Postuluje zatem wdrożenie praktyk interpretacyjnych charakterystycznych dla wiodących zwrotów ujawniających złożoną relację człowieka z otoczeniem. Zwraca uwagę na teorie pozwalające na partycypację w działaniach o charakterze stabilizującym i demaskującym społeczne lęki i uprzedzenia. To właśnie zespolenie narzędzi wypracowanych przez strukturalizm (casus Sławińskiego) z krytyczną wrażliwością (casus Błońskiego) pozwala na kulturowo-antropologiczne studiowanie przypadków tekstualnych biografii obciążonych afektywnym balastem i projektujących ekstrawaganckie strategie. Ich celem jest zerwanie z dotychczasową rutyną w zakresie działań interpretacyjnych i pozyskiwania sensu, jaki skrywa się w badanym uniwersum (casus Schulza). Dla Nycza najważniejsze staje się przechodzenie od teorii jako zbioru zasad o charakterze systemowym do intuicyjnego poszukiwania rozwiązań. Te rozwiązania nie stanowią skodyfikowanego szablonu procedur; w sukurs przychodzą dwie strategie: afordancja i egzotopia. Pozwalają one na efektywne działanie w ramach rozwijanego przez badacza programu krytycznej świadomości zespolonego z odrzuceniem uprzedzeń wynikających z braku możliwości dystrybuowania konceptów do ośrodków zagranicznych i odwrócenia wektora emanacji pomysłów (z peryferii w kierunku centrum). Książka Nycza jest inspirującym manifestem podkreślającym relacyjny i eksploracyjny charakter działań literaturoznawczych.
—
Ryszard Nycz
Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki
Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2017, s. 234
