Miesięcznik Znak

Konto użytkownika

nr806-807

Okładka miesięcznika ZNAK nr 806-807

← Poprzedni numer Następny numer →

Jacek Moskwa

Czyj jest papież?

Pius XII stał przed tym samym dylematem, z którym obecnie mierzy się Franciszek: wskazać zbrodniarza czy też piętnować samo zło, nie nazywając sprawcy po imieniu? Wybrał milczenie, które woła do nas głośno przez osiem dziesięcioleci, i nie zmieni tego fakt, że ukrywał prześladowanych Żydów w swoim własnym pałacu.

Aldona Kopkiewicz

Aldona Kopkiewicz, „Pani Zosia i gołębie”

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Aldony Kopkiewicz. Całość do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”. A oto krótki wywiad przeprowadzony z autorką.

Diana Dąbrowska

Rower, czyli życie

Zawarta w tytule filmu „Złodzieje rowerów” liczba mnoga antycypuje okrutną prawdę o rzeczywistości, w której łatwo samemu stać się przestępcą. Ale nawet gdy bohaterowie przekraczają tę granicę, De Sica pokazuje ich z wrażliwością i empatią.

Wojciech Bonowicz

Moi, mistrzowie: Kamila Janiak

Książka Kamili Janiak „Zakaz rozmów z osobami nieobecnymi fizycznie” (Poznań 2020) narobiła szumu już w momencie publikacji, a zwieńczeniem tego szumu była Nagroda Silesius za najlepszy tom poetycki wydany w danym roku.

Dariusz Rosiak

Smutek Rodezji

Kiedy czarni kradną, mordują albo gwałcą, biali odczuwają satysfakcję, bo dzieje się coś, czego i tak można się było spodziewać – stwierdza narrator powieści „Trawa śpiewa” Doris Lessing. To studium rasizmu i drogi do nienawiści.

Dorota Borodaj, Tomek Kaczor

Poczuć, usłyszeć, powąchać

Działają razem od końca 2018 r. Adrianna i Monika poznały się na warszawskiej ASP. Zafascynowała je tematyka przekładu, przełożenia tego, co widać, na inne zmysły: dotyku, słuchu, zapachu. Na kursie audiodeskrypcji (tworzenia werbalnych opisów obrazów) poznały Natalię i razem powołały do życia Fundację Wielozmysły.

Magdalena Moskal

Między #tradwife a Strajkiem Kobiet

Gdy zastanawiałam się, czy dotyczy mnie hasztag #metoo, wydawało mi się, że nic drastycznego w życiu mnie nie spotkało. A przecież pamiętam matczyne ostrzeżenia: ubierz się skromnie, nie siadaj sama w przedziale, wysiadając, sprawdź, czy nikt za tobą nie idzie, w razie zagrożenia krzycz głośno: „pożar”, bo na zwykłe „ratunku” ludzie nie zareagują.

Wojciech Śmieja

Biedni Polacy czytają o męskości

Bojowo odziany młody mężczyzna w klasycznej wojskowej kurtce lekko buja wózkiem, w którym śpi niemowlę. Trochę chce być macho w starym stylu, lecz jest już caffe latte daddy w stylu całkiem nowym. To dziwne rozchybotanie od zawsze towarzyszy męskości po polsku.

Piotr Oczko

Przemiany gąsienicy

Kiedy Maria Sibylla miała 13 lat, zdarzyło się coś, co na zawsze odmieniło jej losy – dostała w prezencie kilka białych gąsieniczek jedwabników. Gąsienicom i motylom poświęci życie – będzie je hodować, malować akwarelami, obserwować pod lupą, wreszcie publikować prace naukowe na ich temat. Zostanie pierwszą entomolożką.

Przemysław Chudzik

Skarb niejedno ma imię

Krzemińska nawiązuje do słynnego dzieła C.W. Cerama "Bogowie, groby i uczeni", ale chce popularyzować wiedzę o archeologii na ziemiach polskich. Zamiast bogów i grobów mamy grody i garnki, a zamiast Troi – Bodzię.

Michał Jędrzejek

Hojność

Kilka lat temu jako początkujący współpracownik „Znaku” pojechałem do Gdańska przeprowadzić wywiad z Basilem Kerskim, dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności. Uderzyła mnie wówczas jego otwartość, a wręcz hojność w obcowaniu z ludźmi.

Ilona Klimek-Gabryś

Wcisnąć „stop”

Jedynie połowa uczniów i uczennic w polskich szkołach ma dostęp do psychologa. Często jest on ograniczony, bo specjalistów zatrudnia się na zaledwie kilka godzin w tygodniu. Tymczasem badania mówią, że nawet 20% dzieci i młodzieży może borykać się z problemami spełniającymi kryteria któregoś z zaburzeń psychicznych.

Kamila Dzika-Jurek

Przerażające doświadczenie bieli

To nie w rozszalałym żywiole, ale w niepojętej ciszy i w stłumionych falach morskich Herman Melville dostrzegał prawdę o losie człowieka. Pierwsze doświadczenie flauty na morzu tak mocno wstrząsnęło pisarzem, że w każdym ze swoich dzieł pozostawił ślad tego niepokoju.

