1. Sprawdzajmy, kto lub co jest naszym bogiem. Bądźmy uważni, bo świat kusi środkami znieczulającymi, takimi jak pieniądz, kariera, władza, unieważnianie Innego. Unikajmy więc tych życiowych środków znieczulających, by nie stały się one naszym przywódcą ani usypiaczem.
2. Nie dajmy się zatruć hasłem reklamowym: „Nic nie musisz – wszystko możesz”. Bo ani nie jest tak, że nic nie musimy, ani nie jest tak, że wszystko możemy. Chyba że uznamy, iż jesteśmy wszechmocnymi dziećmi.
3. Sprawdzajmy, czy nie jesteśmy zanurzeni zbyt głęboko w jednej bańce. Na przykład: konserwatyści ryzykują objawy ksenofobii i nacjonalizmu. Neoliberałom grozi umiłowanie hedonizmu i Economy as God. Dostrzegajmy zatem pułapki baniek, ale zadbajmy, by zauważając złożoność świata, nie wpadać w relatywizm etyczny. Bo od symetryzmu tylko krok do nihilizmu.
4. Nie dajmy się zatruwać fake newsami i wciągnąć w hejtowanie.
5. Problematyzujmy, bo świat jest skomplikowany. Monitorujmy, jakie są źródła i wiarygodność tych, którzy tworzą nam świato-obraz i nasz światopogląd.
6. Badajmy, kto porządkuje nasze umysły, od czego i kogo zależy, jak pojmujemy świat.
Czy dbamy o to, by nasze umysły nie zostały zanieczyszczone przez wiadomości śmieciowe, mowę nienawiści i zachętę do agresji bądź zdziecinnienia?
7. Ciekawmy się światem refleksyjnie. Nie poddawajmy się pokusie zredukowania swojego życia do reakcji emocjonalnych. Postarajmy się, by w algorytmie „reakcja–refleksja–akcja” nie poprzestawać na pierwszym etapie. Dzięki temu możemy zadbać o poczucie sprawczości.
8. Zadbajmy o sprawczość, ale bez twierdzenia, że wszystko możemy. A więc bez poczucia, że jesteśmy wszechmocni. Bo jeśli uznamy, że wszystko możemy, to grożą nam albo wypalenie, albo wściekłość (że jednak nie wszystko możemy), albo kapitulacja (bo jeśli nie wszystko – to rezygnujemy całkowicie).
9. Nie próbujmy zbawić świata. Działajmy śmiało, jednak nie bezkrytycznie. Raj nie jest z tego świata, więc nie jest możliwe ostateczne – ostateczne i raz na zawsze – zwycięstwo dobra.
Walczmy o dobro, lecz nie obrażajmy się i nie zniechęcajmy, gdy się okaże, że zwycięstwo nie następuje od razu.
Pogodzenie się z tym nie ma oznaczać poddania się. Działajmy śmiało, ale z pokorą. Zgodnie z podpowiedzią Marka Aureliusza: „Jeśli widzisz, że złe rzeczy dzieją się dookoła, to znajdź dla siebie jakąś dobrą cząstkę działania”. Ta dobra cząstka znaczy, że mamy rozliczać się sami ze sobą. Jeśli chcemy bić rekordy, niech to będą nasze rekordy życiowe, a nie rekordy świata.
10. Nie rezygnujmy z wpływu. Nawet jeśli nasz głos w wyborach jest ułamkiem i stanowi jedną dwudziestomilionową, to dopiero on daje nam prawo do przekonania, że jesteśmy obywatelami, że jesteśmy sprawczy, a to jeden z najważniejszych czynników zdrowia psychicznego i fizycznego.
