Wraz z Szumowinami oraz Rudą Kejlą wydanymi w latach 90. Odwiedziny Izaaka Baszewisa Singera stanowią portret żydowskiego półświatka Warszawy, którego towarzyskim centrum jest ul. Krochmalna. Gawędziarska opowieść o czworokącie przyjaciół – Maksie, Fionie, Mejerze Śmietanie i Lei – zamienia się w podróż po koleinach damsko-męskich relacji i szemranych interesach. Miłość stoi często na drodze do tych ostatnich i odwrotnie – biznesy przeszkadzają prawdziwym uczuciom. Singer pokazuje, że żadna ze stron barykady nie daje ratunku przed wewnętrzną pustką…
Czasy syndykalistów, anarchistów, dążenia do ,,zwalczania nierówności”, ale też wciąż pędzącego kapitalizmu, pierwszych głosów feminizmu i żydowskiej asymilacji kulturowej – wszystko to obecne jest na kartach jego powieści. Główny bohater – Maks, zawieszony pomiędzy wieloma tożsamościami, politycznymi i romantycznymi relacjami – miga się od podjęcia ostatecznych decyzji, wciąż plasując się w owym niedookreślonym ,,pomiędzy”.
Stosunki między kobietami a mężczyznami dalekie są tu od równouprawnienia, a więcej mają wspólnego z budowaną na patriarchalnych warunkach grą o wpływ, siłę i przewagę. Autor nie ma litości dla postaci kobiecych, rysując je stereotypową kreską i rezerwując dla nich protekcjonalny język. Realistyczne ukazanie przez Singera Warszawy początku XX w. nie przystaje do dzisiejszej wrażliwości, co często może współczesnego czytelnika czy czytelniczkę odpychać. Nie można jednak zapomnieć, że takie były ówczesne realia społeczne, taka była przeszłość, a pójście w lepszym kierunku okazało się możliwe.
Izaak Baszewis Singer
tłum. Krzysztof Modelski, Wydawnictwo Fame Art, Niemce 2023, s. 320
