Miesięcznik Znak

Konto użytkownika

Michał Przeperski

Anatomia przystosowania

Kolaboracja to jeden z najtrudniejszych i najbardziej niewdzięcznych dla badaczy tematów w najnowszej historii Europy.

Krzysztof Wołodźko

Przywracanie pamięci

Moja babka, Seweryna Wołodźko z domu Gościmińska, nauczycielską drogę zaczynała przed II wojną światową.

Kamila Dzika-Jurek

Historia w skali ludzkiej

Początek II wojny światowej kojarzy się z wrześniowym świtem, kiedy Niemcy zbombardowali składnicę wojskową na Westerplatte.

Janusz Poniewierski

Brunatny odcień katolicyzmu

Księża Hitlera to znakomita – świetnie napisana i dobrze udokumentowana – rozprawa historyczna ukazująca ukąszenie części niemieckiego Kościoła katolickiego przez ideologię nazistowską.

Karol Kleczka

Czy Bóg mówi po grecku?

Wykłady Giffordowskie Jaroslava Pelikana z lat 1992-1993 skupione są na trójce ojców kapadockich: Grzegorzu z Nazjanzu, Grzegorzu z Nyssy, Bazylim z Cezarei, i siostrze dwóch ostatnich Makrynie Młodszej, którą ze względu na wkład filozoficzno-teologiczny wypadałoby dziś określić kapadocką matką. Książka ma erudycyjny charakter, przy czym to nie suchy naukowy dyskurs, lecz intelektualna przygoda.

Michał Jędrzejek

Teologiczny rollercoaster

W wydanym blisko 20 lat temu numerze „Znaku” pt. Porzuceni mistrzowie jednym z owych „porzuconych” był Carl Gustav Jung.

Maria Świątkowska

Zejście do piwnicy

Dorobek Mateusza Pakuły jawi się jako konsekwentnie budowana całość. Funkcję powtórzeń w jego twórczości można odczytywać w kluczu traumatycznym – i to nie tylko na poziomie intymnym, ale też jako sposoby przejawiania się traumy historycznej.

Diana Dąbrowska

Schizofrenia to nie wyrok

„Schizofrenia, bardziej niż jakakolwiek inna choroba umysłowa, jest w potocznej świadomości utożsamiana z obłędem. (…) Z przyjacielem powtarzającym, że rząd zainstalował w jego mieszkaniu kamery” – stwierdza Jeffrey A. Lieberman w „Rozpadzie umysłu. Biografii schizofrenii".

Ilona Klimek-Gabryś

Czy jestem swoją chorobą?

Gdy Rachel Aviv miała sześć lat, trafiła do szpitala jako najmłodsza anorektyczka na oddziale.

Maja Cyroń

Postaraj się bardziej

Ból wywoływany przez neurotypowy świat jest jednym z tych, na które nikt jeszcze nie wynalazł tabletek.

Ilona Klimek-Gabryś

Dar wyobraźni

Kącka, nieustannie zmagając się z materią języka, konstruuje opowieść o relacji z neuroróżnorodną córką niejako na przekór temu, co dzieje się od jakiegoś czasu w przestrzeni publicznej, gdzie pojawia się duża potrzeba nazwania swojej inności.

Kamila Dzika-Jurek

Pizza z mięsem

Dwie poprzednie powieści Łukasza Barysa – „Kości, które nosisz w kieszeni" (2021) i „Jeśli przecięto cię na pół" (2022) – były o języku prowincji i jej mgławicowych historiach. Najprościej mówiąc: o literaturze.

Artur Madaliński

Bolesna nierzeczywistość

Zakład dla Sierot w Crăiești pomalowali na niebiesko, ale i tak nie jest to dobre miejsce.

Mateusz Burzyk

Głębia teraźniejszości

Giorgio Agamben ma szansę stać się pierwszym światowej klasy filozofem, którego wszystkie kluczowe teksty będą dostępne w języku polskim za jego życia.

Ilona Klimek-Gabryś

Gra z kryzysem

Dobroczyński i Jucewicz to sprawdzony duet – świetny opowiadacz i uważna dziennikarka, która wie, kiedy przerwać, kiedy dopytać, kiedy skierować rozmowę na inny tor.

Karolina Broda

Bardzo realna nienawiść

Od lektury tej pozycji jeży się włos na głowie.

Karol Kleczka

Parenting stanu wyjątkowego

„Być może te wszystkie stronice wypełniane listem do ciebie nie są niczym innym niż podarunkiem w formie czegoś, co sama chciałam dostać – słów umożliwiających podróż poprzez genealogie różnicy. (…) Mapą, która przybliży cię ku innym możliwym światom” – pisze do córki Julietta Singh w przepełnionym emocjami eseju o macierzyństwie w kończącym się świecie.

Diana Dąbrowska

Bez wstydu

Jak pisała Nina Brochmann: „Macica to uparty i pełen determinacji organ, nigdy nie porzucający nadziei na zapłodnioną komórkę jajową. I to mimo że rozczarowanie przynosi jej każdy kolejny miesiąc”.

