fbpx
Prenumeruj Znak

Świat

895

Społeczeństwo

Religia

Rok
  • 2025
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
Anna Krztoń

Ja nie mam problemu

Chyba zawsze wiedziałam, że coś jest nie tak. Albo przynajmniej od bardzo dawna.
Jędrzej Pasierski

Trzeźwy umysł

W moim poprzednim życiu, w stolicy Polski, przeważnie dzierżyłem na imprezie kieliszek w ręku, nawet jeśli o niego nie prosiłem. Wystarczyło, że byłem odpowiednio lubiany i gadatliwy (po kilku głębszych, rzecz jasna), i kieliszek pojawiał się w mojej ręce. A potem naturalnie padało hasło „napijmy się”. I tak to szło.
z Janem Śpiewakiem rozmawia Olga Gitkiewicz

Skończmy z patoalkoholem

Opowieść o alkoholu jest bardzo często opowieścią o przemocy i słabym państwie.
z Joanną Wojsiat rozmawia Krzysztof Kornas

Jak etanol traci urok

To alkohol – spośród wszystkich substancji psychoaktywnych – powoduje największe szkody społeczne. Wyprzedza nawet heroinę i kokainę. Mimo to funkcjonuje u nas niemal na prawach żywności.
Jędrzej Dudkiewicz

Za biedni na studia

„Studia nie tylko dla bogatych” – to jedno z haseł Kół Młodych Inicjatywy Pracowniczej, które powstają i działają w kolejnych miastach. Walczą o to, by edukacja wyższa nie była zarezerwowana tylko dla najbardziej uprzywilejowanych osób. I mają pierwsze sukcesy.
Marta Alicja Trzeciak

Na wyciągnięcie ręki

Karmi ciało, przekazuje dane, pobudza rozwój, wzmacnia więź, łączy ze światem. Dotyk to jeden z najstarszych i najbardziej podstawowych zmysłów. Bez niego życie, takie, jakim je znamy, byłoby niemożliwe.
Maciej Topolski

Kim jest obcy w mojej skórze

„Czy pracowałeś wcześniej ze swoją blizną?” Zaskoczyło mnie to pytanie, konkretniej – połączenie, w jakie weszły ze sobą słowa: „praca” i „blizna”. Nie sądziłem, że można w jakikolwiek sposób pracować przy śladzie, który od 18 lat znaczył moją głowę i wpływał na to, jak czułem się w swoim ciele.
Anna Mikulska

Ten Inny na pierwszej stronie

Większość obrazów osób migrujących, które pojawiały się w mediach w ciągu ostatnich kilku lat, buduje obraz jednolitej masy obcych, budzącej w odbiorcach przede wszystkim lęk, a czasem litość.
Agata Sikora

Lepiej by nie? Dylematy rozmnażania

Być może musimy postawić fundamentalne pytanie: nie o moralność prokreacji w kontekście katastrofy klimatycznej, ale o moralność prokreacji w ogóle.
z Karlem Ove Knausgårdem rozmawia Karol Kleczka

Moje dzieci nie należą do mnie

Nigdy nie napisałbym „Mojej walki", gdybym równolegle nie zajmował się małymi dziećmi. Ich obecność, paradoksalnie, pomogła mi w ukończeniu książki. By pracować, musiałem łapać każdą chwilę w przerwach między opieką nad nimi. Dzięki temu obniżyłem swoje oczekiwania wobec tekstu i wobec samego siebie.
z Bartłomiejem Dobroczyńskim rozmawia Oliwia Bosomtwe

Kto dziś pisze bajki

Wielkie wspólne opowieści zawarte w baśniach przez dekady porządkowały nam świat. Choć wciąż wyglądają na żywe, to tak naprawdę od pewnego czasu są martwe.
Magdalena Czubaszek

Artystka, matka wyrodna i jej córka

Dlaczego wielu kobietom macierzyństwo nie daje spełnienia, choć je obiecywano?
 Kim były nasze mamy, zanim nas urodziły?
Martyna Słowik

