Miesięcznik Znak

nr724

Wit Szostak

Mitologia wielkiej płyty: Prolog

Na początku wyobraź sobie, synu, koniec tego miejsca, wieszczek mówi szeptem, cichszym niż szelest reklamówki. Stary wieszczek, szary wieszczek w środku lata zagubiony w wielkim burym płaszczu.

Mikołaj Ratajczak

Katechon i wielość

Katechon jest z zasady władzą przemijającą, która, choć mobilizuje wszystkie dostępne jej środki administracyjno-ideologiczne, ostatecznie musi ustąpić pokonana przez to, co próbuje w sobie zawrzeć i powstrzymać

z Janem Bajtlikiem rozmawia Małgorzata Szumna

Sedno jest w kropce

Gdy projektuję książkę – staram się przede wszystkim zaintrygować odbiorcę. Edukacja plastyczna jest tak samo ważna jak muzyczna, w-f, matematyka i inne przedmioty. To jedno z narzędzi. W naszej świadomości nad edukacją „artystyczną” najmłodszych ciążą poważne terminy, łatki, takie jak: „sztuka”, „piękno”, „artysta”, które paradoksalnie często są źródłem problemów, uprzedzeń i nieporozumień

Anna Marchewka

Papierowi bandyci, papierowi zbóje

Dzisiaj trudno utrzymać podział na kiczowatą błyskotkę jak z kramu jarmarcznego i wycyzelowane przez artystę rzemieślnika dzieło sztuki. Sama popularność jako „podobanie się dużej ilości osób czytających” nie jest żadnym kryterium wskazującym na słabość czytanego tekstu

z Mirosławą Marody rozmawia Anna Mateja

Człowiek na nowy wiek

Najtrudniej jest zaprzestać traktowania siebie jako metrum wszechrzeczy. Odstąpić od przekonania, że skoro ja jestem refleksyjna, mają tę cechę wszyscy ludzie. Wcale nie. Najczęściej działamy nawykowo, bo nawyki stabilizują życie

Marcin Rzepka

Być chrześcijaninem i pozostać Irańczykiem

Rewolucyjność irańskiego chrześcijaństwa polega na tym, że przejmuje ono ideologię ludzi poddawanych opresji i prześladowanych, stając się dodatkowo ruchem globalnym. Odwiedzając kościoły irańskich chrześcijan konwertytów w Stambule, Los Angeles, Londynie, Hamburgu, ma się wrażenie powielania i odtwarzania podobnego modelu chrześcijańskiego – charyzmatycznego oraz zaangażowanego społecznie

Zbigniew Rokita

Jerzowo znów na zakręcie

Skoro władza traci, a opozycja nie zyskuje, gdzie podziały się głosy niezadowolonych? Nikt nie potrafi zagospodarować nastrojów protestu, powstaje próżnia. Dziś niemal co drugi Gruzin pytany, kogo poparłby w wyborach, gdyby miały odbyć się jutro, nie ma sprecyzowanych preferencji wyborczych, odmawia odpowiedzi, bądź odrzuca wszystkie ugrupowania

z Katarzyną Prot-Klinger rozmawia Karolina Głowacka

Rzeczywista wartość rzeczy

Ludzie czasem przyjmują rzeczy nie dlatego że ich potrzebują, że są im niezbędne, ale je do siebie niejako zapraszają. Chcą z tymi przedmiotami pobyć, bo one kiedyś były ważne dla innych. Nie ma w tym żadnej użyteczności, a przecież jest wartość

Marek Krajewski

Dżepetto wystrugał Pinokia, a ten uczynił go człowiekiem

Nasze człowieczeństwo objawia się w wielości form, a więc jest ono zmienne i historyczne, zaś o jego istocie nie decydują wyłącznie ludzie, ale także inni aktorzy, z którymi połączeni jesteśmy miliardami zależności. Humanizm nieantropocentryczny nie podważa wyjątkowości człowieka, ale też przypomina, iż jest ona mu dana również przez to, co materialne.

z Bjørnarem Olsenem rozmawia Zuzanna Dziuban

Wszyscy jesteśmy archeologami

Pamięć przypisywano niemal wyłącznie ludziom. A rzeczy także pamiętają! Ich trwanie pozwala nam dostrzec przeszłość, odmienną od tej, którą piszemy dla siebie – przeszłość pełną porażek, bezużyteczną, która jednak nie przeminęła, ale ciągle nam towarzyszy.