Paulina Jóźwik

Stos zamkniętych pudełek

W czasie choroby bezimienna narratorka sięga po pewną książkę i odnajduje w niej dedykację podpisaną przez jej dawną miłość. Ta sytuacja staje się pretekstem do opowiadania o ważnych dla niej ludziach i relacjach z nimi. Każdy z czterech rozdziałów poświęci kolejno: swojej dziewczynie, przyjaciółce, kochankowi i kobiecie, która wyznaczyła jej sposób postrzegania innych. Intryguje również […]

Michał Jędrzejek

Jak żyć

Przyjęliby oni chyba z zadowoleniem definicję, którą przywołuje Pierre Hadot: filozofowie są wychowawcami. Nie tyle wychowawcami młodzieży, ile przede wszystkim samych siebie i swoich rówieśników. Przy czym „filozof nie uczy ludzi określonego zawodu, ale stara się przemienić ich wrażliwość, charakter, sposób patrzenia na świat czy odnoszenia się do innych ludzi”. Dlatego filozoficznym pytaniem par excellence […]

Diana Dąbrowska

Córka swojej matki

Pejzaż dobrej kobiety jest opowieścią podwójnie biograficzną. Carolyn Steedman przygląda się swojemu dzieciństwu w robotniczym Londynie lat 50. Równocześnie rozlicza się z pragnień i bolączek, które naznaczyły młodość jej matki, urodzonej w latach 20. XX w. tkaczki z Lancashire.

Karol Kleczka

Czyja jest Rabka?

„Ożeniłem się z rabczanką, więc mam obowiązki rabczańskie” – pomyślałem, gdy tylko zobaczyłem zapowiedź najnowszej książki Beaty Chomątowskiej poświęconej tej uzdrowiskowej miejscowości.

Paulina Jóźwik

Coś więcej

Dobrze czasem wyjść poza swoją bańkę literackich wyborów, bo można trafić na książkę, jaka wywoła emocje podobne do tych, które czuło się podczas odkrywania pierwszych lektur w dzieciństwie.

Ilona Klimek-Gabryś

Piękno i brutalność

Autor nominowanego do Bookera Białego głodu w kameralnej powieści Sielanka pogrywa z konwencją literatury pastoralnej, ukazując jeden letni dzień z życia małej wiejskiej społeczności nad jeziorem Północy.

Karolina Broda

Od starości nie ma ucieczki

W najnowszej książce Eribona odnajdujemy znaną już z Powrotu do Reims autobiograficzną formę.

Karolina Koprowska

Niezwykły żywot Nechemii Kohena

W losach Nechemii Kohena z Komarna skupiają się zbiorowe niepokoje i nadzieje, które przynosi burzliwy w europejskiej i zarazem żydowskiej historii wiek XVII

Emilia Konwerska

Umiarkowanej wielkości szklaneczki

Rozszczepienie tożsamości bohaterek millennial novels jest wyjątkowym i nowatorskim tropem w literaturze. Doprowadza młode kobiety do ostatecznego i pełnego rozpaczy pytania: czy ja istnieję naprawdę?

Mateusz Burzyk

Codzienność zamiast buntu

Ludowa historia przemysłowego i pogranicznego regionu, zbiorowy bohater, czyli krnąbrne wobec silnych i bogatych chachary, obalenie stereotypów Ślązaka jako pokornego i zdyscyplinowanego oraz kobiet jako niezdolnych do fizycznej pracy i politycznie biernych – wiele pomysłów i wysokie stawki, lecz w gruncie rzeczy wyszła z tego wszystkiego dość tradycyjnie opowiedziana historia.

Paulina Jóźwik

Kawałki duszy

Po wielu latach od publikacji ostatniego zbioru opowiadań Margaret Atwood powraca z kolekcją 15 historii, w których odmienia motyw śmierci i utraty przez przypadki. Odchodzą zwierzęta, przyjaciele, najbliżsi, pamięć, ale też rzeczywistość, do której było się przywiązanym.

Diana Dąbrowska

Delikatny futerał

Czy będziemy żyć kiedykolwiek w republice wolnych ciał? Bądźmy realistami; żądajmy niemożliwego.

Basia Małecka

Cztery siostry i nic więcej

Jest tak jak w Małych kobietkach – są cztery kochające się, dorastające razem siostry, jest matka oddana wychowaniu córek, nieobecny ojciec i chłopak (nie z sąsiedztwa, ale ze szkoły) dobrze sytuowany, lecz samotny. I żeby nawiązanie było wystarczająco czytelne, powieść L.M. Alcott to ukochana lektura sióstr Padavano.

Ilona Klimek-Gabryś

Wymyślanie tego, co się przeżyło

Lata temu mówiliśmy o sobie na Facebooku w trzeciej osobie i wydawało się to uprawnione, narracyjne, stawaliśmy się postaciami literackimi, nie obrażając nikogo.

