą ofertę. Zamiast snuć odległe wizje, wolę stąpać po ziemi, wskazując problemy mi najbliższe, które stosunkowo łatwo można by rozwiązać.
Marcin Popkiewicz

Energetyka: kreatywna destrukcja

Z naukowego, technicznego i ekonomicznego punktu widzenia nasze możliwości są ogromne. Moglibyśmy osiągnąć cel neutralności klimatycznej, a przy tym podnieść jakość życia. Istnieje jednak ryzyko, że skończymy jak skansen, zyskując przydomek: Coalland („Węglandia)”, co wymawia się podobnie do Poland.
z Januarym Weinerem rozmawia Anna Mateja

Co widać gołym okiem…

W jaki sposób przekazać racjonalne argumenty, by działały pozytywnie na emocje? To pytanie fundamentalne dla ocalenia naszej cywilizacji. Podstawą są edukacja i zaufanie nauce, ale nie mniej ważne jest przekonywanie, że nowe nawyki mogą stać się częścią atrakcyjnego stylu życia.
Janusz Poniewierski

Śmierć korespondenta

Był wnikliwym obserwatorem i znakomitym gawędziarzem. Kiedy jego opowieści o Watykanie usłyszał Tadeusz Różewicz, nie miał wątpliwości, że Lehnert powinien je spisać. „Panie Marku – mówił – niech pan nie odkłada książki, na którą czekam, tak jak świat czeka na Harry’ego Pottera”.
Janusz Poniewierski

Odważmy się marzyć

Papież Franciszek nie wstydzi się marzeń, a równocześnie jest realistą. Dobrze wie, od czego zacząć budowanie braterstwa. Mówi o małych krokach: o szacunku, ręce wyciągniętej ku drugiemu, gotowości do tego, żeby go wysłuchać.
Redakcja

Oświadczenie Polskiego PEN Clubu

Wolności słowa i myśli – fundamentalnym prawom człowieka i obywatela – grozi dziś w Polsce de facto polityczna i ideologiczna cenzura.
Marta Duch-Dyngosz

Czy historia Zagłady jest antypolska?

Takie działania jak proces przeciwko Janowi Grabowskiemu i Barbarze Engelking mogą odwieść wielu badaczy, edukatorów, ludzi kultury czy aktywistów od zajmowania się tematyką Holokaustu.
Dominika Kozłowska

Co dalej z prawem aborcyjnym w Polsce?

Obawiam się, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego przygotowuje grunt pod dalsze zaostrzanie prawa aborcyjnego. Podążając za logiką obecnego składu Trybunału, jedynie zagrożenie życia kobiety można uznać za powód do przerwania ciąży.
George Lakoff

Zrozumieć Trumpa

O Trumpie wiele już napisano i powiedziano. Szanuję spostrzeżenia dokonane przez inteligentnych i elokwentnych komentatorów. Jednakże jako doświadczony badacz w zakresie kognitywistyki i lingwistyki chciałbym wnieść perspektywę tych nauk do zrozumienia fenomenu Trumpa.
Dominika Kozłowska, Henryk Woźniakowski

Oświadczenie ws. „Tygodnika Powszechnego” na ul. Wiślnej

Kościół krakowski i świat krakowskiej kultury otrzymały kolejny bolesny cios z ręki arcybiskupa Marka Jędraszewskiego. Oto w przeddzień święta Bożego Narodzenia i w środku pandemii do redakcji „Tygodnika Powszechnego ” wysłano wypowiedzenie jego historycznej siedziby mieszczącej się od trzech ćwiartek wieku przy ul. Wiślnej 12.
Olga Gitkiewicz

Akrobaci już tu nie mieszkają

Przyszli, gdy przestało padać, jakoś po jedenastej. Obaj w naciągniętych na głowę kapturach, nieśli podłużny tłumok i gdyby nie pora, miałabym pewnie kryminalne skojarzenia. Rozwinęli go, zarzucili, a potem ten nieco wyższy odsunął się kilka kroków, oparł o ściankę garażu, wyciągnął z kieszeni smartfon i zaczął pykać, gestem ponaglając tego niższego.
Janusz Poniewierski