Michał Choiński

Przesunąć punkt ciężkości

Od dwóch dekad Najbardziej niebieskie oko Toni Morrison figuruje na listach książek najczęściej usuwanych z wykazu lektur w szkołach w USA. Debiutancka powieść afroamerykańskiej noblistki budzi dziś takie same, o ile nie większe, kontrowersje jak w czasie jej publikacji, ponad 50 lat temu.

z Piotrem Szaradowskim rozmawia Marek Maraszek

Strój na wystawie

Czym właściwie ubiór miałby się różnić od kubka, komputera czy innych artefaktów gromadzonych w muzeach? Muzea mają rejestrować współczesność – powinny też śledzić przemiany mody.

Karolina Sulej

Moda, czyli o prawach człowieka

Ubranie to nie eksces z czubka piramidy potrzeb Maslowa, ale przeciwnie – podstawowy przejaw naszego bycia w świecie. W sytuacjach granicznych ubranie może podźwignąć, podtrzymać ducha i ocalić życie, jednak może też stygmatyzować, upokorzyć, a nawet zabić.

z Przemysławem Czaplińskim rozmawia Hanka Grupińska

O wojnie, przemocy i wywróconym stoliku

Stół, przy którym siedzimy, to nasza Ziemia, a obrus, który go nakrywa, to jej dobra. My – biesiadnicy – rozrywamy dziś ten obrus i kopiemy w stół, czyli zagrażamy Ziemi. Wojna to skrajny przejaw egoistycznej postawy człowieka.

Kamila Dzika-Jurek

Tropione

Estońsko-fińska autorka pisze o Ukrainie. O tej Ukrainie, która dzisiaj stanowi bardziej niż kiedykolwiek w historii sumienie Europy Zachodniej i Ameryki, nie tylko przez trwającą tam wojnę.

Karol Kleczka

Średniowieczne korzenie feminizmu

Trzecioplanowa bohaterka historycznych relacji staje się soczewką, która skupia wypartą herstoryczność, ambicję, władzę i namiętność.

Edyta Zielińska-Dao Quy

Przywrócona męskość

Nie ufam klasycznemu feminizmowi z kilku powodów. Między innymi dlatego, że często pomija w postulatach mężczyzn, którym także szkodzi patriarchat.

Anna Wylegała

Wszystkie nasze wojny

Rosjanie mówią o ukraińskich nazistach i wielowiekowym ruskim mirze. Ukraińcy odpowiadają, że toczą w obronie swojego kraju „ukraińską wojnę ojczyźnianą”. Kto wygrywa w wojnie o historię?

Anna Arno

Rzeczy przeciwko rozpaczy

Joseph Mitchell, słynny redaktor „The New Yorkera”, kolekcjonował tak, jak pisał. Uwielbiał nazwy, kategorie, odcienie pozornie podobnych rzeczy. Przyjemność sprawiało mu już samo łapczywe gromadzenie, tworzenie list, wymienianie.

Wiesław Myśliwski

Literatura nauczyła mnie wolności

Dopóki człowieka stać na własny język, stać go na własne myśli, własne uczucia, własne sny. Słowem, stać go na wolność.

Małgorzata Czyńska

Osiołek i spółka

Obiekty „źle urodzone”, jeszcze niedawno wystawiane na śmietnik, teraz trafiają do największych domów aukcyjnych. Posiadanie wzornictwa to coś szlachetnego, daje poczucie wyjątkowości, ale to również świetna lokata kapitału.

z Olgą Drendą rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy

Kruche, ale niezniszczalne

Mamy dziś do czynienia z masową produkcją przedmiotów, które nie są w stanie wygenerować sentymentu – za większością z nich nikt nie będzie tęsknił.

Małgorzata Rejmer

Opowieści o rzeczach

Kiedy znajoma starsza Ukrainka wreszcie znalazła się w Polsce, w miejscu, które na czas nieokreślony stanie się jej domem, niby-domem, pierwszą rzeczą, o którą poprosiła, były kwiaty doniczkowe. Żeby mieć się czym opiekować.

Filip Springer

Ucieleśnienie

Każdy dorosły powinien stanąć pod elektrownią w Bełchatowie i poczuć bijącą od niej grozę. To Mordor w czystej postaci.

Janusz Poniewierski

Zmaganie o uczciwość

Do końca życia pozostała katoliczką, choć nie kryła swego rozczarowania Kościołem jako instytucją i była wobec niego mocno krytyczna. Kiedy pytano ją, dlaczego wciąż w nim trwa, odpowiadała, że chce i próbuje go zmienić.

Olga Gitkiewicz

Z wyboru

Prawa wyborcze wywalczyłyśmy sobie ponad 100 lat temu. O prawa reprodukcyjne wciąż jeszcze musimy się szarpać.

Artur Madaliński

„Empuzjon” Olgi Tokarczuk, czyli wołanie o wielość

Ależ smakowity to kąsek dla tych, którzy lubią słuchać, jak książki ze sobą rozmawiają i tropić ciągnące się od tekstu do tekstu nawiązania! W „Empuzjonie” – nowej, długo wyczekiwanej powieści Olgi Tokarczuk – znajdą ich owi pasjonaci literackich powinowactw całą masę.