Miesięcznik Znak

nr773

Julia Fiedorczuk

Jeż na autostradzie: Radosław Kobierski

Poezja Radosława Kobierskiego rozgrywa się w dyskretnych, subtelnie naszkicowanych scenach, których prawdziwość bywa wręcz wstrząsająca.

Hans Blumenberg

Dwuznaczność nieba

Co wiedzielibyśmy o Ziemi, gdyby otaczała ją nieprzejrzysta, nigdy nierozwiewająca się zasłona chmur? Jakby to było – nie móc widzieć gwiazd?

Andrzej Muszyński

Noc pod Wielkim Psem

Wszystko zaczyna się mniej więcej po godzinie patrzenia. Nie da się tego zrobić w trybie fast. Mniej więcej wtedy umysł z oporem przyswaja fakt, że obserwuje nieskończoność, a w perspektywie znajduje się punkt, w którym załamują się znane prawa fizyk.

Maciej Myśliwiec

Kolejny „mały krok”. Czy jesteśmy gotowi?

Czy to prawda, że Kosmos jest dzisiaj mniej dostępny niż 50 lat temu, kiedy Neil Armstrong stawiał pierwsze kroki w księżycowym pyle? Czy człowiek stracił ten ogromny entuzjazm, z którym w latach 60. zdobywał kolejne przyczółki Wszechświata? Dlaczego dziś nie opuszczamy ziemskiej orbity tak chętnie?

Justyna Frąckiewicz

Znak o znakach: Warner Bros.

Dzieciństwo. Siódma rano – pora płatków śniadaniowych. Tato dzień w dzień włącza Strusia Pędziwiatra.

Maciej Topolski

Punkty dotyku

Język polski ma dwa słowa, które są połączone w sposób oczywisty tylko na pierwszy rzut oka, mianowicie „sens” i „sensoryczny”. Pierwsze z nich wskazuje na właściwe, zgodne z myśleniem znaczenie, drugie na to, co doznawane jest przez zmysły. Możemy zapytać: w jaki sposób doznania zmysłowe są znaczące? Mówiąc dokładniej: jak to, co sensoryczne, jest sensowne?

Pola Starczyńska

Trauma rozlana na pokolenia

Pod enigmatycznym tytułem 27 śmierci Toby’ego Obeda kryje się historia Inuity, wychowanka jednej ze szkół z internatem, które funkcjonowały na terenie całej Kanady od poł. XIX w. aż po 1996 r., kiedy zamknięto ostatnią z nich.

z Moniką Dubiel i Justyną Wielgus rozmawia Olga Curzydło, Barbara Pasterak

Kultura dostępna dla wszystkich

To, co jest ułatwieniem dla osób z niepełnosprawnością, może służyć wszystkim, jeśli jest dobrze zaprojektowane. Pokój wyciszenia dla osoby ze spektrum autyzmu może okazać się ważny dla osoby, która potrzebuje np. zrobić sobie zastrzyk z insuliny. Właśnie na tym polega projektowanie uniwersalne – na uwzględnieniu od razu, że z danej przestrzeni czy przedmiotu mogą korzystać wszyscy.

Michał Przeperski

Dyskretny smutek prowincji

Aleksandra Boćkowska po raz kolejny mierzy się z niedawną historią. Po książkach na temat luksusu oraz mody zabiera czytelnika do ostatnich tygodni i miesięcy istnienia PRL. Z dzisiejszego punktu widzenia Polska Jaruzelskiego, Kiszczaka i Rakowskiego jest chyba bardziej egzotyczna od najodleglejszych tropików.

Anna Pekaniec

Liryczna (auto)biografia

„(…) dobry wiersz poznaje się m.in. po tym, że nie daje sobie niczego dyktować” – tak Piotr Śliwiński w zbiorze Horror poeticus. Szkice, notatki. opisuje liryki stanowiące wyzwanie dla czytających, skłaniające do nieszablonowych trybów lekturowych.

Ilona Klimek-Gabryś

Brudne ręce

„Nie trzeba (…) myśleć o kosmosie, by doświadczać granicy zrozumienia nieskończoności, wystarczy pójść do lasu w deszcz” – pisze poetka i botaniczka Urszula Zajączkowska w Patykach, badylach.

Eliza Kącka

Zakład Ubezpieczeń od Upadków

Jak los Jorgego Luisa Borgesa wyznaczył nowy standard dyrektorom Bibliotek Narodowych, tak los Franza Kafki nadał metafizyczny wymiar obowiązkom wicesekretarzy Zakładów Ubezpieczeń od Upadków.

Aleksandra Grzemska

By oddać głos

Cechą charakterystyczną literackiej i wizualnej twórczości Kuryluk jest dialogiczność – autorka / artystka współistnieje w swoich utworach z bliskimi, którzy już odeszli, aranżując sytuacje rozmów lub monologów przytaczanych jakby bezpośrednio, w chwili mówienia.

