Republika ciał to jedna z tych rzadkich lektur, które konfigurują na nowo sposób patrzenia na rzeczywistość. I to tę najbliższą nam, cielesną. Olivia Laing porównuje doświadczanie cielesności do „przerażająco delikatnego futerału”, który jest podatny na skrajności – od rozkoszy po ból, od wolności i uporu aż do uzależnienia. Refleksja autorki jest żywa, przenikliwa, osobista i porażająco (niestety!) aktualna, jeśli pomyślimy o tym, jak nieustannie (w szczególności kobiecemu) ciału wyznacza się granice.
Śmiałe opowieści o wyzwoleniu ciała dotyczą zarówno tego, co „na powierzchni”, w strefie wyglądu, widzialnych reakcji, niekończących się społecznych oczekiwań, jak również tego, co „w głębi”. Tych tajemniczych miejsc, gdzie tkwią latami nasze „żywcem zamrożone” wspomnienia, nienawiść, smutek i strach. Bo to właśnie w ciele zapisana jest nieświadoma historia; to tutaj nasza przeszłość rzutuje najmocniej na przyszłość, w tym na dynamikę naszych chorób. Jednak Republika ciał to nie tylko intymny dziennik krążący wokół relacji soma–psyche, ale też szersza kulturowa podróż w stronę odkrycia fascynujących biografii – często zapomnianych – badaczy i myślicieli, czego najlepszym przykładem niezwykła historia niegdyś „złotego ucznia” Freuda, Wilhelma Reicha, wynalazcy kontrowersyjnego „akumulatora orgonowego”. Marzenia o nieskrępowanej wolności ciała (i zarazem duszy) jeszcze się nie ziściły, lecz siła krytycznych esejów brytyjskiej autorki powoduje, że mamy ochotę nie tylko dalej marzyć, ale już walczyć.
Olivia Laing Republika ciał. Eseje o wyzwoleniu tłum. Dominika Cieśla-Szymańska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024. s. 344