Zarabianie na zmianie

Kiedyś teściowa Pauliny zapytała, czym właściwie zajmujemy się w pracy. Gdy usłyszała odpowiedź, skwitowała: „A to heca!”. Oto jesteśmy.
z Joanną Jurgą rozmawia Dominika Tworek

W nieustającej kakofonii

Jeżeli systemowo zaczniemy obniżać poziom hałasu w naszym otoczeniu, to zrobi nam się ciszej również w środku. Zaczniemy mówić ciszej, krzyk dzieci stanie się mniej uciążliwy. Kluczowe jest wprowadzenie odpowiedniego prawa
Marta Michalska

Nie w dźwięku jest problem

Czego tak naprawdę szukamy, gdy mówimy, że potrzebujemy ciszy? Kto ma decydować o tym, gdzie ma być cicho? Jakie ćwiczenia możemy wykonać, aby zadbać o swój dobrostan?
Diego Ramírez Martín del Campo

Laudacja dla ciszy

Szum uszny przypomina nieustanny krzyk wewnątrz mojej głowy i pozbawia mnie tego, co sobie ceniłem: chwil wyciszenia
Anna Mateja

„Nie było wyjścia…”

Skoro od życia dostało się prawie wszystko, w tym umiejętność organizowania ludzi i przyswajania przepisów, i na dodatek sprzyja człowiekowi szczęście, trzeba zrobić coś ponad to, co absolutnie konieczne.
Szymon Łucyk

Grzechy abbé Pierre’a

To jedna z biografii, które trzeba będzie napisać całkiem na nowo. Abbé Pierre, czyli ojciec Piotr, słynny francuski opiekun ubogich i twórca ruchu Emmaus, przez dziesiątki lat napastował seksualnie kobiety, w tym także te, które prosiły go o pomoc. Jak to możliwe, że w otoczeniu charyzmatycznej postaci milczano na ten temat przez ponad pół wieku?
z Kingą Urbańską i Karoliną Szlęzak rozmawia Karol Kleczka

Co robi babcia na wielbłądzie

Ile razy było tak, że babcia próbowała opowiedzieć nam jakąś historię, a my nigdy uczciwie jej nie potraktowaliśmy, nie usiedliśmy z nią i nie zadaliśmy jej konkretnych pytań.
z Magdaleną Sękowską rozmawia Ilona Klimek-Gabryś

W naszej historii nie ma winnych

Opowieści rodzinne mogą być dobrą podpowiedzią dla naszych dalszych decyzji. Uświadamiają, co było trudnością w pokoleniach wcześniejszych, pozwalają odrzucić obciążające mechanizmy, za którymi nie chcielibyśmy pójść.
Maciej Marcisz

Najlepsze z obu światów

Już nie konserwatywni, jeszcze nie w pełni zlaicyzowani. Biorący ślub cywilny, ale chrzczący dzieci pod presją babć. Tłumaczący rodzicom, jak zainstalować Instagrama, ale nie tak zręczni w technologii jak ich młodsze rodzeństwo. Gdyby milenialsi potrzebowali pocieszenia, można by im powiedzieć, że są bezcennym łącznikiem starego z nowym.
Anna Mateja

Moje dzieci i moi Żydzi

Nauczycielka historii w pewnym małym mieście marzy o tym, żeby zorganizować Marsz Pamięci. Żeby pojawił się tłum, jak na Boże Ciało, a każdy z uczestników miał wpiętą wstążkę z imieniem i nazwiskiem jednego z dawnych współmieszkańców, o którym nikt już nie pamięta
Magdalena Czubaszek

Po co nam rasy psów

Nowoczesny pies to wynalazek epoki wiktoriańskiej, czasów darwinizmu i raczkującej eugeniki. To wtedy zakochano się w rasowych okazach, których życie okupione jest jednak często chorobami i cierpieniem.
z Małgorzatą Lebdą rozmawia Marcin Wilk

Towarzysząc stadu

Okrutni potrafimy być my, ludzie. Ze swojego dzieciństwa pamiętam takie sytuacje, że pies we wsi znikał z dnia na dzień. Zabijano go. Gdzieś tam za stodołą, w lesie, z dala od domu. A na moje pytania, gdzie jest pies, pokazywano mi przegrzebaną ziemię lub kopczyk
Marta Alicja Trzeciak

