„Jako młoda kobieta obijałam się o wszystko – inne ciała, miasta, samą siebie – ale nie potrafiłam nic wyczytać ze śladów, które zostawiałam, ani tych, które zostawały we mnie” – to zdanie bardzo dobrze oddaje stan, w jakim znajduje się dziewczyna, gdy z dziecka przeistacza się w młodą kobietę. Dojrzewanie dziewczynek wydarza się na oczach wszystkich, w tym sensie, że jest zauważalne, widoczne. I przyciąga drapieżników, którym patriarchat pozwala na łowy. A patriarchat, jak pisze Melissa Febos, jest „jak dom, w którym wszyscy mieszkamy”, ale też porównuje go do wirusa, bo każdy pozostaje pod jego wpływem.
Febos, eseistka i wykładowczyni w swojej czwartej (ale pierwszej wydanej w Polsce) książce wyjaśnia, jak działa wirus patriarchatu na przykładzie historii osobistej. W poruszającym eseju pt. Test lustra pisarka opisuje swoje dojrzewanie i związane z nim traumy. Opowiada o tym, jak dziewczynka, której ciało zamienia się w kobiece, przestaje czuć się bezpiecznie. Jak nagle reputacja staje się w jej życiu najważniejsza, choć nie wie, co się za tym pojęciem kryje. Pokazuje też, że bez instrukcji i bez umiejętności mówienia „nie” młoda dziewczyna dryfuje w świecie, w którym wobec jej zmieniającego się ciała przestają działać znane reguły gry – więc obija się o siebie, o innych i rani.
Autorka, odwołując się do tekstów kultury, m.in. do Świata zabawy Edith Wharton, tłumaczy, na jak wiele sposobów może być łamana dziewczynka. Dziewczyństwo tym samym ustawia się narracyjnie obok takich esejów jak O tym się nie mówi Emilie Pine czy Chronologia wody Lidii Yuknavitch. To bardzo bolesna i potrzebna lektura.
—
Czytaj także
Portret rewolucjonistki
Melissa Febos
Dziewczyństwo
tłum. Martyna Tomczak
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, s. 272