Dzień gniewu

Kościół w Polsce ma z wolnością ogromny problem. On się jej boi. Często działa tak, jakby wolał człowieka przymusić do trwania na drodze ku dobru, aniżeli dać mu wolny wybór.
Filip Springer

Za duży świat

Podejrzewałem, że on jest zbyt ogromny, ale jakoś nie manifestowałem się z tą myślą.
Olga Gitkiewicz

Gniew kobiet

Szantażowano je wyrzuceniem z pracy i z fabrycznych mieszkań, ale się nie ugięły. Mało tego: w kilka dni zatrzymały całą fabrykę. To był pierwszy powszechny strajk robotników w Królestwie Polskim.
Timothy Snyder

Szpitalne zapiski o wolności

Gdybym zmarł, moja śmierć byłaby aż nazbyt typowa – trafiłbym do ponurych statystyk. Zbyt wielu Amerykanów niepotrzebnie straciło życie w pierwszych miesiącach 2020 r.
Filip Springer

Miejsce docelowe

Powstanie cyfrowa bliźniaczka Ziemi. Naukowcy z kilku wiodących instytutów badawczych Starego Kontynentu zbudowali numeryczny model naszej planety.
Olga Gitkiewicz

Optymalizacja przestrzeni

„Jadą na kwaterę” – usłyszałam któregoś dnia i wpisałam w wyszukiwarkę hasło „kwatery pracownicze”. Tylko w moim niedużym mieście znalazłam kilkadziesiąt takich ofert.
Janusz Poniewierski

Pan Hrabia

Choć po Krakowie krążyło złośliwe powiedzenie, że prezesem tutejszego KIK-u może być tylko hrabia, ci, którzy go dobrze znali, mówią, że nie był to wcale człowiek wyniosły. Wręcz przeciwnie: otwarty na ludzi, wszystkich słuchał z autentycznym zainteresowaniem.
Piotr Wójcik

Polska neutralna klimatycznie?

Polska może osiągnąć neutralność klimatyczną w 2056 r., sześć lat po unijnym terminie. Nie ma jednak żadnego powodu, by twierdzić, że Szwedzi, Finowie czy Niemcy są bardziej „odpowiedzialni klimatycznie” niż Polacy. Ci pierwsi emisję CO2 zwyczajnie przenieśli za granicę.
Marta Duch-Dyngosz

Uwolnić się od inteligenckiej chłopofobii

Osiem lat temu przygotowaliśmy numer „Znaku” Wszyscy jesteśmy chłopami. Czuliśmy wtedy, że odkrywamy ważny temat. Od tego czasu teza o chłopskim pochodzeniu Polaków stała się publicystycznym banałem. Jednocześnie pojawiły się też istotne książki i artykuły, które rzuciły na nią nowe światło.
z Anną Wylegałą rozmawia Andrzej Brzeziecki

Miejsce po dworze

Komunistyczna reforma rolna nie zaspokoiła potrzeb chłopstwa, a była zbrodnią na warstwie ziemiańskiej, jej dziedzictwie materialnym i kulturowym. Los polskich dworów można określić jednym słowem: „barbarzyństwo”.
z Adamem Bodnarem rozmawia Andrzej Brzeziecki

Robić swoje

Po lipcu 2017 r. wiele osób mówiło, że protesty ws. praworządności nic nie dały. Tymczasem prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf pełniła swą funkcję do końca kadencji, a 20 sędziów wróciło do orzekania. Dziś rozmawiamy o powiązaniu praworządności z funduszami europejskimi. To wszystko – drogi Obywatelu – jest efektem Twojego zaangażowania.
Janusz Poniewierski

Człowiek z darem widzenia

Była w nim wewnętrzna prawość. I – z gruntu franciszkańska – dobroć. Pamiętam jego uśmiech, dobre oczy i budzącą zaufanie twarz: oblicze człowieka wiarygodnego.
Henryk Woźniakowski

Czterdzieści lat minęło…

Najbardziej przemawia do mnie koncepcja Solidarności jako rewolucji antytotalitarnej i upominającej się o godność – godność deptaną w PRL-u przez kłamstwo propagandy, stanie w wielogodzinnych kolejkach, arogancję nomenklatury
Janusz Poniewierski

Czy to naprawdę ty?

