Miesięcznik Znak

Konto użytkownika

nr796

Okładka miesięcznika ZNAK nr 796

← Poprzedni numer Następny numer →

Wojciech Śmieja

Hałdonauci. Fotoreportaż

Wytrawny hałdonauta wie, że pejzaż hałdy zawsze go zaskoczy. Trzeba zachowywać uwagę, żeby się nie zgubić, ale też po to, by odkrywać to dziwne piękno quasi-naturalnych form krajobrazu.

Jakub Gomułka

Spojrzenie poza teraźniejszość. Proza Stanisława Lema

Proza Stanisława Lema kojarzy się przede wszystkim z wyprawami w kosmos, kontaktem z cywilizacjami pozaziemskimi, inteligentnymi komputerami i robotami. To jednak nie cała paleta zagadnień, którymi zajmował się krakowski pisarz.

Maciej Robert

Ból fantomowy – opowiadanie Macieja Roberta

W Stacji: Literatura prezentujemy fragment najbliższej książki Macieja Roberta poświęconej rzekom.

Wojciech Bonowicz

Moi, mistrzowie: Julia Hartwig

Spośród licznych wierszy Julii Hartwig najbardziej lubię jej americana. Pisała je w rożnych momentach życia, najwcześniejsze pochodzą z lat 70. ubiegłego wieku, ostatnie – jak ten, który wybrałem – z końca dziesiątej dekady. Inspiracją były kolejne pobyty w Stanach Zjednoczonych, owocujące nie tylko własnymi wierszami, ale też przekładami z poezji amerykańskiej.

Joanna Guszta

Łuski Katowic

Spacer po dzisiejszych Katowicach nie przypomina tego sprzed dziesięciu lat.

Przemek Dębowski

Kolory wszechświata. Króciutko o okładkach książek Stanisława Lema

Ilu artystów, tylu Lemów. To przeoczona chyba cecha jego twórczości: stworzył dzieła, które można oglądać i przedstawiać na wiele rozmaitych sposobów.

Zbigniew Rokita

List od norweskiego króla

Spacerowałem po Gliwicach, po których jak zombie snuli się śląscy powstańcy, niemieccy cesarze, komunistyczni sekretarze i piastowscy książęta, każdy z nich miał rację i każdy się mylił, a mi zlewali się w jeden dziejowy bulgot. Gdy uważniej zacząłem się przyglądać temu, co mi opowiadali, większość okazywała się bujdą.

z Sebastianem Rosenbaumem rozmawia Karol Kleczka

Śląska polifonia

Dziś wydaje nam się, że jak ktoś godoł, był robotnikiem albo chłopem, to musiał być Polakiem. Nic podobnego.

z Grażyną Kubicą-Heller rozmawia Dorota Brauntsch

Śląski matriarchat. Cieszyńska suknia i pluszowa wagina

Choć wydaje nam się, że idea partnerskiego małżeństwa to współczesny pomysł, to zaczął się on rodzić w latach 60. czy 70. w rodzinach robotniczych. Śląskie kobiety też zarabiały pieniądze, współtworzyły domowe budżety. To wzmacniało ich pozycję.

Artur Rojek

Wypłynąć z Mysłowic

Porównywano nas do Oasis, że my jesteśmy z Mysłowic, oni z Manchesteru, czyli też robotniczego miasta. W tych porównaniach było dużo uproszczeń, ale na pewno miejsce, z którego pochodzę, dało mi sporą wrażliwość na dźwięk.

Anna Dziewit-Meller

Nikt nas o Śląsk nie pyta

Od jakiegoś czasu żyję w przekonaniu, że to bez znaczenia, kto komu opowiada Śląsk. Że nie bardzo chcą słuchać w Polsce – to jasne, Polska jest zwrócona tyłem do Śląska, ale obawiam się, że niespecjalnie jest do kogo mówić również na samym Śląsku.

Ewa Chojecka

Europa w miniaturze

Często pytamy: kim jestem, skąd się wywodzę? Odpowiedzi bywają bardzo osobiste, a zarazem sięgać mogą spraw wykraczających poza jednostkowe definicje. Tak będzie i tym razem: dotykają spraw śląskich.

Lewis Carroll

Alicyjo we Kraju Dziwōw

Fragment przekładu „Alicji w Krainie Czarów” na język śląski.

Anna Mateja

Zrób cokolwiek

Każda ofiara przemocy zadaje jedno pytanie: dlaczego takie życie przydarzyło się właśnie mnie? Żyjemy przekonani, że wszystko zależy od nas, więc jeżeli jakieś zdarzenia wymykają się nam spod kontroli, uważamy, że to nasza wina.

Ula Idzikowska

Nowy grecki dom. I jego brak

Większość uchodźców żyje z dala od Greków, pośrodku niczego. W obozach próbują stworzyć nowy dom. Który domem przecież nie jest.

Dariusz Rosiak

Dariusz Rosiak: to książka o życiu, którym się płaci za niedotykalność

Wielcy pisarze, wytrawni esteci oraz specjaliści od etyki różnią się od zwykłych ludzi co najwyżej tym, że potrafią w wyrafinowany sposób usprawiedliwiać swoje występki oraz głupotę.

Anna Pekaniec

Alternatywne rzeczywistości

Wieloaspektowa, wnikliwa, niezwykle precyzyjna monografia Piotra Oczki jest wspaniałą próbą przeniesienia uwagi z perspektywy makro na perspektywę mikro.

