Miesięcznik Znak

nr739

Anna Marchewka

Moje zniszczone życie

Niby wszystko wiadomo: 10 lipca 1973 r. Olga Hepnarová wjechała ciężarówką w grupę ludzi stojących na przystanku tramwajowym przy pl. Strossmayera w Pradze.

Dominika Kozłowska

Ostatni świadek

„Nie chcę oceniać, oskarżać i rozdawać cenzurek” – inaczej niż Teresa Torańska w Oni deklaruje Andrzej Romanowski na początku rozmowy z Lucyną Tychową, córką Jakuba Bermana.

Martyna Słowik

W kamienicy z czerwonym szyldem

Tytułowa rodzina żydowskich finansistów to jedna z najbogatszych na świecie, otoczonych największą legendą.

Przemysław Chudzik

Adriatyk bez granic

Uwe Rada po Odrze i Niemnie bierze na warsztat Adriatyk i, na co wskazuje tytuł oryginału, próbuje na nowo odkrywać tęsknoty za różnymi przejawami adriatyckiego świata.

Kinga Dawidowicz

Jakość wspólnej przestrzeni

Architektura jest dziedziną sztuki, z którą każdy z nas ma do czynienia na co dzień. Możemy odbierać ją mniej lub bardziej świadomie, ale nie da się zaprzeczyć jej obecności, a też trudno ją zignorować.

Agnieszka Dziedzic

Idealnie brzydka

Najnowszej książki Huberta Klimko-Dobrzanieckiego nie można zaliczyć do typowych przewodników o tym co, w danym kraju trzeba zobaczyć, zjeść czy zrobić.

Piotr Napiwodzki

Rozmowy najnowsze

Benedykt XVI jest świadomy, że na szali leży autorytet papiestwa i kościelnego urzędu w ogólności. Widać, że sprawa jest przez niego dogłębnie przemyślana, a apologia własnej decyzji przedstawiona jasno i przekonująco

Michał Jędrzejek

Spór o dziedzictwo oświecenia

Reinhart Koselleck (1923–2006) był wybitnym historykiem, wykładowcą niemieckich i zagranicznych uczelni, uczestnikiem papieskich spotkań z intelektualistami w Castel Gandolfo.

Krzysztof Wołodźko

Kobiety rewolucji, zakładniczki patriarchatu

Kobiety pierwszej Solidarności wywodziły się zarówno z PRL-owskich klas ludowych, jak i z ówczesnej inteligencji: współtworzyły nową, krótkotrwałą wspólnotę.

Paulina Małochleb

Wojna na kobiecym ciele

Sofi Oksanen to autorka, która powoli staje się w Polsce coraz głośniejsza – wiosną 2015 r. ukazała się jej druga powieść Gdy zniknęły gołębie, w czerwcu tego samego roku gościła na Big Book Festival w Warszawie.

Maria Kobielska

Kondukt bez pogrzebu

Marcin Napiórkowski nie napisał książki o powstaniu warszawskim, ale „historię pamięci” o nim, imponująco, jak głosi podtytuł, zakreśloną czasowo – od roku 1944 do 2014.

Eliza Szybowicz

Hanka, co chciała Niemca

Dziennik Hanki Zach jest błahy. Tymczasem w tekstach towarzyszących wydanym po ponad 70 latach zapiskom powtarza się słowo „szok”. Potwierdzam, lektura jest (pozytywnie) szokująca. Możliwe, że to najbardziej wywrotowa książka ostatnich lat.

Ilona Klimek-Gabryś

Nie potrzeba skrzydeł

Bruno. Chłopiec, który nauczył się latać to książka, która stwarza doskonałą okazję, by mając na uwadze wrażliwość i wyobraźnię najmłodszych czytelników, pokazać im twórczość Schulza zdecydowanie wcześniej niż na etapie licealnych lektur.

z Iwoną Chmielewską rozmawia Marta Syrwid

Klatki z wyobraźnią

Picturebooki wymagają od czytelnika pracy wyobraźni, myślenia metaforą. To dlatego dorosły i dziecko mogą uczyć się od siebie, czytając i oglądając taką książkę.

z Aleksandrą Przegalińską rozmawia Anna Marjankowska, Ewa Drygalska

Jak filozofować o technologii?

Sztuczna inteligencja potrafi już nie tylko skomponować piosenkę, ale również zdać test Turinga. Celem jest jednak skonstruowanie maszyny, która byłaby w stanie przejąć funkcję organizowania życia. Czy potrafimy to sobie wyobrazić?

Agnieszka Rzonca

Znak równości. Wandy Chotomskiej lekarstwo na dziecięcy smutek

„Królowa jest tylko jedna” – konstatuje w książce Wanda Chotomska. Nie mam nic do ukrycia Barbara Gawryluk, mając na myśli niezachwianą pozycję, jaką od lat zajmuje w polskiej literaturze dziecięcej autorka Panny Kreseczki.