Mój syn, Puszek

W Polsce jest obecnie więcej domostw z psami niż z dziećmi. Jak nastąpiła ta cywilizacyjna zmiana i czy zawsze odbywa się z korzyścią dla zwierząt?
z Joanną Wojsiat rozmawia Ilona Klimek-Gabryś

Jak odpoczywa mózg

W odpoczywaniu istotne jest zmniejszenie ilości bodźców, a tym samym docierającego do mózgu napięcia. Kiedy cały czas interpretujemy, rozmyślamy, planujemy, nasze mózgi bywają przemęczone, co prowadzi do nagromadzenia się hormonu stresu i powoduje rozdrażnienie
Łukasz Najder

Pomiędzy Kadyksem a Myczkowem

Nie ma dla mnie większej przyjemności niż ów moment uświadomienia sobie, że jestem – i przez jakiś czas będę – gdzie indziej.
Magdalena Czubaszek

Jak wynaleziono wczasy

Wczasy to pojęcie, które przez tysiące lat dla większości ludzi pozostawało nieznane. Po co ktoś miałby wyjeżdżać gdzieś daleko od domu? I jeszcze zaraz potem wracać? 
Elżbieta Łapczyńska

Opowieść o wytatuowanym „ja”

„Co oznacza ten tatuaż?” – tak brzmi jedno z moich najmniej lubianych pytań. Najczęściej mój tatuaż nie oznacza nic albo wyraża coś głupiego, błahego, nieważnego. Czy wniosek z tego, że mam pstro w głowie, a tatuaże to tylko próżniacza zachcianka?
Anna Marchewka

Nic osobistego

„Dobrze wyglądasz”. Strach pomyśleć, a co dopiero usłyszeć. Bo co to niby znaczy? Co się za tym komentarzem kryje?
z Elżbietą Lange rozmawia Ilona Klimek-Gabryś

Ciało jest od życia, nie od wyglądania

Zadbane ciało to ciało zdrowe, takie, którego potrzeby są zaspokojone. Wiemy, kiedy potrzebuje jeść, kiedy brakuje mu ruchu, kiedy pragnie bliskości i dotyku, a kiedy relaksu i odpoczynku
Karolina Sulej

Komplementy 2.0

Komplementy bywają równie problematyczne co zawstydzanie czy negatywne komentarze. To rewers tej samej monety. Skoro dostaliśmy lajka, możemy też go nie dostać. To chwilowa przyjemność
Kamil Fejfer

Czekoladowe szaleństwo

Wraz ze zmianami klimatycznymi czekolada stanie się dobrem luksusowym – ogłaszają co jakiś czas media. Czy rzeczywiście czas na pożegnanie z przysmakami robionymi z kakao?
Anna Mateja

Już nigdy, już zawsze

Wypadek samochodowy trwa kilka sekund. Skrzep, który zatyka naczynie krwionośne w mózgu, mierzy zaledwie parę milimetrów. Sekundy i milimetry mają siłę wywracania życia do góry nogami
Anna Mateja

Ludzie z ula

Ogród to miejsce negocjacji, gdzie człowiek układa się z naturą mniej lub bardziej grzecznie. Ten, który założyli w Pile społecznicy, ma zaledwie kilka arów i parę uli. W ciągu roku odwiedza go nawet 2 tys. osób
Tomasz Stawiszyński

Czego szukałem w Klubie Gnosis

Ezoteryka żyje nadzieją na uzdrowienie ciała i ducha. Na odnalezienie więzi z czymkolwiek, co pozwoli uwierzyć, że cierpienie i chaos mają w gruncie rzeczy jakiś sens, tyle że na pierwszy rzut oka niewidoczny
Karol Kleczka

Miejsca mocy

Niektórzy twierdzą, że to miejsca magiczne, które swoimi subtelnymi wibracjami mają poprawiać samopoczucie, a nawet leczyć. Czy tak jest w rzeczywistości? Na pewno potrafią pobudzi wyobraźnię. Przedstawiamy wybór najciekawszych punktów na ezoterycznej mapie Polski
z Zbigniewem Łagoszem rozmawia Michał Jędrzejek

