Miesięcznik Znak

nr776

Władysław Buchner

Comme des Garçons – PLAY

W to serduszko ubrali się Kanye West, Drake, Justin Bieber, Pharrell Williams, Justin Timberlake i wiele innych osób. Znak stanowi połączenie tradycji polskiej grafiki (polskiej szkoły plakatu) z odważną awangardową modową potęgą. A mało kto wie, że znak Comme des Garçons – PLAY pochodzi z Polski.

Wojciech Bonowicz

Moi, mistrzowie: Justyna Bargielska

Dziecko z darów – taki tytuł nosi najnowszy tom wierszy Justyny Bargielskiej (Lusowo 2019). Jak go rozumieć?

Kamila Dzika-Jurek

Trzymając literaturę za guzik

Pisząc o geniuszu Andrieja Płatonowa, Jan Gondowicz wspomina jego „niepokojącą” naturę „nahała niby z czasów Czernyszewskiego i Dobrolubowa”, którego zwyczajem były gorączkowe dialogi i „trzymanie za guzik rozmówcy”.

Karolina Sałdecka

Kroniki bólu i lęku

Tytuł powieści Ingi Iwasiów zestawia dwa pozornie niepowiązane ze sobą pojęcia. Opór i miłość niekoniecznie posiadają bowiem wspólny mianownik.

Anna Karonta

Poniedziałek Anda, wtorek Anda…

Pół roku spędzone w nieustającym ruchu i rosnącym napięciu, pół roku od ukazania się spisu Wildsteina do uzyskania przez Andę Rottenberg statusu pokrzywdzonej.

Agnieszka Dziedzic

Tu jest Maria

W biografii Marii Jaremy autorka umieszcza podtytuł Gdzie jest Maria? Pytanie można potraktować jako próbę nakreślenia głównego obszaru twórczości – więcej Jaremianki w rzeźbie czy malarstwie?

Marcin Cielecki

Wypracowania czasów wojny

W wypracowaniu możesz napisać „niemcy” małą literą i pani od języka polskiego nie uzna tego za błąd. Jest rok 1946 i dzieci piszą zadane wypracowania.

Bogumiła Motyl

Krzyk pokolenia niespełnionych

Współczesne wyobrażenie o latach 60. pełne jest idealistycznych, hippisowskich obrazów. Niejeden oddałby wiele, by móc przenieść się w czasy dzieci kwiatów, kiedy liczyły się tylko miłość, wolność i muzyka.

Monika Gałka

Dom przeniesiony

Choć tytułowa „nowohuckość” sugeruje unikalność opowieści, to jednak ta telenowela mogła wydarzyć się w wielu miastach, które na fali socjalizmu rozpoczęły dynamiczny wzrost.

Joanna Sobesto

Ćwiczenia z troski

„Nie pytam o prawa zwierząt, ale o moje obowiązki” – deklaruje autor Boskiej Ziemi: kapłan, zakonnik, filozof i teolog od lat zaangażowany w działania na rzecz ochrony środowiska.

Ilona Klimek-Gabryś

Dzika natura

By po grecku określić lisi spryt, używano słowa „poikilos” oznaczającego coś trudnego do zdefiniowania, zmiennego.

Michał Przeperski

Dwa plemiona, dwa totemy

Po dłuższym czasie wraca moda na pisanie o dwudziestoleciu międzywojennym. Jeżeli kolejni autorzy pójdą w ślady Macieja J. Nowaka, to czeka nas pasjonująca lektura, choć płynące z niej refleksje będą bardzo gorzkie.

Krzysztof Wołodźko

U początków kapitalizmu

Nie pojmuję poglądu, zgodnie z którym żyjemy w czasach późnego kapitalizmu. Tkwi w tym przekonaniu historiozoficzna pułapka, podobna złudzeniom chiliastów, że da się opanować dzieje, wymodlić ich kres, poprzez periodyzację ująć w karby czas i największe żywioły społeczne, gospodarcze, polityczne.

Jerzy Franczak

Wyobraźnia wyzwalająca

Dlaczego ludzkość nie zadowala się światem, w którym żyje, i niestrudzenie wymyśla nowy? Czy chce w ten sposób odmienić swój los, czy uciec od niego na chwilę w domenę ułudy? Jak działa mechanizm kreacji, jakie są podstawowe antropologiczne, społeczne i polityczne wymiary tej zabawy w Stwórcę?

Katarzyna Szopa

Waruj, siostro, waruj!

Łańcucka i Mueller wydobywają sedno polityki feministycznej: rezygnują z modnych (i wygodnych) opowieści o empatii czy etyce troski na rzecz emancypacji przez solidarność.

Kaja Puto

Poznaj swojego wroga

Napiórkowski pokazuje dwa rodzaje patriotyzmu, które nie potrafią żyć wspólnie, a jednocześnie nie mogą bez siebie istnieć, bo jeden swoją siłę czerpie z walki z tym drugim. Turbopatriota potrzebuje softpatrioty, by walczyć z nim jako z wrogiem wewnętrznym, softpatriota turbopatrioty – by się od niego czuć lepszym i bardziej postępowym.

Piotr Oczko

Szkoła i dom

W Holandii do dziś panuje przekonanie, że jeśli tylko zapewni się człowiekowi dobre warunki mieszkaniowe, swobodny dostęp do natury i kultury, piękną i przyjazną przestrzeń do życia oraz stworzy się dla niego wszelkie możliwe ułatwienia, to rozkwitnie on w pełni.