Karol Kleczka

Kto ukradł marzenia

Na odosobnionej irlandzkiej wyspie lądują Anglik i Francuz. Brzmi jak początek kawału? Zapewne, ale podczas czytania Kolonii śmiech grzęźnie w gardle.

Maria Karpińska

18 domów Lucii Berlin

Lucia Berlin za każdym razem tworzy dom, który mógłby być tym docelowym. Za każdym razem musi go jednak porzucić

Tomasz P. Terlikowski

Czego wolałbyś nie wiedzieć o Kościele w Polsce

Wielogodzinne rozmowy Ignacego Dudkiewicza z biskupami pokazują, jak płytkie są rozważania wielu z nich, jak mało pogłębione, jak hierarchowie są nieświadomi nie tylko zmian w świecie, ale nawet w codziennym życiu

Diana Dąbrowska

Twarzą w twarz

Choć nazwana przez ojca na cześć samego Markiza de Sade’a, dziewczyna jest skrępowana własną cielesnością i nie dopuszcza do siebie innych

Michał Jędrzejek

Chłodny romans

To współczesna wariacja na temat miłości romantycznej, dworskiej, realizującej się bardziej w fantazji niż w codzienności

Karol Kleczka

Co mówi w ciszy

Najnowsza książka Jona Fossego to krótka, prosta nowela. Streszczenie fabuły odebrałoby całą przyjemność z lektury Norwega, dlatego nie będę się podejmował takiego zadania.

Paulina Jóźwik

Misja

Blum poprzez swoją opowieść zdaje się pytać o to, czy można wyznaczyć granicę matczynego uczucia, ale też o to, jakie mogą być konsekwencje zatracenia się w miłości do własnego dziecka.

Ilona Klimek-Gabryś

Gdzie jest mój dom

Choć tematyka "Drabiny" jest trudniejsza niż "Nim dojrzeją maliny", Kuzniecowej udaje się zachować lekkość i humor, stworzyć bohaterów, którzy wydają się żywi, i pokazać ich z pełnym ciepła zrozumieniem.

Mateusz Burzyk

Nieszczęśliwy Camus

Autor „Dżumy" wpadał w kolejne relacje miłosne nie z kaprysu, lecz z samotności, wyobcowania i z tęsknoty za swoim rodzimym światem. Lektura biografii Tănasego uzmysławia, jak nieszczęśliwy był Camus.

Małgorzata Nocuń

Małgorzata Nocuń: czy Donbas był prorosyjski?

Książka Ołeksandra Mycheda „Zmieszam z węglem twoją krew” jest wielkim socjologicznym studium najbardziej tajemniczego regionu Ukrainy. To lektura obowiązkowa dla chcących lepiej zrozumieć tragiczną wojnę toczącą się tuż za naszą granicą.

Kamil Fejfer

Zetki są grzeczniejsze niż wcześniejsze pokolenia

Kolejne pokolenia wydłużają okres dzieciństwa, młodości, coraz później wchodzą w poważne związki i coraz później rodzą dzieci lub rezygnują z nich w ogóle.

Olga Drenda

Drenda: wybieram „Daleko od szosy” zamiast Annie Ernaux

Maciej Jakubowiak chciałby oddać hołd swoim korzeniom, wpisując się w wyznaczone już wcześniej literaturą ramy, a tymczasem mama i babcia wciąż z nich umykają.

Paulina Jóźwik

Wszystkie odcienie słabości

Co wpływa na wartość danej lektury? Narratorka najnowszej powieści Sigrid Nunez podpowiada, że „liczy się to, czego doświadczasz (…), uczucia, jakie wywołuje dana historia, pytania, jakie przychodzą ci do głowy, a nie opisane w niej fikcyjne wydarzenia”. W ten sposób podaje przepis na czytanie Słabszych i zaprasza do ćwiczenia czytelniczej uważności.

Ilona Klimek-Gabryś

Spróbować być sobą

Tej niewielkich rozmiarów książce blisko do wielu opowieści, które znamy z literatury.

Basia Małecka

Na wyczerpaniu

Nie wiadomo, co dokładnie się stało, ale to coś w rodzaju małej apokalipsy, życiowej awarii, wymuszającej raptowną zmianę kursu. To nic nowego dla Miry, bohaterki Renety, bo jej dotychczasowe życie wciąż zaczynało się od nowa.

Janusz Poniewierski

Mrok i światełko

Książka Tomasza Terlikowskiego o „wygasaniu” polskiego katolicyzmu dzieli się na kilka części, a każdą można czytać jako odrębną całość.

Diana Dąbrowska

Sztuka na pograniczu dziedzin

Tkanina, czyli coś więcej niż włókna i sploty. To jedna z bliższych nam rzeczy w świecie materii. Czy jesteśmy w stanie dostrzec w niej sztukę, która może stanąć w jednym rzędzie z malarstwem i rzeźbą?

Karol Kleczka

Klikanie ku śmierci

W ostatnich latach mogliśmy zbudować całkiem pokaźną biblioteczkę prac jednego z najmodniejszych obecnie filozofów, czyli Byung-Chul Hana.