Ezoteryczna historia Polski

Od Adama Mickiewicza do Olgi Tokarczuk istnieje w Polsce tradycja szukania innych dróg duchowości, alternatywnych wobec dominującej formy katolicyzmu.
Olga Drenda

Ezograżyna to ja i ty

Dawniej ludzie wypatrywali cudu, liczyli na to, że ich problemy rozwiąże siła z zewnątrz. Dzisiaj sami chcą taką siłą kierować, jakby obawiali się paść ofiarą kaprysów losu
Weronika Gogola

Czy istnieje coś takiego jak Europa Środkowa?

Czy istnieje coś takiego jak Europa Środkowa? Międlę ten temat niemal etatowo, kilka razy w roku na spotkaniach z panami w średnim wieku. Bardziej interesuje mnie jednak co innego: gdzie w tym wszystkim jestem ja, polska pisarka mówiąca po słowacku z bratysławskim akcentem? 
Sylwia Czubkowska

Nowa mapa świata pisana przez AI

Nie wierzcie politykom i analitykom, którzy bez mrugnięcia okiem mówią, że wiedzą, jak sztuczna inteligencja zmienia globalny układ sił. Wiedzą tyle, ile ChatGPT odpowiadający na nasze pytania. Czasem mówią trafnie, czasem leją wodę, a nierzadko halucynują i kłamią.
z Magdaleną Bigaj rozmawia Oliwia Bosomtwe

Jak wychować dziecko w epoce cyfrowej?

Problem z dziećmi i ekranami leży w tym, że w świecie pełnym natychmiastowej gratyfikacji źle znosimy wszelkie trudności – traktujemy więc ekran jak smoczek: dajemy go, by nastał spokój.
Jonathan Haidt, Eric Schmidt

Reguły na czas sztucznej inteligencji

Sztuczna inteligencja sprawi, że media społecznościowe będą (jeszcze) bardziej toksyczne. Musimy przygotować się na to już dziś.
Kamil Fejfer

Zetki są grzeczniejsze niż wcześniejsze pokolenia

Kolejne pokolenia wydłużają okres dzieciństwa, młodości, coraz później wchodzą w poważne związki i coraz później rodzą dzieci lub rezygnują z nich w ogóle.
z Joanną Tokarską-Bakir rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Poza krainę snów

W roku 1945 w Krakowie miał miejsce pogrom. Dwudziesty któryś z rzędu. Ocalali Żydzi wracali do swoich przedwojennych domów. Nie byli mile widziani. Napotkali wrogość i przemoc.
Katarzyna Prot-Klinger

Funkcjonować mimo objawów

Diagnozy psychiatryczne należy traktować jako język, którym umówiliśmy się nazywać różnego rodzaju cierpienie.
z Bogdanem de Barbaro rozmawia Ilona Klimek-Gabryś

Psychoterapeuta nie jest nauczycielem życia

Psychoterapeuta nie ma być dla swojego pacjenta najwyższym autorytetem. Ma pomóc pacjentowi dotrzeć do jego wewnętrznego konfliktu, nie może go zniewalać.
Michał Cichy 

Jak nie zabiłem Putina

Samo branie leków to tylko połowa. Połowa, bez której nic się nie uda. Drugą połową jest nauka życia. Jeżeli mnie, z takimi jazdami na koncie, się to udało, to może się udać każdemu.
Anna Mateja

Planeta to abstrakcja

Zabieranie rzeczy spod śmietnika jest dla wielu ludzi czynnością wstydliwą. Obawiają się chorób, pluskiew, brudu, a przede wszystkim cudzych myśli
Anna Mateja

Przyparci do muru

Wysokość dochodu narodowego jest ważna tak samo jak liczba wróbli. Czy to nie jest logiczne? Zmniejszenie w ciągu 10 lat masy owadów o jedną czwartą jest równie niebezpieczne jak obecność smogu w powietrzu. Dlaczego takie zestawienie nie porusza wyobraźni?