Rośnie dziś w Polsce liczba osób, które uważają, że Kościół może i jest zwiastunem jakiejś nowiny, ale na pewno nie jest to nowina dobra dla wszystkich. Wzrasta też liczba tych, którzy – stając wobec instytucji Kościoła – czują się „ubodzy” i w jakimś sensie bezbronni.
Rafał Cekiera

Semestr z laptopa, czyli o studiach online

Prowadząc w czasie pandemii ćwiczenia i wykłady, przemawialiśmy do oka kamery, próbując wyobrażać sobie po drugiej stronie przejętych słuchaczy. Lecz tam, cóż, działo się życie: studenci mieli za sobą smartfony, ale jednocześnie robili zakupy, spacerowali z psem, a nawet uprawiali seks.
Filip Springer

Ciche niebo

Nikt nie pisał o martwych zawałowcach na czerwonym pasku w serwisie informacyjnym. Kajetan wiedział też doskonale, że w przewidywalnej przyszłości nikt nie opodatkuje cukru, a ze sklepów nie znikną boczek i alkohol. Po prostu pogodziliśmy się z pewną pulą śmierci nimi spowodowanych.
Olga Gitkiewicz

Czego nie widać

Robert Kelly zapomniał zamknąć drzwi, tak potem mówił. A może tylko je przymknął, i to wystarczyło, by jego córka wparowała do gabinetu.
z Maciejem Sobocińskim rozmawia Anna Mateja

Pensja za krzątactwo

Nierównowaga w obciążeniu obowiązkami domowymi między kobietami a mężczyznami jest uderzająca. Badania pokazują, że Polce wychowującej dziecko do 7. roku życia praca domowa pochłania średnio 40 h tygodniowo. Mężczyźnie w takiej sytuacji o połowę mniej. Jak możemy to zmienić?
Henryk Woźniakowski

Czytajmy hasła wyborcze!

Wśród kampanijnych narzędzi niebłahą rolę odgrywają hasła wyborcze. Czego dowiadujemy się z nich o kandydatach na prezydenta? Przyjrzyjmy się im tuż przed zbliżającą się pierwszą turą wyborów.
Edyta Zielińska-Dao Quy

Kto się boi LGBT+?

Podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę Karta Rodziny ma chronić nas przed „ideologią LGBT”. Pytanie tylko, kto i dlaczego się jej tak naprawdę boi?
Andrzej Brzeziecki

Książka, której nie powinno być

Czy śmierć może przynieść dobro? Raczej rzadko. Śmierć to strata – w tym sensie lepiej, gdyby album „Śmierć prezydenta. Czy zmienił nas tamten styczeń?” nigdy nie powstał, a prezydent Gdańska Paweł Adamowicz mógł dalej realizować liczne projekty.
Filip Springer

Krótki lot

Siódmego dnia pandemii Kajetan Rost sięgnął po swój dziennik: „Kairos – »ten oto«, »ten właściwy« czas – przeczytał na jednej z pierwszych stron – odpowiedni moment do działania, stworzony przez okazję i niepowtarzalne, przemijające okoliczności.
Olga Gitkiewicz

Kiedy stoję, patrzę w okno, krótka chwila

Coś mnie obudziło. Prawdopodobnie śniła mi się wojna, bo teraz codziennie śni mi się wojna. Wysokie budynki bez okien, strome klatki schodowe, potykam się, ukrywam, przeprowadzam kogoś przez pełne ruin miasto. Może jednak uciekam? Nie, zaraz sprowadzam sen na właściwie tory.
Szymon Łucyk

