Hans Asperger, psychiatra, który w latach 30. pracował w Szpitalu Dziecięcym Uniwersytetu Wiedeńskiego, uczestniczył bowiem w procederach III Rzeszy, mających na celu m.in. pozbycie się jednostek z niewystarczająco rozwiniętym Gemüt, czyli zdolnością do tworzenia relacji, a tym samym stania się osobą wartościową dla narodu. Wraz z Maxem Gundelem, Erwinem Jekeliusem i Franzem Hamburgerem zainaugurował w 1941 r. prace Wiedeńskiego Towarzystwa Pedagogiki Leczniczej – instytucji zajmującej się eutanazją dzieci uznanych za niezdolne do funkcjonowania w społeczeństwie. I choć Asperger nigdy nie wstąpił do NSDAP i deklarował, że jest katolikiem, wysyłał dzieci do kliniki Spiegelgrund, gdzie je uśmiercano. Asperger, który jeszcze w 1937 r. mówił o różnego rodzaju osobowościach i niemożliwości klasyfikacji, szybko dostosował się do nowego systemu i już w 1944 r. wskazywał, że osoby z autystyczną psychopatią nie nadają się do funkcjonowania w narodzie.
Po wojnie Aspergera oczyszczono z zarzutów, a on sam oświadczył, że sprzeciwiał się narodowosocjalistycznemu programowi eutanazji dziecięcej. Edith Sheffer podaje to stwierdzenie w wątpliwość i w rzetelny sposób pokazuje, że stanowiska, jakie piastował psychiatra, sprawiały, że nawet jeśli odcinał się od morderczych doktryn, umożliwił funkcjonowanie śmiercionośnego systemu III Rzeszy.
_
Edith Sheffer
Dzieci Aspergera. Medycyna na usługach III Rzeszy
tłum. Sławomir Kędzierski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019, s. 432