Dominika Kozłowska

Lekcje tolerancji

Społeczne przyzwolenie na katechizację w szkołach jest trwałe – taki wniosek wyłania się z badań prowadzonych systematycznie od lat 90. m.in. przez CBOS. Czy gotowość posyłania dzieci na zajęcia byłaby równie wysoka, gdyby lekcje religii wiązały się z dodatkowymi kosztami, większym wysiłkiem lub osobistym zaangażowaniem ze strony dzieci, rodziców, nauczycieli lub politycznych decydentów?

Justyna Bargielska

„La vie en rose”, czyli kwestia interpretacji

Postanowiłam zastosować w moim współżyciu ze znakami zasadę ograniczonego zaufania podobną do tej, jaką pewien czas temu wypracowałam sobie wobec doktryn religijnych: nie interpretować znaku w czasie rzeczywistym, od ręki i ad hoc, tylko zostawić sobie furtkę, która pewnego dnia nieoczekiwanie otworzy się na nowe, do tej pory niebrane pod uwagę interpretacje

Andrzej Brzeziecki

Legalni nielegalni

Między wojną a więzieniem 1945–1953 jest wielkim świadectwem hartu ducha opisywanych postaci – ludzi przecież młodych, których dojrzałość, choćby ta wyrażona w publicystyce, ale też w czasie przesłuchań, wręcz zadziwia

Marta Duch-Dyngosz

Antysemityzm u źródeł polskości

W Obcym jako zagrożeniu Michlic śledzi historię bliskich związków antysemityzmu z polskim etnonacjonalizmem, który autorka odróżnia od nacjonalizmu obywatelskiego.

Agnieszka Rzonca

Lekcja Becketta

Sytuacja, z jaką mamy do czynienia w przypadku dialogów Antoniego Libery i o. Janusza Pydy, już z samego założenia jest iście beckettowska. Oto dwóch mężczyzn długo i w skupieniu pochyla się nad pewną książką.

Daniel Lis

Wstydliwa wojna

Proces pokojowy nie kończy się wraz z podpisaniem porozumień przez strony konfliktu. Dla zwykłych ludzi, szczególnie tych z klas nieuprzywilejowanych, dopiero wtedy się zaczyna.

Urszula Pieczek

Mieszkam jak człowiek

Justin McGurick przyczyny ubóstwa upatruje w braku infrastruktury. Przemierzając kraje Ameryki Łacińskiej, poszukuje zaangażowanych społecznie rozwiązań oraz najśmielszych projektów architektonicznych, które przekształcają modernistyczne (europejskie) marzenie o utopijnym mieście przyszłości i przyczyniają się do zmian socjalnych.

Monika Świerkosz, Witek Seredyński

Rozmowy (nie tylko) zwierząt

Język Rozmów zwierząt jest enigmatyczny i wieloznaczny, ironiczny i do bólu poważny, oszczędny i bardzo wyrazisty zarazem. Tematem staje się wszystko: od macierzyństwa, przez równouprawnienie, po eutanazję. Są codzienne potrzeby, niezwyczajne marzenia i irracjonalne lęki, jest śmierć i beztroska zabawa, są konflikty międzypokoleniowe, męsko-damskie uszczypliwości, narzekanie, plotki i egzystencjalne rozważania o życiu

Ilona Klimek-Gabryś

Wejście w mrok

Raz na pół wieku bambusy na pograniczu indyjsko-birmańskim wydają miliony owoców, a żywiące się nimi szczury zaczynają się rozmnażać w błyskawicznym tempie. Gdy brakuje im pożywienia, wyruszają rabować i niszczyć okoliczne wsie.

Krzysztof Wołodźko

Kłamstwo jako instytucja

Na kartach publikacji Komuniści przeciwko komunistom Robert Spałek wnikliwie bada szczególny aspekt kształtowania się tamtej rzeczywistości Polski Ludowej.

Jakub Muchowski

Odwieczny naród i Marzec

Nacjonalistyczny zwrot w PRL w latach 60. kulminujący w wydarzeniach Marca ‘68 komentowano już wiele razy. Począwszy od proroczego „jest spadkobiercą ONR-u partia” Miłosza koncentrowano się jednak na ideowej reorientacji w elitach władzy, przedstawiając ją tak, jakby dokonywała się w społecznej próżni.

Wierzyć dzisiaj

Karl Rahner, jeden z najważniejszych teologów XX w., był jednocześnie świetnym popularyzatorem tej gałęzi wiedzy i duszpasterzem autentycznie przejętym pytaniem „o możliwość wiary dzisiaj”. Z tych właśnie powodów Rahner – autor wielu ważnych tekstów, które wywarły ogromny wpływ na rozwój współczesnej teologii – zadawał swoim czytelnikom podstawowe pytania o ich wiarę i niewiarę.