Popękana Arka. Inne oblicze Jeana Vaniera

Widziano w nim bohatera bez skazy, mędrca, wizjonera, niekwestionowany autorytet. Jeana Vaniera, twórcę wspólnot Arka oraz Wiara i Światło, już za życia wynoszono na ołtarze. Teraz odkrywamy, że ten wybitny człowiek nie stronił od manipulacji i wykorzystywał kobiety. Jak pogodzić ze sobą tych dwóch Jeanów? I czy to w ogóle możliwe?
z Damianem K. Markowskim rozmawia Andrzej Brzeziecki

Wszystkie nasze wojny o pamięć

Polska uważa, że na szachownicy, na której toczy się bitwa o pamięć, nie potrzebuje mocnych figur. Nie ma więc polskiego instytutu historycznego w Kijowie czy we Lwowie, a książki naszych historyków rzadko są wydawane w zachodnich językach.
z Zuzanną Radzik rozmawia Mateusz Burzyk

Puk, puk. Kobiety w Kościele

Przez katolickie feministki pontyfikat Jana Pawła II został zapamiętany jako czas, gdy skończyła się życzliwość dla podnoszonych przez nie tematów. Właściwie trzeba było zejść do podziemia. Dziś powoli z niego wychodzimy.
Cezary Michalski

Pokolenie trzech papieży

My – przedstawiciele pokolenia urodzonego w latach 60. ubiegłego wieku – przychodziliśmy do Kościoła po politykę, po władzę, po „narodową formę”. Jedni po uzasadnienie dla formy bardziej liberalnej, inni bardziej konserwatywnej. Lecz nigdy nie pytaliśmy Jana Pawła II, Benedykta XVI czy Franciszka o samą religię.
Dominika Kozłowska

Niech nie będzie miło!

Po nowym filmie braci Sekielskich mam w głowie jedną myśl: Kościół w Polsce stanie się naprawdę wolny od nadużyć dopiero wtedy, gdy podzieli się władzą z osobami świeckimi i gdy dopuści do sprawowania ważnych funkcji kobiety. W przeciwnym razie będziemy trwać w zaklętym kręgu klerykalizmu i chronienia „swoich”.
Janusz Poniewierski

W cieniu olbrzyma

Dobrym, bardzo dobrym owocom pontyfikatu Jana Pawła II można by poświęcić niejeden wykład. Zapytajmy jednak, czy któryś z owoców nie okazał się czasem zepsuty. Albo taki, jakiego jakość moglibyśmy dziś zakwestionować.
z Justyną Suchecką rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy, Ewelina Kaczmarczyk

Młodzi ratują świat

Problemem jest forma dyskusji o polskiej edukacji. Rozmawiamy tylko z osobami, które myślą tak samo jak my. Skupiamy się też zbyt często na błędach nauczycieli i dramatycznych, tabloidowych historiach. Śmieję się, że moja książka jest rozgrzeszeniem, bo na co dzień wytykam błędy polskiemu szkolnictwu. W Young power daję zaś pozytywne przykłady.
Michał Jędrzejek

3 razy „nie”. O majowych wyborach

Przypominamy trzy najważniejsze powody, dla których majowy termin wyborów prezydenckich może uderzać w prawa obywateli i stabilność naszej demokracji.
Dominika Kozłowska

Dziękujemy, że jesteście z nami!

Drogie Czytelniczki i drodzy Czytelnicy! Sytuacja, z którą mierzymy się dzisiaj wszyscy, jest wyjątkowa pod każdym względem. Niepokoimy się o zdrowie swoje i najbliższych, zmieniło się nasze życie codzienne i przyzwyczajenia, część z nas ma poważnie ograniczone możliwości zarobkowania.
Mateusz Burzyk

Giorgio Agamben, filozof bez empatii

Stanowisko Giorgia Agambena wobec epidemii koronawirusa może być w przyszłości przedmiotem takich analiz jak postawa intelektualistów wobec totalitaryzmów albo rewolucji roku 1968.