Szymon Wróbel

Pożytek z Jürgena Habermasa

Byłbym skłonny mówić o samotności Habermasa we współczesnej filozofii. Ale także o jego niespodziewanej, ponownie odkrytej, oryginalności oraz użyteczności.

z Jürgenem Habermasem rozmawia Michaël Foessel

Powołanie filozofii. Krytyka i komunikacja

Filozofia jest dziś przedsięwzięciem pasożytniczym, żywiącym się cudzymi procesami uczenia. Lecz właśnie w tej drugorzędnej roli refleksyjnego odnoszenia się do innych, zastanych postaci ducha obiektywnego filozofia może krytycznie spojrzeć na całość tego, co wiemy, i tego, co myślimy, że wiemy.

Dominika Kozłowska

Porzućmy wadliwe prawo

Konieczne jest nowe porozumienie społeczne w kwestii praw reprodukcyjnych i ochrony życia. Zmiana obowiązujących przepisów to zadanie dla polityków, którzy będą mieli odwagę bronić systemowych rozwiązań, nawet jeśli w krótkiej perspektywie doprowadzą one do wzrostu liczby oficjalnie zarejestrowanych zabiegów przerwania ciąży, to na dłuższą metę zbudują one podstawy nowoczesnego społeczeństwa opartego na zasadzie równości praw i poszanowaniu dla każdego życia.

Józefa Hennelowa

Coraz bliżej albo coraz mniej

Nasze dzielenie się opłatkiem – niewytłumaczalna próba usprawiedliwienia gestu, który albo jest pozorny, a nawet fałszywy, albo powinien być wyspowiadany do samej najboleśniejszej prawdy o pustym geście, a więc o kłamstwie.

Katarzyna Dembicz

Kubańczyków przyszłość niepewna

Młodzi Kubańczycy w niczym nie przypominają swoich dziadków rewolucjonistów. Stare idee rewolucji kubańskiej, egalitaryzmu i kolektywizmu ścierają się z wizją konsumpcji i chęcią realizacji indywidualnych aspiracji.

Paweł Zerka

Latynoamerykańskie przypływy i odpływy

Trwająca półtorej dekady dominacja lewicy na latynoamerykańskiej scenie politycznej dobiegła kresu. To niekoniecznie oznacza pełen przechył z lewa na prawo. Na naszych oczach wykuwa się Ameryka Łacińska znacząco inna od tej, do której zdążyliśmy się przyzwyczaić.

Angelika Kuźniak

Wizjer

W następnym roku znów zabiła karpia, ulepiła pierogi, nakryła stół. Znów się spóźniali. Znów podbiegała do wizjera. Kroki wyraźne, głośne. Nie ich.

Jakub Muchowski

Transnarodowa historia strajków głodowych

Strajk głodowy należy do grupy narzędzi oporu politycznego polegających na poddawaniu się – a nawet zadawaniu sobie – cierpienia. Wchodzi do użycia ruchów protestu w II poł. XIX w. wraz z takimi działaniami, jak: prowokowanie aresztowań i przemocy ze strony policji, samookaleczenia (np. zaszywanie ust) i samobójstwa (w tym samospalenia).

z Oksaną Zabużko rozmawia Urszula Pieczek

Algorytmy głodu

Wielki Głód był zamachem na naturalny porządek świata, strzałem wymierzonym w konserwatywną świadomość ekologiczną, która nigdy nie wątpiła w cykle przyrodnicze. To realizacja szatańskiego pomysłu.

z Karoliną Brzuzan rozmawia Szymon Maliborski

Głód. Mało charyzmatyczny skandal

Głód był zawsze, ale kiedyś nie mogliśmy sobie z nim poradzić. Teraz tego nie robimy, bo nam się nie opłaca. Można więc powiedzieć, że przyczyny współczesnego głodu są jeszcze straszniejsze od ich skutków. Głód to nie brak żywności, ale brak etyki.

David Rieff

Cena optymizmu

Sześć stuleci przed rozpoczęciem naszej ery prorok Ezechiel głosił, że głód jest hańbą narodów. Przez głód rozumiał przede wszystkim klęskę głodu – głód, który zabija. A przez większość z 2600 lat od czasów Ezechiela praktycznie w każdej części świata jego słowa nadal brzmiały równie prawdziwie jak wtedy, gdy je pisał. Klęski głodu to powtarzające się zjawisko w historii ludzkości, pojawiające się równie regularnie i niezawodnie jak nadejście każdej z czterech pór roku oraz równie nieubłagane jak cykl życiowy.