W końcu znalazł się w USA, gdzie zaangażował się w życie Polonii, stając się m.in. inspiratorem powstania Katedry Literatury Polskiej na Uniwersytecie Chicago. Na tej uczelni obronił doktorat z politologii, poświęcony polsko-niemieckiemu pograniczu. W 1959 r., już jako obywatel amerykański, przejechał całą zachodnią Polskę wzdłuż Nysy i Odry. Działał też na rzecz międzynarodowego uznania powojennej granicy polsko-niemieckiej.
Tematowi pograniczy poświęcił całą karierę naukową: po kilku latach pracy w Plattsburghu znalazł swój dom na pograniczu amerykańsko-meksykańskim. Pracownikiem naukowym Uniwersytetu El Paso był przez 47 lat (1968–2015). Włączył się w działania na rzecz praw Meksykanów w USA oraz rozwoju relacji granicznych. W wyborach na wiceprezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej pokonał Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Z dużą energią angażował się w pomoc Polakom na Wschodzie.
Beata Halicka przybliża nam tę postać w rzetelnej biografii, opartej na różnorodnych źródłach, oraz wywiadach z bohaterem i ludźmi, których spotykał na swej drodze. Kruszewski imponuje zarówno aktywnością na wielu polach, jak i życiową postawą. Nieustannie stara się promować otwartość na drugiego człowieka, bez względu na kolor skóry czy ideologię.
Beata Halicka
Życie na pograniczach. Zbigniew Anthony Kruszewski. Biografia
Instytut Historii Nauki im. L.A. Birkenmajerów PAN, Warszawa 2019, s. 424
