Karol, utracjusz, żołnierz i badacz, odkrywa swoje powołanie i przez lata poszukuje idealnego sposobu jego realizacji. Bezkompromisowość oraz oddanie Bogu ostatecznie sprowadzą go do Tuaregów, których zapragnie ewangelizować, niosąc im codzienne dobro , i dla których poniesie najwyższą ofiarę.
Kto oczekuje, zaufawszy informacjom z okładki, książki pisanej w duchu przygód Lawrence’a z Arabii, rozczaruje się. Autorka przedstawia młodzieńcze życie błogosławionego oszczędnie, z okresu dojrzałego interesuje ją przede wszystkim duchowość pustelnika misjonarza (i językoznawcy). Kładzie nacisk na rolę islamu w nawróceniu się Karola, jego umiłowanie piękna i pragnienie ascezy. Poza kilkoma historyczno-kulturowymi danymi nie stosuje etnograficznych ekskursów. Opowiada o Louisie Massignonie, dzięki któremu życie Karola stało się inspiracją dla wielu wspólnot (pokrótce w książce opisanych). Pisarka nie pomija przy tym kontrowersji, np. udziału de Foucauld – dziś postaci ikonicznej dla francuskich nacjonalistów – we francuskim kolonializmie. Życie błogosławionego jest dla niej punktem wyjścia do dygresji, w tym szerszej analizy zagadnienia męczeństwa.
Karol antycypuje zmiany wprowadzone przez II Sobór Watykański m.in. w zakresie dialogu z muzułmanami czy roli laikatu. Być może to na wytyczonych przez niego ścieżkach powinniśmy szukać sposobu na zbliżenie coraz bardziej oddalających się od siebie muzułmanów i chrześcijan.
_
Joanna Petry-Mroczkowska
Bóg, islam i ojczyzna. Opowieść na stulecie śmierci bł. Karola de Foucauld
Wydawnictwo Znak, Kraków 2017, s. 290