Anna Marchewka

Gdzie ci mężczyźni

„Za kulisami mizoginizmu widzimy przede wszystkim gniew, lekceważenie, pogardę, nienawiść spotęgowaną aż do wściekłości i szału (…). [D]zisiaj gromadzenie argumentów przeciwkokobiecych jest zjawiskiem wtórnym, podczas gdy pierwotnym bodźcem jest nienawiść, niemająca nic z nauką wspólnego” – tak zakończył artykuł z cyklu „Za kulisami mizoginizmu” Paweł Hulka-Laskowski.

Marek Maraszek

Kierunek: Wschód

Bardziej niż realną przestrzenią geograficzną Wschód staje się dla filozofów oświeceniowych „laboratorium myślowym”, w którym współczesny badacz odnajdzie więcej fantazmatu niż geografii.

Filip Kobiela

O obliczach twórczości Lema

Myślenie Lema jest zwrócone w przyszłość, ale nie oznacza to optymizmu. Trzy składowe występujące w dziełach Lema współtworzą oryginalną wizję świata, w której rozwój techniki jest potencjalnym zagrożeniem dla biologicznej tożsamości człowieka.

Stefan Klemczak

Ulisses w Piekle

Poradzić sobie z takim dziełem jak „Commedia” to jakby poradzić sobie z całym światem. Światem uwięzionym w tekście niczym owad w bursztynie.

Katarzyna Kasjanowicz

Przetrzymać niewyobrażalne

Nie znam drugiej takiej powieści jak „Wytrwaj. Znieś. Przetrzymaj” Haliny Bortnowskiej. Tak uniwersalnej w interpretacji, a jednocześnie osobistej, niemal intymnej.

Michał Jędrzejek

Żydowska Atlantyda

Przed naszymi oczami pojawiają się członkowie rodziny, pełne zakamarków wnętrza, książki, szkoła i ówczesny savoir-vivre, który obowiązywał nawet w parku.

Maciej Jakubowiak

Cała masa sprzeczności

Roxane Gay to pisarka na nasze czasy. Nie ma w niej ani krzty chłodnego dystansu, który kazałby z cynizmem spoglądać na niesprawiedliwości. Ale nie ma też naiwnej – a może i narcystycznej – wiary w to, że sama wie wszystko najlepiej i mogłaby naprawić świat.

Agnieszka Gajewska

Ślady Zagłady

Po wkroczeniu Niemców do Lwowa, doszło do pogromu Żydów. Lem przeżył, bo został zagoniony do pracy przy usuwaniu zwłok. Choć z pozoru niewidoczny, cień Zagłady obecny jest w jego prozie.

Kamila Dzika-Jurek

Piszmy uważnie, żyjmy szeroko

Podobnie jak autor „Pana Cogito”, za maską szaławiły skrywał niepokoje, które znajdą się na jego płótnach.

Agnieszka Dziedzic

Banalność zła po bułgarsku

Konstrukcja fabularna „Requiem dla nikogo” przypomina równanie z nawiasami.

Ewa Drygalska

Co nam dziś zostało z Oświecenia?

Od niemal dekady różni myśliciele sięgają do tradycji Oświecenia, poszukując odpowiedzi na wstrząsające współczesnością wzrost znaczenia populizmów, kryzys produkcji wiedzy, załamanie się kategorii prawdy i odwrót od autorytetu nauki.

Aleksandra Byrska

Jeden piruet

Smutek przeraźliwie samotnego życia i ciągłe trwanie wbrew rozsądkowI przełamują w tej książce drobne gesty troski.

Mateusz Burzyk

W wirze historii

„Wygnaniec” to więcej niż biografia, bohater zyskuje w niej wyraźny autorski stempel. Bauman jest tytułowym wygnańcem, a na pierwszy plan wydobyty zostaje dramatyzm jego życiowych losów.

z Jarosławem Mikołajewskim rozmawia Michał Jędrzejek

Dantego reportaż z zaświatów

Trzeba wreszcie dać polskiemu czytelnikowi pojęcie, co Dante zobaczył, usłyszał, czego doświadczył. Przekazać mu podstawy potrzebne do zrozumienia jego wizji świata.

Filip Springer

Ziemisty

Jak miejscowość ma miękki peron, to się w niej wysiada na zupełnie innych warunkach.

Janusz Poniewierski

Błogosławieni

Czekając na beatyfikację prymasa, obawiam się, by niektóre jego wypowiedzi i decyzje nie zostały przez nią „uświęcone” i uznane za nieomylne. Chciałbym, by wzorem dla polskich katolików stała się pobożność i heroiczność cnót Stefana Wyszyńskiego, ale już niekoniecznie jego – dość klerykalne – postrzeganie Kościoła.

Olga Gitkiewicz

Smutek piaskownic

Z nawierzchnią utwardzoną, a potem wyłożoną gumowymi płytami, z powtarzalnymi urządzeniami, z piaskownicami obłożonymi kolorowymi panelami. Osiedlowe place zabaw są dziś jak od matrycy.

Redakcja

Regulamin akcji promocyjnej „zgadnij temat” nr 8

Akcja specjalna przeznaczona dla członków grupy na Facebooku Wokół „Znaku”