Mikołaj Starzyński

Przeciw złudzeniom. Antynatalizm i jego argumenty

Czy posiadanie dzieci jest moralnie wskazane, neutralne czy naganne? Są ludzie, którzy udzielają stanowczej i radykalnej odpowiedzi: płodzenie potomstwa jest niedopuszczalne i wszyscy – niezależnie od kontekstu – powinniśmy z niego zrezygnować. Takie poglądy określa się mianem antynatalizmu.

Joshua Rothman

Nie urodzić się wcale

Antynatalistyczny filozof David Benatar przekonuje, że byłoby lepiej, gdyby już nikt nigdy nie miał dzieci.

Olga Gitkiewicz

Mówię ci, przesuń się

„Oczywiście, że pracuję nad projektem, panie Kaufmann” – powtarzał wielokrotnie Frank Lloyd Wright. Mówił to do słuchawki od czasu, kiedy w grudniu 1934 r. odwiedził Bear Run. To wtedy Edgar J. Kaufmann senior zlecił mu zaprojektowanie letniej posiadłości nad wodospadem.

Filip Springer

Dziennik Kairosu: cmd.exe

– Cmd kropka exe – powiedział tamten z kwaśnym uśmiechem. Słowa te wyrwały Rosta z zamyślenia. Zadzwonili po pomoc pół godziny wcześniej, dyspozytor poinformował ich, że do zwykłego zwichnięcia nie będą wysyłać śmigłowca. „Przyjadą ratownicy na quadzie – usłyszał Kajetan w słuchawce – proszę zostać z poszkodowanym”.

Halina Bortnowska

Jak trudno wspinać się na opokę?

Kościół. To słowo najpierw przywołuje wizję budynku, domu, gdzie razem przebywamy w obliczu Tajemnic. Dom wiary, w którym przechowujemy, ożywiamy, przeglądamy jej tajemnice: nowe i dawne, stare, ale nie starzejące się. Tajemnice, które nie gasną, jeśli wplatane są w życie teraz-nie-kiedyś. Kościół – żywa opoka, cała z oddechów, których trzeba nasłuchiwać, aby rozumieć jego życie i zwłaszcza by działać w nim i przeżywać spotkanie.

Janusz Poniewierski

Z KIK-u wzięty

Wobec Kościoła hierarchicznego bronił tzw. świata, z kolei wobec „świata” bronił Kościoła… Napisał o nim kiedyś Jan Turnau, że ks. Bronisław Dembowski miał w swej naturze coś, co czyniło go „pontifeksem”, czyli budowniczym mostów.

z Dominiką Szkatułą rozmawia Karol Wilczyński

Lekcje z Amazonii

Dla Indian nasza niepohamowana żądza posiadania jest niezrozumiała i śmieszna. Nawet pytają mnie: „Po co ci tyle rzeczy?”. Pokazują mi, jak mając niewiele, można być szczęśliwym.

Jagoda Grondecka

Ostatni Żyd w Afganistanie

W wiek XX afgańska społeczność żydowska wkroczyła, licząc sobie imponujące 50 tys. członków. Zaledwie cztery dekady później liczba ta zmniejszyła się ponad stukrotnie. Dziś w całym kraju mieszka tylko jeden Żyd. Postanowiłam go odwiedzić.

z Martą Keil i Grzegorzem Reske rozmawia Arkadiusz Gruszczyński

Nowe praktyki, estetyki i sposoby myślenia

Chcemy stworzyć instytucję feministyczną – a to jest wyjątkowo trudne, by nie powiedzieć: niemożliwe, w teatrze repertuarowym. Zależy nam na spłaszczaniu struktury i demokratyzacji decyzji. Mówimy o praktyce troski i nieprzemocowych relacji nie tylko wewnątrz instytucji, ale też w kontaktach z artystami i artystkami.

Olga Hund

Wszystkie miejsca przy stolikach są zajęte

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Olgi Hund. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Marta Sapała

Czułość dla jedzenia

Jeszcze do niedawna wydawało się nam, że jednym z przywilejów współczesności jest to, iż wielu z nas nie musi myśleć o jedzeniu. Można je po prostu spokojnie zjadać. Nadchodzą jednak czasy, w których to się zmieni.

Krzysztof Kornas

Ludzka natura żywności. Etyczni mięsożercy

Z badań wynika, że większość ludzi rozumie konieczność ograniczenia konsumpcji mięsa ze względu na środowisko, zdrowie czy kwestie etyczne. Niestety, w codziennych sytuacjach to trzy inne sprawy decydują o wyborach żywieniowych: cena, smak i wygoda.

z Ewą Kopczyńską rozmawia Katarzyna Pawlicka

W kulinarno-kulturowym garnku kipi

Nie wyobrażam sobie, żeby owady w najbliższych latach zaburzyły sacrum kolacji wigilijnej czy śniadania wielkanocnego. Ale być może staną się rodzajem przekąski, może wejdą do menu weselnego, które jest mniej konserwatywne niż menu świąteczne?

z Zbigniewem M. Karaczunem rozmawia Anna Mateja

Zdążyć przed katastrofą

Przyzwyczailiśmy się traktować chleb żytni, pierogi ruskie i sznycle jako elementy budujące naszą tożsamość, niczym literatura albo wspólna przeszłość. Tymczasem, jeśli klimat wymusi zmianę upraw – pojawią się np. inne odmiany zbóż – znikną smaki potraw do tej pory uznawanych za tradycyjne.

Dominika Kozłowska

Kulinarna rewolucja

Kulinarna rewolucja jest nam potrzebna nie tylko z powodów ekologicznych i etycznych, lecz także zdrowotnych.