Miesięcznik Znak

nr745

Wit Szostak

Codzienność

Jest serial, w którym nic się nie dzieje. Fabuła toczy się leniwie, nieliczne zwroty akcji budowane są na sprawdzonych chwytach z romansów i oper mydlanych. On kocha ją, ona jego nie, kiedy ona jego tak, to on ją nie i inną tak, a kiedy on tak i ona tak, to on ginie w wypadku samochodowym. Potem ona innego nie, a kiedy ona tak, to inny nie itd. Postaci naszkicowane są prostymi kreskami. Dlatego też aktorzy nie muszą zbyt wiele robić i znakomicie się ze swego zadania wywiązują. Bardzo lubię ten serial. To ponad 50 godzin łagodnej nudy, od której nie można się oderwać.

Janusz Poniewierski

BYLI niegdyś czy SĄ wybrani na zawsze?

Interesującym zajęciem jest śledzenie zrekonstruowanych przez ks. Krakowiaka dziejów modlitwy „za Żydów”, zanoszonej przez Kościół rzymski w czasie liturgii Wielkiego Piątku.

Przemysław Chudzik

Gdzie Duch wzywa

Karol de Foucauld to bohater hagiografii niezwykłej, bo stroniącej od prostych kontrastów i stawiającej w centrum nie błogosławionego, lecz człowieka, który przemierzając saharyjskie bezdroża, wytyczył ścieżki cenne także dla nas.

Michał Jędrzejek

„Mam na Pana nowy zamach”

Jak wygląda współpraca redaktora z wybitnym twórcą? Autora trzeba nagabywać i mobilizować; podpowiadać nowe tematy i prosić o recenzje głośnych książek, o manifesty polityczne czy nekrologi.

Michał Przeperski

Antybiografia „Wiesława”

Władysław Gomułka to jedna z najbardziej fascynujących postaci polskiego komunizmu. W 1956 r. cieszył się autentycznym żywiołowym poparciem milionów Polaków, którzy powiązali jego nazwisko z „polską drogą do socjalizmu”.

Joanna Bilmin-Odrowąż

Inne granice poznania

Pozycja autorstwa Iwony Boruszkowskiej oferuje interesujące ujęcie motywów maladycznych, którym nie poświęcano dotychczas wystarczającej uwagi w polskich badaniach literaturoznawczych.

Eliza Kącka

Kraina kapusty

„Ani tu Zachód, ani Wschód – / Coś tak jak gdybyś stanął w drzwiach…” – pisał Jerzy Liebert w Piosence do Warszawy.

Anna Marjankowska

Zaplanujmy utopię ogrodników

Zarządzanie w płynnej nowoczesności może stanowić remedium na bolączki współczesnego świata w wielu aspektach: uczy mądrej dyskusji i argumentacji, porusza kluczowe dla naszej najbliższej przyszłości problemy, wchodzi w jej planowanie ze strony filozofii, socjologii oraz organizowania i przekształcania materialnego świata.

Krzysztof Wołodźko

Nowy wspaniały neokolonializm

Pojęcie „transformacja” w polskim kontekście kojarzy się przede wszystkim z przełomem lat 80. i 90. XX w. Rzadziej uświadamiamy sobie, że ogólnoświatowy kapitalizm to rzeczywistość ciągle się transformująca.

Andrzej Juchniewicz

Imperium pamięci

Podstawowymi problemami analityczno-interpretacyjnymi rozprawy Katarzyny Liszki pozostają: napięcie między obowiązkiem pamiętania a nieuchronnym zapominaniem o Auschwitz (jako metonimii Zagłady) oraz ukonstytuowanie etyki po Holokauście, której patronują historycy idei: David Roskies i Yosef Yerushalmi.

Jakub Kornhauser

Na zapleczu nienawiści

Leon Volovici podkreśla, że rumuńskie wejście do działań wojennych po stronie nazistowskich Niemiec, krwawa dyktatura wojskowa gen. Antonescu i największe w Europie pogromy Żydów nie wzięły się znikąd i nie są jedynie wymysłem Hannah Arendt.

Marta Duch-Dyngosz

Knebel filosemityzmu

Wybrane wydarzenia kształtują przestrzeń, gdzie ich uczestnicy wyrażają żal, żałobę, poczucie straty, tęsknoty za żydowskimi mieszkańcami Polski. Dzieje się to jednak nie tyle bez rozpoznania, jak rzadkie to były uczucia wśród świadków Zagłady, ile z sugestią, że to właśnie te, a nie inne przeważały w całym społeczeństwie.

Katarzyna Pawlicka

Wspólnota ojców, wspólnota synów

Maus Arta Spiegelmana ma ponad 30 lat, gdy w Polsce, nakładem Wydawnictwa Komiksowego, ukazuje się jego zbiorcze wydanie. To dobry moment, by odciąć się od kontrowersji, tworzących się przez lata m.in. wokół rzekomo niepochlebnego sportretowania Polaków, i spojrzeć na dzieło Spiegelmana raz jeszcze.

Olga Wróbel

Z szuflady na barykady

Nie zamierzam twierdzić, że dziewczyny są z reguły bardziej nieśmiałe od facetów, ale jednak zbieżność ekspansji komiksu kobiecego z rozwojem komunikacyjnego potencjału mediów społecznościowych wydaje się nieprzypadkowa.

