Książka jest oparta na dwóch antagonistycznych postawach egzystencjalnych, reprezentowanych przez losy Joachima i Ani. Nawiązana z Joachimem znajomość przyniesie Ani późniejszy wyjazd na Zachód, ale przede wszystkim zwierciadło, w którym będzie się przeglądać. Pochodzenie żydowskie, utrata bliskich w czasie Zagłady i emigracja to części wspólne, które czynią z jego życia pewnego rodzaju alternatywny los. Joachim jest człowiekiem znikąd, pozbawiony rodziny lub choćby informacji o niej, stanowi przykład całkowitego wykorzenienia. Tabula rasa – tak Ania określa stan nieobciążenia familijno-biograficzną historią. Joachim postanowił wykorzystać tę sytuację, aby odcinając się od niewiadomego pochodzenia, rozpocząć nowe, szczęśliwe życie. Ania wręcz przeciwnie – strzępy informacji, które posiada o swoich korzeniach, stanowią dla niej niemożliwy do porzucenia i skarb, i balast. Z biegiem opowieści coraz bardziej wsiąka w przeszłość, szukając w niej nie tylko własnej historii, ale – jak w Joachimie – odpowiedzi na pytania, które przynosi jej życie.
Książka Janiny Katz stanowi egzystencjalną wyprawę w los Ani. W prywatnej opowieści bohaterki, jej zanurzeniu we własnym życiu, we wspomnieniach o bliskich, reminiscencjach ze studiów i dzieciństwa autorka podejmuje kwestie tożsamości, historii i relacji międzyludzkich.
Janina Katz
Chłopiec z tamtych lat
tłum. Bogusława Sochańska
Wydawnictwo Driada, Luboń 2020, s. 272