Kamila Dzika-Jurek

Sennik Konwickich

„Miałem sen, który by ci się bardzo podobał – czysta metafizyka” – mówi dzień przed śmiercią do swojej córki Marii Tadeusz Konwicki. I niestety, nie zdąży opowiedzieć tego snu – następnego dnia umrze.

Iwona Boruszkowska

To mógł być koniec świata

Ekologiczne, medyczne, gospodarcze czy emocjonalne konsekwencje wybuchu elektrowni jądrowej w Czarnobylu trwają do dzisiaj, choć od tragedii minęło ponad 30 lat.

z Joanną Marią Mikołajewską rozmawia Anna Mateja

Tyle gwiazd, mało czasu

Badania nad układem podwójnym gwiazd przybliżają mnie do odpowiedzi na pytanie, skąd się to wszystko wzięło: traszki w moim ogrodzie, zielone dzięcioły, które przylatują na zimę, ogromne mrowisko, które owady zbudowały pod jedną z sosen w ciągu 12 lat, i nawet ten kot, który łasi mi się teraz do nóg.

ks. Eligiusz Piotrowski

Co dalej z Amoris Laetitia w Polsce?

Adhortacja Amoris Laetitia została podpisana przez papieża Franciszka już ponad trzy lata temu. Jej VIII rozdział, wprowadzający zmiany w obowiązującej praktyce duszpasterskiej wobec związków niesakramentalnych, stał się przyczyną oskarżeń pod adresem następcy Piotra. Konflikt ten zamroził też stosowanie zaleceń adhortacji w Polsce. Najwyższy czas to zmienić.

Kazimierz Bem, Jarosław Makowski

Zwykły prorok

W Ameryce nie ma sporu – od kwestii rasowych poczynając, poprzez wojnę w Afganistanie czy Iraku, a na ocenie ruchu Occupy Wall Street kończąc – w którym Cornel West nie brałby udziału. Użycza swojego kaznodziejskiego głosu tym, których zazwyczaj się nie słucha.

Wit Szostak

Niewidome cieśnie

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Wita Szostaka. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Janusz Poniewierski

Kościół – mój dom? Bezdomność

Jako członek Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i mieszkaniec archidiecezji krakowskiej deklaruję solidarność z osobami, w których godność uderzyły słowa mojego biskupa.

Józefa Hennelowa

Coraz bliżej albo coraz mniej

Jerzego fascynował świat pełen piękna i niespodzianki, przed bylejakością umykał jak najszybciej, tzw. twórca średni nie miał u niego szans.

Cornel West

Być człowiekiem, być nowoczesnym, być Amerykaninem

Pozostaję chrześcijaninem przede wszystkim dlatego, że konkretny przykład miłości i współczucia Jezusa przedstawiony w Ewangelii tworzy najbardziej absurdalny i pociągający sposób bycia w naszym tragikomicznym świecie.

Filip Springer

Dziennik Kairosu: Klatrat, wina i wyobraźnia

Kaj dość szybko też zrozumiał, że w pojedynkę nie ma żadnych szans. Na tę myśl się wzdryga. Nie lubi pracy w grupie, nie jest w tym dobry. W jednej z gazet wyczytał, że aby dokonała się zmiana, musi się w nią zaangażować przynajmniej 3,5% społeczeństwa.

Ola Gracjasz

Kuba – wyspa duchów

W stanach opętania element transu jest podstawą. W ich wywoływaniu i utrzymaniu ważną rolę odgrywają rytmiczne bębny i powtarzające się ruchy ciała oraz śpiew, a także gęsty dym z cygar i opary rumu. Podczas ceremonii santerii nie używa się jednak substancji psychoaktywnych.

Piotr Oczko

Jak aniołek w niebie śpię…

Dziecko to jeden z najczęstszych tematów holenderskiej sztuki Złotego Wieku. Malcy pozują z rodzicami, są przewijani, wysadzani na nocniki, uczą się i bawią, ba, nawet oddają się hazardowi, a w oberżach palą fajki i pociągają piwo z kufli.

z Jarosławem Flisem rozmawia Andrzej Brzeziecki

Ciemnogród i zmowa elit

Alexis de Tocqueville pisał: w rewolucji, tak jak w powieści, najtrudniej wymyślić zakończenie. Kaczyński nie ma pomysłu na finał. To, że będzie wspaniale, już wiemy, ale jaki jest plan na dogadanie się z całą resztą osób na kluczowych pozycjach, która nie popiera PiS.

Aleksander Hall

Cztery lata rządów Prawa i Sprawiedliwości

Bilans rządów PiS-u oceniam skrajnie negatywnie. Lista politycznych grzechów tego ugrupowania jest długa. Dlaczego pomimo to PiS zachowuje tak duże poparcie w społeczeństwie, które jeszcze w niedawnej przeszłości dało dowody swego przywiązania do wolności i ma opinię niepokornego?