Anna Krztoń

Jest nas coraz więcej

Wbrew opiniom, z którymi łatwo się zetknąć w polskim środowisku komiksowym, kobiety chętnie sięgają po komiksy. Nie dysponuję żadnymi badaniami na poparcie tej tezy, ale wystarczy przyjść na większą imprezę komiksową, żeby dostrzec, że zazwyczaj stanowią one około połowy publiczności.

Gosia Herba

Totalnie nie dziewczyńskość

Dziewczyński komiks to ukryta siła polskiej powieści graficznej. Może trzeba jeszcze tylko popracować nad samym określeniem – bo „dziewczyński” wprowadza niepotrzebny podział i odbiera powagę często ważkim dziełom. Mówimy o komiksach tworzonych przez kobiety i trzeba je jakoś nazwać, ale od „komiksu dziewczyńskiego” blisko już do „literatury kobiecej”, do której zaliczają się zarówno harlequiny, jak i przesłonięte nimi dzieła noblistek.

Zosia Dzierżawska

Poza granice

Komiks kobiecy to dla mnie po prostu ten tworzony przez kobiety – z całą różnorodnością punktów widzenia. Już sama obecność kobiecego głosu w tym sektorze jest czymś stosunkowo nowym i wciąż gdzieniegdzie przyjmowanym z oporami.

z Małgorzatą Kujawińską rozmawia Anna Mateja

Fotony i młodzieńczy zapał

Jeszcze w trakcie badań zastanawiam się, kto będzie umiał je wykorzystać. Bo nauka musi służyć człowiekowi. Bez tego jaki sens miałyby wszystkie nasze zmagania?

z Agatą Bielik-Robson, Bartłomiejem Dobroczyńskim, Jackiem Dukajem, ks. Grzegorzem Strzelczykiem rozmawia Dominika Kozłowska

Czy religia ma przyszłość?

Czym jest wiara we współczesnym świecie? Skąd się bierze fundamentalizm? Czy technologia wyeliminuje potrzebę religijności? – na te pytania odpowiadali uczestnicy debaty zorganizowanej z okazji 70. urodzin miesięcznika „Znak”.

Jakub Bohuszewicz

Przyszłość religii w liczbach

Jaki krajobraz religijny współczesnego świata wyłania się z socjologicznych danych? Czy na ich podstawie można zaobserwować jakieś trwałe trendy?

Józefa Hennelowa

Coraz bliżej albo coraz mniej

To właśnie potrzeba znaku rośnie w nas, w miarę jak odnajdujemy się i coraz głębiej wchodzimy w świat wartości, więcej: w świat odnalezionej wiary w wartości. Czy nie jest paradoksem, że ścieżka milczenia odnajdywana jest w pewnej chwili jako ta, która prowadzi najpewniej i najdalej?

z Jerzym Hausnerem rozmawia Anna Marchewka

Nie dla zysku

Potrzebujemy dziś rozwijania myślenia dalekosiężnego, pozwalającego lepiej zrozumieć charakter naszej odpowiedzialności za siebie nawzajem, za środowisko naturalne i za kształt naszej demokracji.

Joanna Beata Michlic

Długi cień Zagłady: historie ocalałych dzieci

Epoka po ludobójstwie nie przyniosła najmłodszym ocalałym końca poczucia dezorientacji i bezbronności w świecie dorosłych. Ich powojenne doświadczenia najlepiej opisuje świadomość zrujnowanych marzeń i dojmujące uczucie osierocenia ukrywane pod maską radości z powodu własnego ocalenia.

Angelika Kuźniak

Opowiedz

Od czego zacząć? Plączę się po ulicach. Tłum. Jedni chodzą w puchówkach, inni w podkoszulkach. Uśmiechnął się jeden czarnoskóry na dworcu.

z Moniką Sznajderman rozmawia Agnieszka Rzonca

Większa czułość

Przedmioty w ogóle do mnie przylegają. Przywiązuję się do nich, obrastam, żal mi wyrzucać stare. Nie będę udawać, minimalizm jest mi obcy. Każda rzecz ma historię – tę podarowało dziecko, a tę przyjaciel.

z Piotrem Cywińskim rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Dotknąć Auschwitz

W przypadku eksponowania odnalezionych przedmiotów staramy się iść tropem emocjonalnego odbioru, pokazać rzeczy codziennego, intymnego, rodzinnego użytku i w ten sposób sprawić, że stos walizek czy butów przestanie być stosem, ale gdzieś zza niego będzie się wyłaniać konkretny człowiek.

Marta Duch-Dyngosz

Uobecniona Zagłada

W kontekście kształtowania pamięci o żydowskiej społeczności warto rozpoznać sprawstwo materialności – jej wpływ na ludzkie reakcje – i dostrzec potencjał tego, co pozostaje schowane, niewidoczne, o czym w danym momencie niewiele wiemy oraz wobec czego nie podejmujemy działań.

Beata Chomątowska

Okruchy pamięci

Pierścionki są trzy, każdy inny. Daria Siwiak rozkłada je na stole w pracowni, przygotowuje do zdjęć. Kawałki cegły i zmurszałego drewna, wydobyte z ziemi na Muranowie, zatopione w przezroczystym materiale. Żywica uwydatnia ich kształty i kolor. Nabierają na nowo życia.

Janusz Poniewierski

Kościół, nacjonalizm i… co dalej?

Nie sposób zlekceważyć opublikowanego właśnie przez polskich biskupów dokumentu o patriotyzmie. Dobrze, że się ukazał, choć można pytać: czemu dopiero teraz? I dlaczego tak dużo w nim zdań generalnie słusznych, a tak niewiele konkretów?