Projekt realizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki zaowocował powstaniem archiwum kobiecej obecności w teatrze polskim po 1944 r. Opracowane przez zespół badawczy materiały zostały podzielone: częściowo udostępnione na stronie internetowej www.hypatia.pl, a częściowo wydrukowane w trzytomowej publikacji HyPaTia. Informacje, które znajdują się w książkach, są komplementarne w stosunku do tych zamieszczonych w Internecie, tworząc hipertekst, po którym czytelnicy mogą swobodnie się poruszać, wybierając własny model konstruowania narracji.
Pozorna obecność
Publikacje książkowe pokazują, w jakich obszarach teatralnych obecność kobiet jest zauważalna i istotna, choć marginalizowana w badaniach nad historią polskiego teatru oraz w bieżącym życiu teatralnym. Każdy z tomów w inny sposób wydobywa kobiecą perspektywę. Rodzaju żeńskiego to zbiór 13 sztuk autorstwa dramatopisarek, które podejmują temat obecności kobiet w sferze publicznej. Tom (Nie)świadomość teatru. Wypowiedzi i rozmowy zawiera przedruki tekstów, w których kobiety kształtujące teatr w Polsce (reżyserki, aktorki, dyrektorki) komentują funkcjonowanie polskiej sceny w rozumieniu instytucjonalnym, organizacyjnym i artystycznym (przede wszystkim w latach 60. i 70.). Ostatnia część publikacji, Agora. Statystyki, daje szeroki ogląd zagadnieniu obecności kobiet w życiu teatralnym po 1945 r. To próba przełożenia na twarde dane liczbowe ich wkładu w budowanie teatru w Polsce oraz stworzenia listy nazwisk dyrektorek i kierowniczek artystycznych, reżyserek i jurorek, które zafunkcjonowały w przestrzeni teatralnej po II wojnie światowej.
Tomy stanowią jedynie wybór materiału, który został odnaleziony przez zespół pracujący nad projektem. Dodatkowe treści, jak wspomniałam, opublikowano na stronie internetowej. Znajdziemy na niej „Bibliotekę dramatów” z tekstami lub streszczeniami prawie 300 sztuk; „Agorę. Archiwum osobowe” czyli materiały na temat 250 artystek teatralnych oraz dział „(Nie)świadomość teatru”, gdzie zamieszczono wywiady i manifesty, które nie zmieściły się w wersji papierowej. Na stronie HyPaTii opublikowano także wywiady z artystkami przygotowane w postaci materiałów wideo oraz dodatkowe materiały uzupełniające tom Agora. Statystyki.
Autorki projektu, tworząc publikację (zarówno internetową, jak i drukowaną), pozostawiają czytelnikom dowolność w korzystaniu z udostępnionych tekstów. Krótkie wstępy do poszczególnych części i noty edytorskie pozwalają jedynie częściowo zrozumieć, w jaki sposób dokonywano selekcji materiałów. Publikacja kierowana jest więc do badaczy, którzy będą wiedzieli, jak skorzystać z zaprezentowanych treści, uporządkować je i wpisać w szerszy kontekst, a nie do szerokiego grona odbiorców.
